Chính phủ đang thúc đẩy hàng loạt bước đi nhằm hiện thực hóa dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, một trong những công trình hạ tầng chiến lược của quốc gia. Trong đó, việc phát hành trái phiếu Chính phủ được xem là giải pháp trọng tâm để huy động nguồn vốn lớn cho dự án có tổng mức đầu tư hơn 203.000 tỷ đồng.
Tại cuộc họp Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia sáng 23/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Tài chính nghiên cứu phương án phát hành trái phiếu, đồng thời sớm thành lập tổ đàm phán hiệp định khung và hợp đồng vay vốn phục vụ dự án. Cùng với đó, Bộ Ngoại giao được yêu cầu làm việc với phía Trung Quốc để đẩy nhanh tiến độ Báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án thành phần 2 - hạng mục xây dựng tuyến đường sắt.
Bộ Xây dựng phối hợp với Hà Nội, Hải Phòng và Bắc Ninh nhằm thống nhất hướng tuyến và vị trí các ga quan trọng như Nam Hải Phòng, Yên Thường và Kim Sơn trong tháng 10. Đây là những khu vực có tính kỹ thuật phức tạp, liên quan đến giao cắt giữa đường sắt, đường bộ và dòng chảy sông. Cơ quan này cũng được giao chuẩn bị điều kiện khởi công dự án thành phần 1 - đầu tư hạ tầng kết nối các ga, quảng trường ga bằng vốn trong nước, dự kiến vào ngày 19/12.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh quá trình thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cho dự án, hạn chót 25/10. Đây là một trong những thủ tục then chốt để đảm bảo tiến độ khởi công trong năm 2025.
Theo Nghị quyết 187/2025 của Quốc hội, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 419 km, đi qua 6 địa phương gồm Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên và Hải Phòng. Tuyến đường được thiết kế đường đơn khổ 1.435 mm, có thể vận chuyển cả hành khách và hàng hóa, tốc độ thiết kế lên tới 160 km/h, với điểm cuối tại ga Lạch Huyện (Hải Phòng) - cảng biển quan trọng của miền Bắc.
Song song với đó, Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Xây dựng và Bộ Khoa học - Công nghệ công bố 37 tiêu chuẩn Việt Nam về đường sắt tốc độ cao trong tháng 10, làm cơ sở triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Bộ Xây dựng được giao hoàn thiện báo cáo về hình thức đầu tư, cơ chế đặc thù và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, phấn đấu hoàn thành báo cáo nghiên cứu khả thi vào quý I/2026.
Đối với các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tiến độ huy động vốn ODA cho tuyến ga Hà Nội - Hoàng Mai, phối hợp Bộ Quốc phòng giải quyết thủ tục đất đai tuyến Văn Cao - Hòa Lạc, đồng thời khẩn trương triển khai tuyến Cầu Giấy - ga Hà Nội. Riêng TP.HCM được yêu cầu hoàn thiện điều chỉnh dự án Bến Thành - Tham Lương, hướng tới khởi công vào cuối năm 2025 và ưu tiên đặc biệt cho tuyến tàu điện ngầm kết nối sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất.
Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần triển khai dự án là “3 có, 2 không”: có lợi cho Nhà nước, người dân và doanh nghiệp; không tham nhũng, không lãng phí. Các bộ, ngành, địa phương phải chủ động phân bổ vốn, giải phóng mặt bằng, không để chậm tiến độ vì lý do thiếu vốn.
Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng không chỉ mở ra trục giao thông huyết mạch kết nối vùng trung du miền núi phía Bắc với cảng biển lớn nhất miền Bắc, mà còn là bước đi quan trọng trong chiến lược hiện đại hóa hạ tầng, thúc đẩy liên kết vùng và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.
