Ngày 25/12/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 27 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tiếp đó, ngày 04/01/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Chỉ thị số 01/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm chi ngân sách nhà nước. Đây là hai văn bản quan trọng đặt nền móng, định hướng cho việc siết chặt kỷ luật tài chính, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, gắn công tác tiết kiệm, chống lãng phí với sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Thực tế cho thấy, trong những năm qua, việc thực hiện chủ trương của Đảng về công tác này đã tạo được nhiều chuyển biến tích cực. Năm 2023, dù đối diện nhiều khó khăn, báo cáo của Chính phủ cho biết các Bộ, ngành, địa phương đã tiết kiệm được 83.087 tỷ đồng trong quản lý, sử dụng vốn và kinh phí nhà nước, cao hơn so với năm 2022. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, tình trạng lãng phí, thất thoát, chưa nghiêm túc chấp hành quy định vẫn tồn tại ở nhiều nơi, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tham nhũng, tiêu cực. Chính vì vậy, việc siết chặt hơn nữa công tác này trong toàn hệ thống chính trị là yêu cầu tất yếu.
Trong ngành điện, vấn đề thực hành tiết kiệm, chống lãng phí càng trở nên cấp bách hơn khi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang gánh khoản lỗ lũy kế rất lớn. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, do tác động từ tình hình địa chính trị và biến động giá nhiên liệu, chi phí mua điện tăng cao giai đoạn 2022-2023, EVN bị lỗ lũy kế tới 50.029 tỷ đồng. Đến hết năm 2024, con số này vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng. Đây là một khoản lỗ khổng lồ, làm giảm vốn đầu tư Nhà nước và ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực phát triển của ngành điện.
Bộ Công Thương đã có tờ trình gửi Chính phủ, kiến nghị cho phép tính toán khoản lỗ này vào giá bán lẻ điện bình quân. Nếu được thông qua, điều này đồng nghĩa với việc chi phí phát sinh của doanh nghiệp sẽ chuyển hóa thành gánh nặng cho người dân và nền kinh tế thông qua giá điện. Đề xuất này ngay lập tức gây ra nhiều phản ứng trong dư luận xã hội, bởi giá điện vốn đã là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu, liên quan trực tiếp đến đời sống của hàng chục triệu hộ gia đình và hoạt động của hàng trăm nghìn doanh nghiệp.
Trong bối cảnh đó, yêu cầu đối với EVNNPC – đơn vị chủ lực của EVN tại khu vực miền Bắc – là phải siết chặt kỷ luật chi tiêu, tăng cường minh bạch, tiết kiệm tối đa trong sản xuất kinh doanh, đồng thời ứng dụng chuyển đổi số để hiện đại hóa công tác quản lý và dịch vụ. Điều này vừa giúp giảm thiểu nguy cơ thất thoát, lãng phí, vừa khẳng định vai trò tiên phong trong việc thực hiện Chỉ thị 27 và Chỉ thị 01 của Chính phủ. EVNNPC xác định, tiết kiệm không chỉ nằm ở những con số chi ngân sách, mà còn gắn chặt với hiệu quả quản trị, ứng dụng công nghệ, giảm chi phí trung gian, loại bỏ những khoản chi không cần thiết, từ đó nâng cao sức cạnh tranh và uy tín doanh nghiệp.
Một trong những vấn đề được dư luận chú ý gần đây là Quyết định số 769/QĐ-NPCIT ngày 14/8/2025 của Giám đốc Công ty Công nghệ thông tin Điện lực miền Bắc về việc phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu gói thầu “Mua sắm thiết bị thông minh phục vụ sản xuất kinh doanh, chuyển đổi số cho Cơ quan EVNNPC”. Theo kế hoạch, EVNNPC sẽ trang bị tổng cộng 120 thiết bị thông minh, chia làm ba chủng loại khác nhau cho Hội đồng thành viên, Ban Tổng giám đốc, Kế toán trưởng, Chủ tịch Công đoàn, trưởng các ban và các chức danh khác. Đáng chú ý, trong hồ sơ mời thầu, thiết bị loại 1 là iPhone 16 Pro Max bản 256GB, loại 2 là iPhone 16 Pro bản 256GB và loại 3 là iPhone 16 Pro bản 128GB, tất cả đều là sản phẩm chính hãng mới 100%.
Việc trang bị các thiết bị hiện đại phục vụ điều hành, quản lý và chuyển đổi số là cần thiết trong bối cảnh ngành điện đang thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao để tối ưu vận hành, nâng cao năng lực quản trị và cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng. Tuy nhiên, trong điều kiện toàn ngành đang phải thắt chặt chi tiêu, khoản lỗ lũy kế hơn 44.000 tỷ đồng của EVN vẫn chưa được xử lý dứt điểm và đang được đề xuất tính vào giá điện, thì việc mua sắm thiết bị đắt tiền đặt ra yêu cầu rất lớn về tính minh bạch và hiệu quả. Xã hội hoàn toàn có quyền đặt câu hỏi: Gói thầu Mua sắm thiết bị thông minh phục vụ SXKD, CĐS cho Cơ quan EVNNPC đầu tư vào những thiết bị cao cấp như iPhone 16 Pro Max có thực sự cần thiết và phù hợp với tinh thần tiết kiệm, chống lãng phí đang được toàn Đảng, toàn dân, toàn ngành kêu gọi?
Chính vì vậy, EVNNPC phải chứng minh được rằng mọi khoản chi đều hướng tới mục tiêu tiết kiệm lâu dài, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí, đồng thời mang lại giá trị gia tăng thực sự cho công tác quản lý và sản xuất kinh doanh. Theo yêu cầu, hàng hóa cung cấp phải đảm bảo mới 100%, chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ quy định đấu thầu, bảo hành đầy đủ. Tổ quản lý đấu thầu của EVNNPC chịu trách nhiệm tổ chức lựa chọn nhà thầu công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật. Đây là những bước đi cần thiết để giảm thiểu dư luận trái chiều, đồng thời khẳng định quyết tâm thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính.
Ở một góc nhìn tích cực, việc EVNNPC đầu tư vào thiết bị thông minh có thể giúp cải thiện hiệu quả điều hành, rút ngắn thời gian xử lý công việc, nâng cao khả năng giám sát từ xa, hỗ trợ công tác chuyển đổi số vốn là xu thế tất yếu. Nếu được sử dụng đúng mục đích, minh bạch và tiết kiệm, khoản chi này có thể mang lại giá trị vượt trội so với chi phí bỏ ra. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, EVNNPC cần gắn chặt hoạt động mua sắm này với các tiêu chí tiết kiệm, chống lãng phí, đặt lợi ích chung lên hàng đầu, tránh để xảy ra tình trạng hình thức hoặc đầu tư vượt quá nhu cầu thực tế.
Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong EVNNPC không chỉ dừng lại ở việc thắt chặt chi tiêu thường xuyên hay quản lý mua sắm. Đó còn là việc rà soát lại toàn bộ quy trình sản xuất, truyền tải, phân phối điện, loại bỏ các khâu trung gian không hiệu quả, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số để tối ưu hóa vận hành. Việc số hóa dữ liệu, triển khai các nền tảng quản lý tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dự báo phụ tải hay sử dụng công tơ điện tử thông minh để giảm thất thoát điện năng đều là những minh chứng rõ rệt cho nỗ lực tiết kiệm gắn liền với đổi mới công nghệ.
Khi lỗ lũy kế hàng chục nghìn tỷ đồng của EVN vẫn còn treo lơ lửng, khi dư luận xã hội vẫn dõi theo từng quyết định về giá điện, thì mỗi hành động của EVNNPC trong thực hành tiết kiệm, chống lãng phí càng mang ý nghĩa lớn. Đó không chỉ là việc tuân thủ chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, mà còn là cách để xây dựng niềm tin với khách hàng và xã hội. Một đồng chi hợp lý, một khoản tiết kiệm minh bạch sẽ góp phần bảo toàn vốn Nhà nước, nâng cao uy tín của doanh nghiệp và quan trọng hơn cả là bảo vệ lợi ích chung của hàng triệu người dân đang sử dụng điện.
EVNNPC đang đứng trước một giai đoạn đầy thử thách, nhưng cũng là cơ hội để chứng minh năng lực quản trị tiên phong trong ngành điện. Nếu thành công trong việc kết hợp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí với chuyển đổi số, đơn vị này không chỉ góp phần ổn định tài chính, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, mà còn trở thành hình mẫu về quản lý minh bạch, hiện đại và bền vững trong khu vực doanh nghiệp nhà nước. Con đường phía trước sẽ đòi hỏi sự quyết tâm cao độ, sự giám sát chặt chẽ và trách nhiệm của từng cá nhân, từng bộ phận trong toàn Tổng công ty. Đó chính là chìa khóa để EVNNPC vừa hoàn thành nhiệm vụ đảm bảo cung cấp điện ổn định, vừa khẳng định vị thế trong lộ trình phát triển bền vững của ngành năng lượng Việt Nam.
