Tiến sĩ Trịnh Văn Thiện: Nhà khoa học của nhà nông đưa thương hiệu vải thiều Thanh Hà ra thế giới

Xây dựng đề án, phá băng nút thắt giao thông 

Sinh ra và lớn lên tại quê hương Thanh Hà, Hải Dương (cũ) mảnh đất được thiên nhiên ưu đãi, với vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên đặc biệt nằm giữa đồng bằng sông Hồng –  nơi được coi là cái nôi của quả vải thiều Việt Nam, cùng các nông sản khác như: Ổi, bưởi đào Thanh Hồng… và loại thuỷ sản được mệnh danh là đặc sản nổi tiếng như: Tôm rảo, cà ra, rươi, rạm, cáy,...; đặc biệt rươi, cáy đã được cấp nhãn hiệu tập thể “Rươi Thanh Hà”, “Cáy Thanh Hà”. 

Mặc dù theo học ngành Tài chính - Kế toán, Luật nhưng T.S Trịnh Văn Thiện lại lựa chọn việc gắn bó, theo đuổi mục tiêu không ngừng nâng cao vị thế ngành nông nghiệp trên mảnh đất đã sinh ra và nuôi lớn mình.

Với hơn 20 năm gắn bó như một định mệnh với đất đai, cây trái và bà con nông dân. ​Trong lòng những miệt vườn vải thiều xanh mướt của địa phương này, người ta không chỉ thấy bóng dáng những lão nông tần tảo mà còn bắt gặp hình ảnh thân thuộc của T.S Trịnh Văn Thiện, Chủ tịch Hội Nông dân TP. Hải Phòng. 

Bởi, ​trong ông người ta thấy sự kết hợp hài hòa giữa nhiệt huyết của người làm chính sách và sự tỉ mỉ, thấu hiểu của một nhà nghiên cứu. 

Ông không ngại xắn tay áo, bước xuống ruộng đồng để lắng nghe hơi thở của đất, của cây, để rồi biến những kiến thức hàn lâm thành giải pháp thiết thực, dễ áp dụng. Khát vọng lớn nhất của ông là làm sao để thành quả lao động của người nông dân không còn bị đọng lại ở "lời giải" mà phải là "lợi nhuận" đích thực.

​Thành tựu đầu tiên, mang tính "chìa khóa", mà T.S Thiện mang lại là việc giải quyết bài toán vận tải mùa vụ.
Ông hiểu rằng, để phát triển thương hiệu cho cây vải thiều Thanh Hà, nâng cao thu nhập cho người trồng vải việc đầu tiên phải quy hoạch vùng trồng tập trung, phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, mở rộng vùng sản xuất, chuyển giao khoa học công nghệ để tạo ra đột phá trong sản xuất. Mặt khác, dù vải có ngon đến mấy, nếu không thể ra khỏi vườn một cách nhanh chóng, sạch sẽ, thì giá trị sẽ bị hao hụt…

Trong thời gian từ 2016 – 2023, T.S Trịnh Văn Thiện được phân công nắm giữ các chức vụ Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Thanh Hà (2015- 2019), Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà (2019- 2020), Bí thư Huyện ủy Thanh Hà (2020 - 2023), ông đã tập trung xây dựng và trực tiếp chỉ đạo triển khai thực hiện đề án “Xây dựng đường ra đồng và nội đồng trên địa bàn huyện Thanh Hà cũ, giai đoạn 2016-2020”.

Cũng từ đề án của ông, những con đường ra đồng và nội đồng trên địa bàn huyện Thanh Hà (cũ) được xây dựng đồng bộ, cứng hóa đạt tiêu chí nông thôn mới, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hoá nông sản, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cây ăn trái và du lịch sinh thái. 

Chia sẻ với PV Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh, T.S Trịnh Văn Thiện cho biết: ​"Chúng tôi xác định làm đường là để làm giàu, để tiết kiệm tối đa công sức, nhân công cho bà con. Do vậy, con đường mới mở ra không chỉ giúp vải thiều di chuyển nhanh hơn, giảm chi phí mà còn là con đường tâm lý, giúp người nông dân vững tin hơn vào một nền nông nghiệp hiện đại, không còn cảnh gánh gồng, lấm lem”.

Để đưa đặc sản Thanh Hà ra thế giới

Cũng theo T.S Trịnh Văn Thiện, sau khi giải quyết được Đề án giao thông nội đồng, việc tiếp theo là vạch được hướng đi nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm theo chuẩn quốc tế và mở lối cho trái vải và các loại nông sản khác của Thanh Hà  có chỗ đứng trên thị trường, vươn ra biển lớn.

Qua đó, ông đã chủ trì xây dựng 2 Đề án gồm: “Phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn huyện Thanh Hà (cũ) với trọng tâm định hướng phát triển ngành nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch gắn với du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm; đô thị sinh thái gắn với dịch vụ thương mại…” và Đề án “Phát triển vùng cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP gắn với du lịch sinh thái, xuất khẩu, giai đoạn 2021 - 2025”.

Sau khi triển khai các đề án, kế hoạch trên, đến cuối năm 2024, địa phương này đã nâng cao chất lượng nông sản cho khoảng 7.121 ha cây ăn quả, trong đó 3.282 ha trồng vải, 1.918 ha ổi, 563 ha chuối, 385 ha quất, 226 ha bưởi, còn lại là các loại cây ăn quả khác; hình thành 237 vùng sản xuất cây ăn quả tập trung với 2.933 ha. 

​Bằng sự kiên trì, chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính quyền và người dân, vải thiều Thanh Hà đã thành công chinh phục các thị trường khó tính bậc nhất thế giới. Từ những siêu thị sang trọng ở Nhật Bản, đến các kệ hàng ở Mỹ, Australia hay Thái Lan, trái vải ngọt ngào của Việt Nam đã chứng minh được giá trị và chất lượng vượt trội. 

Đây chắc chắn là một minh chứng rõ nét mà TS. Trịnh Văn Thiện muốn khẳng định, bằng những hoạch định đúng đắn, ông đã giúp sản vật của Thanh Hà có hướng đi hiệu quả “người dân không phải chỉ bán trái vải, mà bán cả một niềm tin vào nông sản Việt”. 

Biến vườn cây thành Di sản và điểm hẹn du lịch

Qua chia sẻ của T.S Trịnh Văn Thiện, PV Tạp chí Doanh nghiệp và Kinh tế xanh cảm nhận, bằng tình yêu quê hương, yêu nông nghiệp, ​tầm nhìn của ông không chỉ dừng lại ở thương mại mà còn muốn giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của vùng đất này bằng việc tích cực thúc đẩy mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái, biến vườn vải thành một điểm đến hấp dẫn.

Với vai trò là người đứng đầu Huyện ủy Thanh Hà (giai đoạn 2020 - 2023), T.S Trịnh Văn Thiện đã xây dựng và chỉ đạo thực hiện Đề án “Phát triển vùng cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP gắn với du lịch sinh thái, xuất khẩu, giai đoạn 2021 - 2025”. 

Ngay sau khi bắt tay vào thực hiện, vùng sản xuất cây ăn quả chuyên canh, huyện Thanh Hà (cũ) đã hình thành một số mô hình du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm. Điểm nhấn về du lịch sinh thái gắn với vùng cây ăn quả ở đây chính là du lịch sinh thái sông Hương thu hút hàng trăm đoàn khách du lịch mỗi năm.

Cùng với đó, là hình thành các vùng sản xuất vải theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP gắn với du lịch sinh thái như: Tiểu vùng du lịch sinh thái miệt vườn khu Đồng Mẩn - Đồng Quao, xã Thanh Khê, gắn với tham quan trải nghiệm đi thuyền trên 2,5 km sông nội đồng uốn lượn bao quanh, đi bộ ngắm cảnh và trải nghiệm hái vải.

Vùng sản xuất vải xuất khẩu xã Thanh Sơn gắn với tham quan cây vải thiều Tổ có tuổi đời gần 200 năm và trải nghiệm đi thuyền ngắm cảnh miệt vườn vải thiều dọc 2 bên bờ sông nội đồng khu vực sông Cống Gừng, xã Thanh Sơn.

Vùng sản xuất ổi, chuối, mít, táo tập trung xã Thanh Xuân gắn với tham quan vườn cây ăn trái và trải nghiệm hái quả, khai thác đặc sản rươi, cáy tại khu vực bãi ngoài đê thôn Xuân Áng, xã Thanh Xuân.

Các vùng sản xuất vải sớm tại các xã Thanh Quang, Thanh Cường, Thanh Hồng, Vĩnh Lập... gắn với tham quan vùng vải sớm các xã Thanh Quang và Thanh Hồng kết hợp tham quan di tích lịch sử cấp quốc gia đền Từ Hạ (xã Thanh Quang); trải nghiệm hái vải, bưởi tại vườn và thăm làng nghề chiếu cói Tiên Kiều, xã Thanh Hồng….

Mỗi vùng sản xuất sẽ được gắn với một địa chỉ lịch sử hay các khu vui chơi, giải trí ở ngay chính vùng sản xuất đó. Người dân trong vùng và du khách đến tham quan, được trải nghiệm, thưởng thức “hoa thơm quả ngọt” tại nhiều địa điểm khác nhau trên khắp quê hương Thanh Hà.

Đặc biệt, năm 2024, T.S Trịnh Văn Thiện có sáng kiến tham mưu hiệu quả các chương trình, nghị quyết về chuyển đổi số và chỉ đạo triển khai, thực hiện hiệu quả trong công tác xây dựng tổ chức Hội nông dân trong sạch, vững mạnh.

Với sáng kiến này đã thúc đẩy hoạt động công tác Hội và phong trào nông dân, nâng cao hiệu quả hoạt động Hội, nâng cao vai trò, vị trí của tổ chức Hội nông dân trong hệ thống chính trị, công tác tuyên truyền của Hội qua nền tảng số được đẩy mạnh, hiệu quả.

Các cấp Hội đã tăng cường sử dụng Chứng thư số để ký số các văn bản của Hội hiệu quả hơn, nhiều văn bản được gửi nhận qua hệ thống mạng, các hội nghị cơ bản thực hiện văn bản điện tử, hạn chế sử dụng văn bản giấy, tiết kiệm chi phí, thời gian, nhân lực, góp phần trong công tác cải cách hành chính.

Năm 2025, T.S Trịnh Văn Thiện là đồng tác giả của sáng kiến: “Một số giải pháp đẩy nhanh tốc độ cài đặt, kích hoạt và sử dụng nền tảng số nông dân Việt Nam” được Sở Khoa học & Công nghệ tỉnh Hải Dương (cũ) công nhận là tiến bộ khoa học.

Nhờ những sáng kiến của TS.Trịnh Văn Thiện, Hội nông dân tỉnh Hải Dương cũ đã đứng trong top 5 tỉnh có số lượng tài khoản cài đặt cao nhất cả nước. Sau khi cài đặt, cán bộ, hội viên nông dân thường xuyên truy cập, sử dụng nền tảng số nông dân Việt Nam như theo dõi tin tức, tra cứu một số văn bản của Trung ương Hội ban hành, theo dõi thông tin nông sản, nhắn tin…

Việc cập nhật, thay đổi thông tin hội viên tại các cơ sở Hội thực hiện việc sắp xếp, sáp nhập theo sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính diễn ra nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.