Tối ngày 20/12, tại Quảng trường Thành Sen, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam, tiếp sóng trên kênh truyền hình của Báo và phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh và gần 30 kênh truyền hình các địa phương trên cả nước.
Tham dự buổi lễ, về phía đại biểu TW có đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, UV Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận TW; cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo và đại diện các ban, bộ, ngành... Lãnh đạo một số tỉnh bạn
Trình bày diễn văn tại buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm khẳng định: Trong dòng chảy văn hiến lâu đời của dân tộc Việt Nam, Nguyễn Du tỏa sáng như một đỉnh cao rực rỡ, kết tinh trí tuệ, tâm hồn và bản sắc văn hóa Việt. Đại thi hào đã để lại cho hậu thế kho tàng di sản văn chương đặc sắc, tiêu biểu như Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Văn chiêu hồn và đỉnh cao là Truyện Kiều – kiệt tác văn học có giá trị vượt thời đại. Với tư tưởng nhân văn sâu sắc và nghệ thuật ngôn từ bậc thầy, Truyện Kiều được xem là tập đại thành của văn học Việt Nam, trở thành biểu tượng tinh hoa của văn hóa, văn chương Việt Nam trên trường quốc tế. Những giá trị vượt không gian và thời gian của Truyện Kiều đã khẳng định tài năng kiệt xuất, tầm vóc tư tưởng và giá trị văn hóa mang ý nghĩa toàn cầu của Đại thi hào Nguyễn Du.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang của quê hương Đại thi hào và các bậc danh nhân, Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh luôn phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, đạt được nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Với niềm tự hào và trách nhiệm là quê hương Nguyễn Du, Hà Tĩnh xác định rõ vai trò chủ thể trong bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị di sản Nguyễn Du, coi đó là nguồn lực văn hóa nội sinh, tạo nền tảng cho sự phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Xuân Thắng - UV Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, khẳng định tài năng và những giá trị quý báu mà Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho dân tộc. Đây là sự kiện văn hóa có ý nghĩa đặc biệt sâu sắc đối với tỉnh Hà Tĩnh - quê hương của Đại thi hào, cũng như đối với cả nước và bạn bè quốc tế yêu mến văn hóa Việt Nam. Tiếp nối dấu mốc UNESCO cùng Việt Nam kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Nguyễn Du vào năm 2015, lễ kỷ niệm 260 năm là dịp để tiếp tục khẳng định tầm vóc, giá trị tư tưởng và ý nghĩa thời đại của di sản Nguyễn Du - một di sản đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, mang sức sống của những giá trị nhân văn phổ quát. Đồng thời bày tỏ vui mừng và biểu dương những kết quả mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Tĩnh đạt được, xứng đáng với vị thế là quê hương của Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới.
Phần nghệ thuật của chương trình với chủ đề “Đại thi hào Nguyễn Du – chữ tâm sáng mãi” được dàn dựng công phu, gồm bốn chương: Thuở ấu thơ, Mười năm gió bụi, Viết Kiều đất nước hóa thành văn và Đồng vọng với thời gian. Thông qua hình thức hoạt cảnh kết hợp dân ca ví, giặm, lời bình và âm nhạc, chương trình tái hiện sinh động chân dung, cuộc đời và sự nghiệp của Đại thi hào, khắc họa chiều sâu tư tưởng, tâm hồn nhân văn và những giá trị văn hóa bền vững mà ông để lại cho dân tộc.
Đại thi hào Nguyễn Du (1765-1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên, sinh ra trong một gia đình khoa bảng nổi danh ở xã Tiên Điền.
Sinh ra trong bối cảnh lịch sử đầy biến động, với nhiều trải nghiệm sâu sắc về thời cuộc và thân phận con người, Nguyễn Du đã hun đúc nên một tầm nhìn nhân sinh lớn lao, một tấm lòng nhân ái bao la và tài năng nghệ thuật kiệt xuất. Sự nghiệp văn chương của ông, đặc biệt là Truyện Kiều, được xem là tập đại thành của văn học cổ điển Việt Nam, đưa tiếng Việt và thể thơ lục bát lên đỉnh cao nghệ thuật. Không chỉ là kiệt tác văn học, Truyện Kiều còn trở thành hiện tượng văn hóa đặc biệt, thấm sâu vào đời sống tinh thần dân tộc, phản ánh chiều sâu tư tưởng nhân văn, khát vọng công lý và phẩm giá con người.
Thân sinh Nguyễn Du là Xuân Quận công Nguyễn Nghiễm (1708-1775), quê xã Tiên Điền, Hà Tĩnh, từng giữ chức Tể tướng. Thân mẫu là bà Trần Thị Tần (1740-1778) sinh ra trong dòng họ có truyền thống khoa bảng ở tỉnh Bắc Ninh.
Nguyễn Du đã để lại cho đời một sự nghiệp văn chương vô cùng quý giá, gồm 3 tập thơ bằng chữ Hán: Thanh Hiên thi tập, Bắc hành tạp lục, Nam Trung tạp ngâm với gần 250 bài và nhiều tác phẩm bằng chữ Nôm, trong đó tiêu biểu nhất là Truyện Kiều - tập thơ gồm 3.254 câu thơ được viết theo thể lục bát.
Truyện Kiều đã được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ trên thế giới, trở thành biểu tượng tinh hoa của văn chương, văn hóa Việt Nam.
