Hoạt động thả cá giống được đánh giá là giải pháp thiết thực trong bối cảnh nguồn lợi thủy sản tại hồ Dầu Tiếng đang có dấu hiệu suy giảm. Việc bổ sung con giống không chỉ góp phần phục hồi quần thể thủy sinh, cải thiện chất lượng môi trường nước, mà còn tạo nền tảng để duy trì hoạt động khai thác thủy sản theo hướng bền vững, hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Hồ Dầu Tiếng hiện là công trình thủy lợi lớn bậc nhất cả nước, với diện tích mặt nước hơn 27.000 ha, dung tích chứa khoảng 1,58 tỷ m³ nước, trải rộng trên địa bàn ba địa phương gồm tỉnh Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai. Không chỉ giữ vai trò quan trọng trong cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, điều tiết lũ và cung cấp nước sinh hoạt cho vùng Đông Nam Bộ, hồ Dầu Tiếng còn là hệ sinh thái nước ngọt rộng lớn, có ý nghĩa đặc biệt về đa dạng sinh học, trong đó nguồn lợi thủy sản tự nhiên giữ vai trò then chốt.
Trong nhiều năm qua, hoạt động khai thác thủy sản tại hồ Dầu Tiếng đã trở thành sinh kế chính của hàng nghìn hộ dân sinh sống ven hồ. Nguồn cá tự nhiên không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn góp phần duy trì cân bằng sinh thái, bảo vệ môi trường nước và cảnh quan tự nhiên khu vực. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguồn lợi thủy sản tại hồ đang đứng trước nguy cơ suy giảm rõ rệt.
Nguyên nhân được xác định đến từ tình trạng khai thác quá mức, đánh bắt trong mùa sinh sản và đặc biệt là việc một bộ phận người dân vẫn sử dụng các loại ngư cụ bị cấm, mang tính tận diệt, gây hủy hoại môi trường sống của thủy sản. Các hình thức như lưới dớn, lưới đăng, ghe cào, ghe nhũi, lồng xếp, xung điện… không chỉ làm suy kiệt nhanh chóng nguồn lợi thủy sản mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của những hộ dân chấp hành nghiêm các quy định pháp luật. Đồng thời, tình trạng này còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh mất an ninh, trật tự xã hội tại khu vực lòng hồ.
Nhấn mạnh vai trò của công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bà Đinh Thị Phương Khanh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh cho rằng đây là nhiệm vụ mang tính cấp thiết nhưng cũng đầy khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì và phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư. Theo bà Khanh, việc bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản cần được triển khai lâu dài, bền bỉ, với sự chung tay của toàn xã hội.
Bên cạnh hoạt động thả giống tái tạo, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng được xác định là giải pháp trọng tâm. Người dân cần chấp hành nghiêm các quy định pháp luật như không khai thác trong mùa sinh sản, không đánh bắt cá con, cá chưa trưởng thành, không sử dụng các phương thức khai thác mang tính hủy diệt như xung điện, hóa chất, chất độc.
Để nâng cao hiệu quả bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản tại hồ Dầu Tiếng trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh đề nghị UBND xã Dương Minh Châu tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia bảo vệ môi trường thủy sinh, hưởng ứng các hoạt động thả giống tái tạo nguồn lợi. Đồng thời, địa phương cần tăng cường hỗ trợ ngư dân về khoa học kỹ thuật, kỹ năng nghề và tổ chức khai thác theo chuỗi giá trị bền vững, tuyệt đối không sử dụng các hình thức khai thác tận diệt.
Song song đó, Sở cũng đề nghị Công ty TNHH Một thành viên Khai thác Thủy lợi Miền Nam căn cứ điều kiện thực tế để lựa chọn các khu vực phù hợp trên hồ Dầu Tiếng tổ chức thả giống thủy sản về tự nhiên, kết hợp khoanh vùng, hạn chế khai thác tại các khu vực đang được tái tạo. Qua đó, góp phần bảo vệ bền vững nguồn lợi thủy sản, giữ gìn cảnh quan môi trường và phục vụ tốt hơn nhu cầu sinh hoạt, vui chơi, giải trí của người dân địa phương.
