Công trình xanh – nền tảng cho đô thị phát triển bền vững
Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa nhanh và nhu cầu xây dựng ngày càng lớn, ngành xây dựng Việt Nam được xem là lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng, vật liệu và tài nguyên nhất, đồng thời phát thải đáng kể ra môi trường. Chính vì vậy, phát triển công trình xanh không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu trong chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và ứng phó biến đổi khí hậu.
Các nội dung này được thảo luận tại Hội thảo chuyên đề “Tối ưu hóa sử dụng năng lượng, vật liệu xây dựng nhằm giảm thiểu phát thải trong công trình xanh”, nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình Xanh Việt Nam 2025, do Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và các đối tác tổ chức.
Tại hội thảo, ông Lê Văn Kế – Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng nhấn mạnh: “Trong những năm gần đây, phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu đã trở thành định hướng trọng tâm trong chiến lược phát triển quốc gia”.
Ông cho rằng việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng và vật liệu là hai yếu tố then chốt để hiện thực hóa mục tiêu này. Không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải, đây còn là cơ hội để doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất và chất lượng công trình, đồng thời gia tăng năng lực cạnh tranh của ngành xây dựng Việt Nam.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, đến nay cả nước đã có hơn 600 công trình xanh với tổng diện tích sàn khoảng 17 triệu m², đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển đô thị xanh và kinh tế tuần hoàn. Nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng đã ban hành cơ chế khuyến khích, ưu tiên cấp phép và giảm phí cho các dự án đạt tiêu chí công trình xanh, góp phần tạo sức lan tỏa mạnh mẽ.
Đại diện doanh nghiệp, ông Lê Hữu Sang – Giám đốc Hỗ trợ Vận hành Toàn cầu, Ngành Fiber Cement (Saint-Gobain) chia sẻ rằng, Saint-Gobain đang đầu tư mạnh cho nghiên cứu và phát triển vật liệu nhẹ, hiệu suất cao như thạch cao, kính tiết kiệm năng lượng, giải pháp tường – trần cách nhiệt, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon.
Cùng quan điểm, ông Trương Tự Cường – Trưởng bộ phận Học viện Đào tạo & Phát triển bền vững (Akzo Nobel) nhấn mạnh vai trò của sơn và chất phủ trong việc kéo dài tuổi thọ công trình, đồng thời giúp giảm phát thải tới 20% trong vòng đời sử dụng.
Từ góc độ nghiên cứu, ông Nguyễn Quang Hiệp – Viện trưởng Viện Vật liệu Xây dựng (Bộ Xây dựng) cho rằng tối ưu hóa năng lượng và vật liệu là “chìa khóa” để hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng "bằng 0". Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, viện nghiên cứu và doanh nghiệp sẽ tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, giúp Việt Nam đẩy nhanh tiến trình phát triển công trình xanh, thân thiện với môi trường.
Giao thông xanh – động lực cho chuyển đổi năng lượng bền vững
Song song với lĩnh vực xây dựng, ngành giao thông vận tải cũng đang tích cực chuyển mình trong xu thế chuyển đổi năng lượng xanh. Đây là một trong những ngành phát thải lớn, chiếm tỷ trọng cao trong tổng phát thải quốc gia, nhưng đồng thời cũng là lĩnh vực có nhiều tiềm năng giảm phát thải nhờ ứng dụng công nghệ và nhiên liệu sạch.
Đồng hành cùng định hướng phát triển đến năm 2050, Việt Nam phấn đấu đạt mức phát thải ròng bằng 0 trong lĩnh vực giao thông vận tải, trong đó ưu tiên phát triển phương tiện sử dụng năng lượng sạch, nhiên liệu thay thế và hạ tầng giao thông bền vững.
Theo đó, các chuyên gia cho rằng, việc chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông không chỉ giúp giảm khí thải nhà kính mà còn góp phần cải thiện chất lượng không khí, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu năng lượng quốc gia theo hướng xanh – sạch hơn. Đồng thời, xu hướng này mở ra cơ hội cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện và công nghiệp phụ trợ tham gia sâu vào chuỗi cung ứng năng lượng mới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, thời gian qua, Việt Nam đã từng bước triển khai lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh, thông qua các chương trình thí điểm phương tiện giao thông điện, phát triển hệ thống vận tải công cộng thân thiện môi trường, cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giao thông bền vững.
Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế khuyến khích đầu tư và sản xuất phương tiện xanh, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về xe điện, nhiên liệu sinh học, năng lượng tái tạo. Nhiều doanh nghiệp trong nước đã bắt đầu đẩy mạnh sản xuất xe buýt điện, ô tô điện, xe máy điện và các giải pháp giao thông thông minh, từng bước hình thành thị trường năng lượng xanh đầy tiềm năng.
Theo đánh giá của các Chuyên gia, giao thông xanh và công trình xanh là hai mắt xích quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam. Khi được triển khai đồng bộ, hai lĩnh vực này không chỉ góp phần giảm phát thải mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh, nâng cao chất lượng sống cho người dân, đồng thời khẳng định cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với cộng đồng quốc tế về ứng phó biến đổi khí hậu./.
