Trà Shan tuyết Việt Lâm, từ bản làng ra thế giới

Trên những triền núi mờ sương của xã Việt Lâm (Tuyên Quang), những cây chè Shan tuyết cổ thụ vẫn lặng lẽ vươn mình trong gió lạnh. Thứ chè phủ một lớp “tuyết trắng” trên búp non ấy, từ bao đời nay, là niềm tự hào của đồng bào vùng cao. Nhưng chỉ vài năm gần đây, khi được doanh nghiệp trẻ mạnh dạn đầu tư, chè Shan tuyết Việt Lâm mới thực sự bước ra khỏi lũy tre làng, tìm đường đến những thị trường khó tính nhất thế giới.
z7116550880995-86d419fd48f55f33678e641ba74f92ef-1760464489.jpg
Người dân xã Việt Lâm, tỉnh Tuyên Quang hái búp chè Shan tuyết cổ thụ trên sườn núi.

Khởi đầu từ niềm tin và sự kiên trì

Sinh ra trong một gia đình gắn bó với nghề chè, anh Hà Ngọc Châm, Giám đốc Công ty Cổ phần Trà Phong Vân hiểu rõ giá trị và tiềm năng của cây chè Shan tuyết. Năm 2020, khi nhiều người còn e dè với bài toán đầu ra, anh lại chọn con đường ngược: đầu tư cải tiến quy trình sản xuất, hướng đến sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

“Làm chè hữu cơ, nói thì dễ, nhưng phải bắt đầu lại từ gốc. Từ đất, nước, giống, phân bón đều phải kiểm soát chặt. Mất gần 2 năm chỉ để hoàn thiện hồ sơ và vùng nguyên liệu,” anh Châm kể.

z7116550981519-9ed0593145bff40790677875c4a7a043-1760464485.jpg
Kiểm tra, phân loại nguyên liệu chè tươi trước khi đưa vào chế biến.

Công ty Phong Vân đã xây dựng vùng trồng hơn 200 ha chè Shan tuyết, liên kết với gần 100 hộ dân tại các thôn vùng cao của Việt Lâm. Tất cả đều được hướng dẫn kỹ thuật canh tác an toàn, không dùng thuốc hóa học, tuân thủ quy trình sản xuất sạch theo tiêu chuẩn VietGAP và định hướng hữu cơ châu Âu (EU Organic).

z7116571707085-7d9b391eb38b6356c51112b845e030f5-1760464479.jpg
Những búp chè Shan tuyết cổ thụ xanh mướt giữa đại ngàn Việt Lâm.

Không chỉ dừng ở khâu trồng, doanh nghiệp còn đầu tư đồng bộ dây chuyền chế biến. Nhà xưởng được lắp đặt hệ thống sấy lạnh, kiểm soát độ ẩm tự động, đảm bảo hương vị đặc trưng của chè Shan tuyết được giữ nguyên sau mỗi mẻ sao. Sản phẩm hoàn thiện được đóng gói bằng máy ép chân không, có mã QR truy xuất nguồn gốc đến tận nông hộ trồng.

z7116550372956-dcf86686802e5ca29ce53525a9078bd7-1760464487.jpg
Anh Hà Ngọc Châm cùng người dân bản địa thu hái chè Shan tuyết loại cây được xem là “báu vật xanh” của vùng cao Việt Lâm.

Anh Châm cho biết: “Chúng tôi coi minh bạch thông tin là chìa khóa để chinh phục khách hàng. Khi người tiêu dùng có thể quét mã và biết chính xác nơi chè được hái, họ sẽ tin tưởng hơn.”

Bên cạnh việc bán trong nước, Phong Vân còn gửi mẫu sang các thị trường tiềm năng như Nhật Bản, Đức, Pháp, Đài Loan và Trung Quốc… Mỗi thị trường lại có một bộ tiêu chuẩn riêng, đòi hỏi doanh nghiệp phải điều chỉnh liên tục.

Ba năm gửi mẫu, hái quả ngọt đầu tiên

Hà Ngọc Châm chia sẻ: “Sau hơn 3 năm gửi mẫu, chỉnh quy cách, đáp ứng từng tiêu chí kỹ thuật, cuối cùng chúng tôi cũng nhận được tín hiệu tích cực từ đối tác nước ngoài.”

z7117120934251-5291d5af40579b384d223ec27116a3ad-1760464485.jpg
Anh Hà Ngọc Châm, Giám đốc Công ty Cổ phần Trà Phong Vân.

Theo anh, hành trình ấy không chỉ tốn kém mà còn là phép thử về sự kiên trì. Từ việc cải tiến quy trình sản xuất, hoàn thiện hồ sơ kiểm định, đến việc đáp ứng các yêu cầu khắt khe về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, độ ẩm và hương vị tự nhiên, mọi thứ đều được làm lại gần như từ đầu.

Và rồi, vừa qua, Công ty Cổ phần Trà Phong Vân chính thức ký được đơn hàng xuất khẩu hơn 2 tấn chè Shan tuyết sang thị trường châu Âu một cột mốc quan trọng đánh dấu bước trưởng thành của doanh nghiệp trẻ vùng núi phía Bắc.

Để có được thành công ấy, công ty đã đầu tư dây chuyền đóng gói đạt chuẩn HACCP, phối hợp với nông dân xây dựng vùng nguyên liệu hữu cơ, truy xuất nguồn gốc điện tử, đảm bảo mỗi gói chè đều mang “hộ chiếu chất lượng” rõ ràng.

“Không chỉ là đơn hàng đầu tiên, mà còn là lời khẳng định rằng nông sản Việt hoàn toàn có thể vươn ra thế giới nếu làm đúng cách,” anh Châm tự hào nói.

z7117120775956-0368c2bca6487238e285f9e4543e7a48-1760464483.jpg
Niềm vui của người làm chè khi vào vụ hái mới.

Đơn hàng xuất khẩu sang châu Âu đã mở ra hướng đi mới cho chè Shan tuyết Việt Lâm. Không còn là sản phẩm quà tặng nhỏ lẻ, nay thương hiệu này đang được định vị ở phân khúc cao cấp, hướng tới khách hàng quốc tế yêu thích trà thủ công, thuần tự nhiên.

Song song với việc mở rộng thị trường, Công ty Phong Vân còn tập trung xây dựng thương hiệu địa phương. Bao bì mới mang hình ảnh núi rừng, dòng suối bạc và lớp sương mờ bao phủ đồi chè biểu tượng của sự tinh khiết và bền vững.

z7116551237471-1477c30f851afce3ddcd6567dbeac9c5-1760464480.jpg
Quy trình sao sấy, bảo quản chè Shan tuyết được thực hiện cẩn thận nhằm giữ nguyên hương vị đặc trưng.

Tỉnh Tuyên Quang cũng đang định hướng đưa sản phẩm chè Shan tuyết Việt Lâm trở thành sản phẩm OCOP 5 sao, góp phần nâng cao giá trị cây chè, tạo việc làm ổn định cho người dân vùng cao.

Giữa làn sương trắng mỗi sớm mai, những đôi tay người Dao, người Tày vẫn thoăn thoắt hái từng búp chè non. Giờ đây, họ biết rằng những búp chè ấy không chỉ được thưởng thức ở vùng cao Việt Bắc, mà còn đang dần có mặt ở những quán trà giữa trời Âu xa xôi. Một hành trình bền bỉ, khởi đầu từ niềm tin giản dị “giữ hồn núi trong từng tách trà”./.

Đăng ký đặt báo