Lộ trình chuyển đổi: Hoàn tất trong 5 năm
Đề án đã được Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM hoàn tất và sẵn sàng trình UBND thành phố phê duyệt. Theo đó, trong giai đoạn 2025–2027, khoảng 80% số tài xế xe công nghệ được kỳ vọng sẽ chuyển sang sử dụng xe điện. Tỷ lệ còn lại sẽ hoàn tất trong năm 2028, trước khi thành phố áp dụng lệnh cấm xe máy xăng hai bánh trong dịch vụ công nghệ từ năm 2029.
Theo ông Lê Thanh Hải – Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, thành phố hiện có khoảng 400.000 xe máy xăng đang được sử dụng bởi tài xế công nghệ. Việc thay thế khối lượng lớn phương tiện này bằng xe điện sẽ diễn ra theo lộ trình cụ thể kéo dài từ nay đến cuối năm 2029. Mục tiêu này nhằm góp phần giảm phát thải khí nhà kính, cải thiện chất lượng không khí và hướng đến phát triển hệ thống giao thông bền vững.
Chuyển đổi phương tiện cá nhân, đặc biệt trong lĩnh vực giao hàng và vận chuyển công nghệ, là bước đi lớn trong chiến lược phát triển giao thông xanh của TP.HCM. Việc thay thế hàng trăm nghìn xe máy xăng không chỉ góp phần giảm ô nhiễm không khí, mà còn giúp nâng cao hiệu quả năng lượng và giảm chi phí vận hành cho tài xế.
Nếu được triển khai đồng bộ với hạ tầng trạm sạc, chính sách hỗ trợ tài chính và ưu đãi thuế, TP.HCM có thể trở thành hình mẫu tiên phong trong việc loại bỏ xe máy xăng khỏi dịch vụ công nghệ trước năm 2030 – một cột mốc quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của thành phố.
Hỗ trợ tài chính và chính sách ưu đãi
Nhằm giảm áp lực tài chính cho tài xế, nhất là những người có thu nhập thấp, TP.HCM đã đề xuất gói vay trả góp linh hoạt. Theo đó, tài xế chỉ cần trả trước khoảng 8 triệu đồng, tương đương khoản tiền bán lại xe máy xăng cũ. Số tiền còn lại sẽ được khấu trừ dần vào khoản tiết kiệm từ việc sử dụng xe điện – khoảng 1 triệu đồng mỗi tháng so với chi phí vận hành xe xăng.
Như vậy, sau 24 đến 30 tháng, người lái xe có thể sở hữu hoàn toàn chiếc xe điện mà không phải chịu gánh nặng tài chính lớn.
Bên cạnh đó, TP.HCM kiến nghị Trung ương miễn thuế VAT và lệ phí đăng ký xe điện trong hai năm đầu tiên (2026–2027). Thành phố cũng sẽ triển khai chương trình hỗ trợ 10.000 xe điện cho các tài xế thuộc diện cận nghèo và hộ chính sách, tạo điều kiện công bằng cho mọi nhóm thu nhập khi tham gia chuyển đổi.
Ngoài ra, một trong những vấn đề được quan tâm là xử lý số lượng lớn xe máy xăng sau khi chuyển đổi. Đại diện Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết thành phố đã tính đến kịch bản này.
Các xe cũ nát, không đạt chuẩn khí thải sẽ bị buộc ngừng hoạt động, thu hồi và xử lý như phế liệu hoặc tái chế. Đối với các xe còn sử dụng tốt, TP.HCM có thể xem xét chuyển giao về các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa, nơi tiêu chuẩn khí thải chưa quá nghiêm ngặt, nhằm tối ưu giá trị sử dụng và tránh lãng phí tài nguyên.
