Là một trong những hộ tiên phong mạnh dạn chuyển đổi đất đồi sang trồng thanh long ruột đỏ, với diện tích gần 1,5 ha, gia đình chị Nguyễn Thị Thương đã đầu tư trồng hơn 500 trụ thanh long. Sau 4 năm kiên trì chăm sóc, ứng dụng kỹ thuật mới, vườn cây của gia đình đã cho thu hoạch ổn định, quả to đẹp, ruột đỏ tươi, vị ngọt đậm đà.
Nhờ kiên trì đầu tư, áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, mô hình trồng thanh long ruột đỏ của gia đình chị Thương đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Mỗi đợt thu hoạch, vườn thanh long cho sản lượng từ 6 - 8 tạ quả, với giá bán tại vườn dao động 30 - 45 ngàn đồng/kg, có thời điểm đạt tới 50 ngàn đồng/kg. Sau khi trừ chi phí đầu tư, bình quân mỗi năm mô hình này đem về lợi nhuận khoảng 200 triệu đồng, là con số mơ ước đối với nhiều hộ nông dân miền núi.
Không chỉ tạo nguồn thu nhập chính cho gia đình, vườn thanh long còn giải quyết việc làm thời vụ cho 3 - 4 lao động địa phương, mỗi người có thu nhập 200 ngàn đồng/ngày, góp phần tăng thu nhập, ổn định đời sống cho bà con nông thôn. Điều này cho thấy, mô hình trồng thanh long ruột đỏ không chỉ giúp làm giàu cho hộ gia đình mà còn có tác động lan tỏa về mặt xã hội, tạo việc làm, giảm tỷ lệ lao động nhàn rỗi.
Anh Lê Văn Thuật (chồng chị Thương) chia sẻ: "Qua quá trình trồng thanh long ruột đỏ tôi nhận thấy, để cây thanh long đạt năng suất cao, người trồng phải chú trọng từ khâu dựng trụ vững chắc, tỉa cành hợp lý, bón phân hữu cơ đúng kỹ thuật đến việc sử dụng hệ thống thắp đèn điện vào ban đêm nhằm kích thích ra hoa trái vụ. Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật này, vườn thanh long của gia đình tôi cho thu hoạch gần như quanh năm, không phụ thuộc vào mùa vụ chính, qua đó giúp tăng sản lượng, nâng cao giá trị kinh tế".
Từ mô hình thành công của gia đình chị Thương, nhiều hộ dân trong thôn đã học hỏi và làm theo. Đến nay, toàn thôn Sông Con đã phát triển gần 10 ha trồng thanh long ruột đỏ, chủ yếu là giống chất lượng cao phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương. Các hộ trồng sau cũng đã bắt đầu cho thu hoạch, đem lại nguồn thu nhập ổn định từ 80 - 100 triệu đồng mỗi năm, cao hơn hẳn so với trồng keo, sắn trước đây - những cây trồng truyền thống cho giá trị thấp, thu nhập bấp bênh.
Mặc dù vậy, điều khiến nhiều hộ trồng thanh long ở Sông Con còn trăn trở là sản phẩm chưa được xây dựng thương hiệu riêng, chưa có mã số vùng trồng, tem QR để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Do đó, quả thanh long hiện vẫn chủ yếu tiêu thụ qua thương lái, chưa tiếp cận được các kênh phân phối hiện đại như siêu thị, cửa hàng nông sản hay xuất khẩu chính ngạch.
Anh Lê Văn Thuật bày tỏ mong muốn: Chúng tôi rất cần sự hỗ trợ từ chính quyền và ngành chức năng để xây dựng nhãn hiệu tập thể, cấp mã vùng trồng. Khi sản phẩm có thương hiệu và truy xuất rõ ràng, đầu ra sẽ rộng mở hơn, giá trị sẽ tăng cao hơn nữa.
Theo ông Nguyễn Trường Giang - Chủ tịch UBND xã Sơn Giang: Thanh long ruột đỏ được trồng tại xã Sơn Giang cho năng suất bình quân đạt 10 - 12 tấn/ha/năm, cho lợi nhuận cao gấp 4 - 5 lần trồng các cây nguyên liệu truyền thống như keo, sắn. Tới đây, địa phương đã xây dựng kế hoạch mở rộng diện tích thanh long ruột đỏ trên địa bàn xã lên 20 - 25 ha. Đồng thời, xã sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân về giống cây chất lượng, tập huấn kỹ thuật chăm sóc, áp dụng quy trình sản xuất đạt chuẩn VietGAP nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, chính quyền đang tích cực kết nối với các doanh nghiệp để xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ bền vững, đảm bảo đầu ra lâu dài, ổn định cho nông dân.
Những kết quả bước đầu từ mô hình thanh long ruột đỏ xã Sơn Giang cho thấy, nếu được đầu tư bài bản và có sự hỗ trợ kịp thời, loại cây trồng này hoàn toàn có thể trở thành cây làm giàu cho vùng đồi núi Sơn Giang nói riêng và vùng đồi núi ở Hà Tĩnh nói chung. Qua đó, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng hàng hóa, tăng thu nhập bền vững cho nông dân.
