Quá tải rác thải sinh hoạt
Theo quy hoạch tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tỉ lệ thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt phải đạt trên 99% tại đô thị, xã đảo, xã du lịch và 90% tại khu vực nông thôn.
Đồng thời mỗi địa phương (13 huyện, thị, thành phố cũ) bố trí tối thiểu một cơ sở xử lý chất thải rắn hoặc dự trữ quỹ đất để bố trí khu xử lý chất thải rắn.
Mặc dù, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã quy hoạch 17 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt (chất thải), gồm: 9 khu xử lý đã được đầu tư, vận hành; 3 khu xử lý đang đầu tư, chưa hoạt động; 5 khu xử lý chưa đầu tư.
Ngoài ra, tỉnh này cũng đầu tư, vận hành 11 khu xử lý từ thời điểm trước khi quy hoạch tỉnh được phê duyệt, gồm: 9 khu xử lý theo hình thức đốt (lò đốt công suất nhỏ) phạm vi phục vụ các xã vùng sâu, vùng xa, hải đảo thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới và 2 bãi chôn lấp chất thải.
Tổng công suất cực đại theo thiết kế (bao gồm cả lò đốt dự phòng) của các khu xử lý đã đầu tư, vận hành là 1.590 tấn/ngày; đảm bảo xử lý toàn bộ chất thải phát sinh trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, trong năm 2025, trên địa bàn tỉnh có 2 khu xử lý thuộc lộ trình đóng cửa do không phù hợp với quy hoạch tỉnh và 2 khu xử lý đã hết công suất, không còn khả năng tiếp nhận chất thải. Điều này dẫn đến nguy cơ phát sinh khoảng 434 tấn chất thải/ngày không có khu vực xử lý trong năm 2026.
Thông tin với báo chí, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Như Hạnh cho biết, dự án đã chậm tiến độ vận hành hơn 60 tháng so với chủ trương của tỉnh.
Nguyên nhân do trong quá trình giám sát vận hành thử nghiệm, dự án đã gặp các vấn đề liên quan đến kỹ thuật và đặc biệt là hệ thống xử lý khí thải. Doanh nghiệp đã tạm dừng dự án để tiến hành hiệu chỉnh, song vẫn chưa có kết quả khả quan và đang đề xuất điều chỉnh dự án đầu tư chuyển sang xử lý rác bằng phương pháp đốt phát điện.
Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã có phương án rà soát, huy động công suất xử lý dự phòng của các khu xử lý chất thải hiện đang hoạt động. Tổng công suất huy động bổ sung khoảng 500 tấn/ngày, đảm bảo công suất xử lý chất thải phát sinh trên địa bàn tỉnh trong năm 2026.
Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế trước mắt. Về lâu dài, Quảng Ninh đang triển khai đồng bộ các biện pháp để thúc đẩy các dự án xử lý rác trên địa bàn tỉnh sớm triển khai và đi vào hoạt động.
Các sở, ngành đang đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát nhà máy xử lý chất thải rắn Đông Hải (công suất 72 tấn/ngày) đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo đi vào hoạt động hiệu quả trước ngày 31/12/2025.
Qua đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đề nghị, các địa phương tập trung rà soát, bố trí quỹ đất, dành nguồn lực xây dựng các điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định.
Ưu tiên triển khai phân loại chất thải đối với những khu vực có đủ điều kiện về hạ tầng thu gom, vận chuyển và xử lý, các khu vực đặc trưng về nguồn thải chất thải để từ đó đánh giá rút, kinh nghiệm, có phương án triển khai nhân rộng. Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về quản lý, phân loại chất thải cũng cần được chú trọng, đẩy mạnh.
Cùng với đó, các Sở, ngành liên quan thực hiện rà soát các cơ sở xử lý chất thải trên địa bàn để có lộ trình chuyển đổi, bổ sung công nghệ xử lý phù hợp đối với chất thải sau phân loại, hạn chế chôn lấp trực tiếp. Tăng cường thu hút các nhà đầu tư có năng lực và công nghệ xử lý chất thải hiện đại gắn với mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Đề xuất xây dựng nhà máy đốt rác hiện đại
Ngày 10/9, Đoàn công tác của tỉnh Quảng Ninh do ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy làm trưởng đoàn đã có buổi thăm và làm việc tại Nhà máy xử lý chất thải rắn công nghệ cao phát năng lượng tại phường Song Liễu (tỉnh Bắc Ninh).
Nhà máy xử lý chất thải rắn công nghệ cao phát năng lượng tỉnh Bắc Ninh do Liên danh Công ty Cổ phần Môi trường Thuận Thành và Tập đoàn JFE Engineering Corporation (Nhật Bản) đầu tư.
Nhà máy khởi công xây dựng tháng 1/2022 và hoàn thành tất cả các hạng mục vào tháng 10/2023; vận hành thử nghiệm từ ngày 8/1/2024 và vận hành thương mại vào đầu năm 2025. Tổng mức đầu tư của nhà máy khoảng 74 triệu USD.
Nhà máy được đầu tư theo công nghệ tiên tiến, hiện đại nhất của Nhật Bản, góp phần giảm phát thải khí nhà kính trên 40.000 tấn/năm; hiệu suất phát điện cao trên 20%.
Với công suất xử lý 500 tấn rác/ngày và công suất phát điện là 13,5 MW, nhà máy ứng dụng công nghệ "4 không" trong quá trình hoạt động: Không khói, không phân loại, không phát thải nước rỉ rác, không phát thải tro xỉ.
Quy trình xử lý khép kín liên tục và áp dụng quy trình tự động hóa trong các khâu vận hành. Khi đi vào hoạt động, nhà máy đã giải quyết cơ bản vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh bằng công nghệ tiên tiến, bảo vệ môi trường.
Tại buổi làm việc, Công ty Cổ phần Môi trường Thuận Thành và Công ty Cổ phần Tập đoàn INDEVCO đề xuất được nghiên cứu, đầu tư Dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt công nghệ cao phát năng lượng tại xã Thống Nhất, tỉnh Quảng Ninh.
Đồng thời mong muốn tỉnh hỗ trợ các thủ tục liên quan đến quy hoạch điện, quy hoạch nguồn rác cho dự án và các thủ tục đầu tư khác. Với cam kết hoàn thành nhà máy trong vòng 18 tháng sau khi khởi công.
Đánh giá cao đề xuất của nhà đầu tư được xây dựng nhà máy xử lý rác công nghệ cao tại xã Thống Nhất, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Vũ Đại Thắng yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ban, ngành làm việc trực tiếp với nhà đầu tư để trao đổi và hỗ trợ kịp thời nhà đầu tư trong triển khai các thủ tục đầu tư, quy hoạch điện, đánh giá tác động môi trường theo quy trình đảm bảo điều kiện khởi công xây dựng dự án sớm nhất.
Đồng thời, đề nghị nhà đầu tư tập trung nguồn lực, thực hiện dự án đúng cam kết và phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh hoàn thiện hồ sơ, thủ tục theo quy định.
