Sự kiện nhằm thúc đẩy hợp tác công – tư, chia sẻ giải pháp tài chính và cơ chế chính sách để hiện thực hóa các cam kết khí hậu quốc gia, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050.
Theo ông Lê Tuấn Anh, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính - Kinh tế ngành (Bộ Tài chính), Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển từ hoạch định chính sách sang thực thi, với hai trụ cột then chốt: Nghị quyết 70 về an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng; Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Hai nghị quyết này không chỉ đặt nền móng cho một nền kinh tế xanh và số, mà còn là đòn bẩy cho hệ thống điện 24/7 ổn định và sạch, phục vụ các ngành công nghệ cao, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
TS. Nguyễn Ngọc Thủy đại diện UNOPS và ETP nhấn mạnh thêm, UNOPS và ETP hiện đang phát triển giai đoạn tiếp theo của chương trình hỗ trợ Chính phủ Việt Nam giai đoạn 2025 - 2030, tập trung vào tăng cường năng lực chính sách, tài chính xanh và thu hút đầu tư bền vững.
Trong phần trình bày chuyên đề, GS.TS Nguyễn Văn Phú (Đại học Paris Nanterre) đã công bố kết quả nghiên cứu phân tích chi phí – lợi ích (CBA) và mô hình VAR về các kịch bản năng lượng của Việt Nam đến năm 2050. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh, kịch bản ưu tiên điện gió mang lại giá trị lợi ích ròng cao nhất, đồng thời giúp giảm phát thải CO₂ đáng kể; khi giá điện được điều tiết theo thị trường, lượng phát thải có thể ổn định vào khoảng năm 2030, tạo tiền đề vững chắc cho mục tiêu Net Zero 2050. Do đó cần hài hòa tăng trưởng kinh tế và giảm phát thải bằng các công cụ chính sách như tín dụng xanh, cơ chế giá linh hoạt và đổi mới công nghệ.
Đại diện Vụ Tài chính – Kinh tế ngành (Bộ Tài chính) nhận định quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam hiện đối mặt với sáu thách thức chính: tiến độ dự án và nguồn cung năng lượng, hạn chế về hạ tầng và công nghệ, thị trường và cơ chế giá điện, khung pháp lý và cơ chế tài chính, huy động vốn đầu tư, tác động xã hội – môi trường. Giải pháp trọng tâm được Bộ Tài chính kiến nghị gồm: phát triển công nghiệp xanh và thị trường carbon hoạt động đầy đủ vào năm 2028; đa dạng hóa tín dụng xanh, thu hút vốn FDI xanh thông qua cơ chế “một cửa”; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực AI, năng lượng tái tạo và quản trị ESG.
Từ góc nhìn của Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF), doanh nghiệp mong muốn có cơ chế đấu thầu minh bạch và giá điện ổn định; khuyến khích đầu tư tư nhân vào lưới điện, điện gió và điện mặt trời; trao quyền mạnh mẽ hơn cho địa phương để rút ngắn thủ tục và thời gian triển khai. Ông John Rockhold nhấn mạnh: “Chương tiếp theo của chuyển dịch năng lượng Việt Nam sẽ được viết nên bằng những dự án thực tế trên hiện trường – nơi chính sách trở thành hành động cụ thể, thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế số.”
Hội thảo thống nhất rằng quy hoạch điện VIII (điều chỉnh) là nền tảng vững chắc cho tiến trình chuyển dịch năng lượng và phát triển bền vững của Việt Nam. Để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam cần khung thể chế linh hoạt và ổn định; cơ chế tài chính xanh và minh bạch dữ liệu năng lượng; liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Viện nghiên cứu – Đối tác quốc tế. Sự kiện khép lại với cam kết tiếp tục hợp tác giữa các bên nhằm phát triển hạ tầng năng lượng bền vững, đảm bảo an ninh năng lượng và tăng trưởng bao trùm cho nền kinh tế Việt Nam./.
