Kinh tế xanh không chỉ là một xu hướng mà còn là một con đường tất yếu để đạt được sự phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên. Tuy nhiên, để kinh tế xanh thực sự cất cánh, yếu tố then chốt không nằm hoàn toàn ở công nghệ hay chính sách, mà ở sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức của mỗi cá nhân, từ người dân, doanh nghiệp cho đến các nhà hoạch định chính sách. Nhận thức đúng đắn sẽ là đòn bẩy mạnh mẽ, thúc đẩy các hành động cụ thể và tạo ra một làn sóng chuyển đổi xanh rộng khắp.
Con người là hạt nhân của mọi sự thay đổi. Trước hết, cần giúp họ hiểu rõ về tác động của hành vi tiêu dùng lên môi trường. Khi người dân nhận thức được rằng mỗi sản phẩm họ mua, mỗi hành động họ thực hiện đều có thể góp phần vào ô nhiễm môi trường hoặc ngược lại, bảo vệ nó, họ sẽ có xu hướng lựa chọn những sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường hơn. Điều này bao gồm việc ưu tiên sản phẩm tái chế, sử dụng năng lượng hiệu quả, giảm thiểu rác thải nhựa, và ủng hộ các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội.
Để đạt được điều này, cần đẩy mạnh các chiến dịch truyền thông giáo dục về kinh tế xanh một cách sáng tạo, dễ hiểu và gần gũi. Thay vì những con số khô khan về biến đổi khí hậu, hãy kể những câu chuyện về lợi ích trực tiếp mà kinh tế xanh mang lại cho cuộc sống hàng ngày: không khí trong lành hơn, thực phẩm an toàn hơn, môi trường sống sạch đẹp hơn cho thế hệ tương lai. Khuyến khích lối sống tối giản, tiêu dùng có ý thức, và biến những hành động nhỏ nhặt thành thói quen xanh, dần dần tạo ra một nền văn hóa tiêu dùng bền vững.
Đối với doanh nghiệp, nhận thức về kinh tế xanh không chỉ là việc tuân thủ các quy định môi trường, mà là sự chuyển dịch từ tư duy lợi nhuận ngắn hạn sang xây dựng giá trị bền vững. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn coi đầu tư vào kinh tế xanh là một gánh nặng, một chi phí phát sinh. Tuy nhiên, nhận thức đúng đắn sẽ cho thấy đây là một cơ hội lớn để đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, tiếp cận thị trường mới và xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực.
Các doanh nghiệp cần nhận ra rằng, việc áp dụng công nghệ sạch, tối ưu hóa quy trình sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo, và phát triển sản phẩm xanh không chỉ giảm chi phí vận hành về lâu dài mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng về sản phẩm thân thiện với môi trường. Hơn nữa, việc chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý, thu hút các nhà đầu tư có ý thức xã hội, và tạo ra một môi trường làm việc hấp dẫn cho những nhân tài quan tâm đến mục tiêu bền vững.
Để thúc đẩy sự thay đổi này, cần có các chính sách khuyến khích rõ ràng từ phía chính phủ, như ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn, và tạo điều kiện tiếp cận công nghệ xanh. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức của đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp thông qua các hội thảo, diễn đàn, và chia sẻ kinh nghiệm thành công từ các mô hình kinh doanh xanh hiệu quả.
Các nhà hoạch định chính sách đóng vai trò định hướng và tạo ra môi trường thuận lợi cho kinh tế xanh phát triển. Nhận thức của họ cần vượt ra khỏi khuôn khổ quản lý truyền thống, nơi tăng trưởng kinh tế thường được đánh đổi bằng môi trường. Thay vào đó, cần nhận thấy rằng kinh tế xanh là một mô hình phát triển tổng hòa, nơi tăng trưởng kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường và công bằng xã hội.
Nhà hoạch định chính sách cần có tầm nhìn chiến lược, xây dựng các khuôn khổ pháp lý đồng bộ và nhất quán để khuyến khích đầu tư vào công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, nông nghiệp sinh thái và các ngành kinh tế xanh khác. Điều này đòi hỏi sự phối hợp liên ngành, vượt qua các rào cản hành chính và tư duy cục bộ. Họ cần nhận ra rằng việc đầu tư vào hạ tầng xanh, nghiên cứu và phát triển công nghệ xanh, và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành kinh tế xanh là những khoản đầu tư chiến lược mang lại lợi ích lâu dài cho quốc gia.
Ngoài ra, cần có sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách. Các nhà hoạch định chính sách cần lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp và người dân để đảm bảo rằng các chính sách xanh là khả thi, hiệu quả và được xã hội chấp nhận.
Thay đổi nhận thức không phải là một quá trình dễ dàng hay nhanh chóng. Nó đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực đồng bộ từ mọi thành phần trong xã hội. Tuy nhiên, đây là yếu tố then chốt, là nền tảng để xây dựng một nền kinh tế xanh vững mạnh, mang lại sự thịnh vượng không chỉ cho thế hệ hiện tại mà còn cho các thế hệ mai sau. Khi mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp và mỗi chính phủ đều ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình trong việc kiến tạo một tương lai xanh, đó cũng là lúc kinh tế xanh thực sự bùng nổ và trở thành động lực chính cho sự phát triển bền vững./.
