Mô hình nuôi chồn hương, điểm sáng phát triển kinh tế nông nghiệp tại Hải Phòng

Loài vật "khó tính" nhưng dễ nuôi 

​Tại vùng đất Kiến Thụy (TP Hải Phòng) câu chuyện khởi nghiệp của anh Phạm Đức Thanh (SN 1981) đã trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế nông nghiệp. 

Từng có một công việc ổn định tại cơ quan nhà nước, năm 2015 với niềm đam mê, sự nhiệt huyết của tuổi trẻ đã thôi thúc anh từ bỏ công việc để khởi nghiệp trồng lan công nghệ cao. 

Sau gần 5 năm đầu tư trồng lan, bước đầu khi có hiệu quả nhất định thì thị trường lan trong nước bỗng thoái trào. Nhưng với quyết tâm vượt qua mọi thử thách, năm 2021, anh Thanh cùng nhóm những người bạn đã mạnh dạn rẽ hướng sang nghiên cứu, đưa vào thử nghiệm nuôi nhân giống loài chồn hương (cầy vòi hương), loài vật nuôi hoang dã có giá trị kinh tế cao.

Cùng nhau đi dọc miền Nam - Bắc để tìm tòi, tham khảo học hỏi kinh nghiệm, xác định con chồn phù hợp với khí hậu miền Bắc. ​Sau thời gian dài nghiên cứu thị trường, nắm bắt nhu cầu về thịt đặc sản và con giống, anh Thanh bắt đầu xây dựng trại nuôi với quy mô nhỏ với vài chục cặp bố mẹ. 

Đến năm 2024, anh Thanh quyết định mở rộng mô hình trang trại tại thôn Xuân Úc, xã Kiến Thụy. Với hệ thống chuồng trại được xây dựng khép kín lên tới hơn 1.200m2, anh Thanh đầu tư 300 cặp chồn bố mẹ, sau hơn 1 năm số lượng chồn tại trang trại đã tăng lên nhanh chóng, đạt gần 1.500 cá thể, trở thành một trong những mô hình kiểu mẫu tại khu vực.

Trao đổi với PV Tạp chí Doanh  nghiệp và Kinh tế xanh, anh Thanh cho biết: "Chồn hương là loài dễ nuôi, ít bệnh tật nhưng cần môi trường yên tĩnh, sạch sẽ. Tuy nhiên, ​thách thức lớn nhất khi nuôi chồn hương là làm thế nào để thuần hóa và đảm bảo sức khỏe cho loài vật có tính hoang dã cao này”.

Theo anh Thanh, qua nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm từ các nơi cho anh rút ra kinh nghiệm cần áp dụng một quy trình chăn nuôi chuyên nghiệp và chuẩn hóa cao.

​Chuồng nuôi phải được xây dựng theo hướng Đông Nam, đảm bảo môi trường yên tĩnh, cao ráo, thoáng mát tuyệt đối, là yếu tố tiên quyết giúp chồn sinh trưởng và sinh sản tốt. 

Mỗi cá thể chồn được nuôi riêng trong các ô lồng inox hoặc lưới B40 có kích thước tiêu chuẩn, với hệ thống thoát phân, nước tiểu nhanh chóng để ngăn ngừa mầm bệnh.

“Chồn hương là loài ăn tạp, nhưng khẩu phần ăn cần cân bằng để tránh béo phì và bệnh đường ruột. Thức ăn chính là cám, cháo nấu với cá biển, đầu gà, hoặc cá rô phi, kết hợp với các loại quả ngọt như chuối chín, đu đủ… Với chế độ ăn cố định, mỗi ngày, mỗi cá thể chồn trưởng thành chỉ cần chi phí khoảng 3.000 đồng, đây là một lợi thế lớn giúp giảm thiểu đáng kể chi phí đầu vào so với nhiều vật nuôi khác”, anh Thanh chia sẻ. 

Anh Thanh cho hay, ​việc theo dõi chu kỳ sinh sản rất quan trọng, chồn mẹ có khả năng sinh sản 2-3 lứa mỗi năm, mỗi lứa đẻ từ 2-4 con. Giống như các loài động vật khác, để đảm bảo an toàn dịch bệnh, sau 45 ngày khi tách mẹ, các cá thể chồn đều được tiêm phòng vaccin, do đó tỉ lệ bệnh hầu như không xảy ra. Đặc biệt, trước khi xuất ra thị trường, mỗi cá thể chồn tối thiểu phải đảm bảo tiêm đủ 3 mũi vaccin.

Mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội 

Theo tìm hiểu của PV, ​mô hình nuôi chồn hương đã mang lại lợi nhuận vượt trội so với chăn nuôi truyền thống nhờ giá trị cao của sản phẩm đầu ra. Chồn thương phẩm đạt trọng lượng khoảng 3.5 – 4.0 kg/con sau 10-12 tháng nuôi, có giá bán dao động từ 1.600.000 – 2.000.000 VNĐ/kg hơi tại các nhà hàng đặc sản.

​Tuy nhiên, nguồn thu nhập chính và ổn định nhất của anh Thanh lại đến từ việc cung cấp con giống. Chồn hậu bị từ 12-15 tháng tuổi có giá bán từ 20 -25tr/con, một mức giá thể hiện nhu cầu cao từ các hộ chăn nuôi muốn chuyển đổi mô hình. Sau khi trừ đi chi phí đầu tư và vận hành, mô hình đã mang lại cho gia đình anh Thanh nguồn thu nhập hơn 500 triệu VNĐ/năm. Với tốc độ sinh sản nhanh và giá trị con giống luôn ở mức cao, anh Thanh có thể thu hồi vốn và bắt đầu có lãi chỉ sau chưa đầy hai năm.

Theo chia sẻ của anh Thanh, ​để mô hình phát triển lâu dài, anh Thanh đã định hướng phát triển theo chiều sâu và tính bền vững. Xác định chồn là loài động vật hoang dã được thuần hóa, bản thân an luôn tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật. Trang trại của anh đã được cơ quan kiểm lâm địa phương cấp phép nuôi sinh sản thương phẩm, đồng thời lập sổ theo dõi, quản lý từng cá thể, đảm bảo tính hợp pháp và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Cùng với đó, anh Thanh đang nghiên cứu lắp đặt hệ thống xử lý chất thải hiệu quả. Bằng cách sử dụng hệ thống ủ phân vi sinh hoặc hầm Biogas, trại nuôi không chỉ xử lý triệt để mùi hôi, bảo vệ môi trường khu vực xã Kiến Thụy mà còn tận dụng phụ phẩm để tạo ra phân bón hữu cơ chất lượng cao cho cây trồng.

​Quan trọng hơn, anh Thanh không giữ bí quyết làm giàu cho riêng mình. Anh chủ động xây dựng thương hiệu, liên kết với các đầu mối tiêu thụ ổn định tại Hải Phòng và Hà Nội, Sài Gòn, đồng thời sẵn lòng chuyển giao kỹ thuật, cung cấp con giống chất lượng cho các hộ nông dân khác ở địa phương và các vùng lân cận. 

Ông Nguyễn Bắc Hà, Phó Chủ tịch Hội nông dân xã Kiến Thụy cho biết: “Mô hình nuôi chồn hương của anh Phạm Đức Thanh không chỉ là điểm sáng về phát triển kinh tế nông nghiệp đáng được ghi nhận. Mà còn là điển hình cho sức trẻ, sự quyết tâm, mạnh dạn trong ứng dụng kỹ thuật chăn nuôi hiện đại, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững tại xã Kiến Thụy nói riêng và thành phố Hải Phòng nói chung.