Thị trường xuất khẩu gạo dự báo nhiều biến động khi nguồn cung giảm

Đến giữa tháng 4/2024, các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã thu hoạch được khoảng 1,375 triệu ha với sản lượng đạt khoảng 9,9 triệu tấn lúa. Như vậy, nguồn cung lúa gạo đang giảm dần do vụ Đông Xuân đã cơ bản thu hoạch xong. Yếu tố này sẽ tác động tới thị trường lúa gạo thời gian tới.
xuat-khau-gao-03-1714354072.jpg
Dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo trong năm 2024. (Ảnh minh họa)

Nguồn cung lúa gạo giảm do thu hoạch xong vụ Đông Xuân

Giá lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tuần qua chủ yếu đi ngang sau 2 tuần liên tục tăng khá. Nguồn cung lúa gạo đang giảm dần do vụ Đông Xuân ở khu vực này đã cơ bản thu hoạch xong.

Tại An Giang, theo cập nhật của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, giá hầu hết các loại lúa đi ngang như: Đài thơm 8 từ 8.000-8.200 đồng/kg, OM 18 cũng từ 8.000-8.200 đồng/kg, Nàng Hoa 9 có giá từ 7.600-7.700 đồng/kg, lúa Nhật từ 7.800 - 8.000 đồng/kg. Một số loại tăng nhẹ như: IR 50404 từ 7.400-7.600 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg; OM 5451 từ 7.600-7.800 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg…

Với mặt hàng gạo trên thị trường bán lẻ tại An Giang, gạo thường có giá từ 15.000-16.000 đồng/kg; gạo thơm thái hạt dài từ 19.000-20.000 đồng/kg; gạo Jasmine từ 17.500-19.000 đồng/kg; gạo trắng thông dụng 17.000 đồng/kg, gạo Nàng Hoa 19.500 đồng/kg…

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đến giữa tháng 4/2024, các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã xuống giống vụ Đông Xuân 2023-2024 được 1,498/1,5 triệu ha kế hoạch; trong đó, thu hoạch được khoảng 1,375 triệu ha với sản lượng đạt khoảng 9,9 triệu tấn lúa. Như vậy, nguồn cung lúa gạo đang giảm dần do vụ Đông Xuân đã cơ bản thu hoạch xong.

xuat-khau-gao-01-1714354098.jpg
Đến giữa tháng 4/2024, các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã thu hoạch được khoảng 1,375 triệu ha lúa Đông Xuân. (Ảnh minh họa)

Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết lượng xuất khẩu từ ngày 1/4 đến 15/4 đạt 511.785 tấn, trị giá 318,97 triệu USD, so với cùng kỳ về số lượng giảm 1,2% và về trị giá tăng 18,03%. Lũy kế xuất khẩu gạo từ đầu năm đến ngày 15/4 đạt 2,691 triệu tấn, trị giá 1,744 tỷ USD, so với cùng kỳ 2023 tăng 13,5% về số lượng và tăng 39,46% về giá trị.

Ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, nhận định với tình hình xuất khẩu nhiều tích cực, khả năng xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024 vượt kế hoạch ban đầu (7,6 triệu tấn).

Theo Bộ Công Thương, trong quý 1/2024, lần đầu tiên Việt Nam là quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất vào thị trường Singapore, chiếm 32,03% thị phần, kim ngạch cao hơn so với Ấn Độ (6,96%) và Thái Lan (8,28%).

Xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Singapore trong quý 1/2024 đạt kim ngạch khoảng 36,15 triệu SGD, tăng 80,46% so với cùng kỳ 2023. Tương tự, tại thị trường trong nước mặc dù có sự điều chỉnh giảm trong những tháng đầu năm nhưng giá lúa gạo vẫn đang cao hơn 20-30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thị trường xuất khẩu gạo còn nhiều áp lực

Nhận định về thị trường thương mại gạo toàn cầu năm 2024, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết vẫn phải đối mặt với những thách thức như nguồn cung gạo toàn cầu giảm do tiếp tục chịu tác động từ lệnh cấm xuất khẩu gạo của một số thị trường như Ấn Độ, UAE, Nga và hiện tượng El Nino, biến đổi khí hậu, ở nhiều khu vực.

Theo các thương nhân cho biết gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán với giá 575-580 USD/tấn vào ngày 25/4. Hoạt động giao dịch tại Việt Nam đang chậm lại trước kỳ nghỉ lễ kéo dài năm ngày bắt đầu vào ngày 27/4.

Một thương nhân ở Thành phố Hồ Chí Minh cho biết sự giảm tốc trong hoạt động mua hàng của các nhà chế biến gạo đã tạo áp lực giảm giá đối với giá gạo trong nước.

Còn trên thị trường gạo châu Á, giá xuất khẩu gạo của Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn ba tháng qua trong tuần này, do nhu cầu thấp và nguồn cung dồi dào, trong khi giá gạo của Thái Lan nhìn chung ít biến động. Gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ được chào bán với giá từ 528-536 USD/tấn trong tuần này, giảm so với mức từ 538-546 USD/tấn của tuần trước. Giá loại gạo này đã đạt mức cao kỷ lục 560 USD/tấn vào tháng trước.

xuat-khau-gao-02-1714354135.jpg
Nhận định về thị trường thương mại gạo toàn cầu năm 2024, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết vẫn phải đối mặt với những thách thức. (Ảnh minh họa)

Một nhà xuất khẩu gạo có trụ sở tại bang Andhra Pradesh miền nam Ấn Độ cho biết: "Nhu cầu từ các nước châu Á và châu Phi đang rất yếu. Một số nhà xuất khẩu đang được hưởng thuế xuất khẩu thấp hơn và chào giá thấp hơn cho người mua nước ngoài."

Chính phủ Ấn Độ đã áp dụng mức thuế 20% đối với mặt hàng gạo đồ xuất khẩu vào tháng 8/2023 để kiểm soát giá gạo trong nước. Giá gạo 5% tấm của Thái Lan được chào bán với giá từ 580-585 USD/tấn, sau khi ở mức 585 USD/tấn của tuần trước.

Theo một thương nhân ở Bangkok, biến động giá gạo Thái Lan không đáng kể do nhu cầu từ Indonesia và đồng baht giảm giá đã giúp củng cố giá gạo của nước này.

Còn tại Bangladesh, một quan chức của Bộ Nông nghiệp nước này cho hay sản lượng gạo vụ hè có thể đạt 20,50 triệu tấn, tăng so với mức 20 triệu tấn của vụ trước, do nông dân tăng diện tích canh tác để tận dụng giá cao hơn.

Vụ Hè, còn được gọi là "Boro," thường đóng góp hơn một nửa sản lượng gạo của Bangladesh, thường ở mức khoảng 37 triệu tấn.

Theo ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, cho rằng hoạt động xuất khẩu gạo Việt Nam vẫn còn tiềm ẩn nhiều thách thức. Trong đó, chiến lược đa dạng hóa thị trường của thương nhân vẫn còn hạn chế, thị trường xuất khẩu gạo vẫn có dấu hiệu chưa bền vững, phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống trọng điểm như Philippines, Trung Quốc và Indonesia.

Phân tích tình hình xuất khẩu gạo các chuyên gia dự báo, sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023- 2024 sẽ đạt gần 518 triệu tấn, trong khi tổng mức tiêu thụ là 525 triệu tấn. Như vậy, dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo trong năm 2024. Điều này tạo ra cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo, trong đó có Việt Nam./.

Trọng Bình