Nhiều năm qua, nuôi tôm được xem là ngành mũi nhọn tại các xã ven biển như Thạch Khê, Lộc Hà, Yên Hòa, Thiên Cầm… Tuy nhiên, việc thả nuôi liên tục với mật độ cao, lạm dụng hóa chất và kháng sinh đã khiến môi trường ao nuôi bị suy thoái, đáy ao nhiễm phèn, nước ô nhiễm, mầm bệnh tồn lưu. Do đó, tôm chậm lớn, dễ chết, hiệu quả kinh tế ngày càng giảm. Nhiều hộ phải bỏ ao, chịu thua lỗ hàng trăm triệu đồng.
Trước thực trạng này, chính quyền địa phương, cơ quan chuyên môn ngành nông nghiệp đã khuyến khích người dân chuyển đổi đối tượng nuôi phù hợp hơn. Cá chim vây vàng - loài cá biển có giá trị kinh tế cao - nổi lên như một lựa chọn triển vọng.
Đầu năm 2025, anh Phạm Văn Huy ở xã Thạch Khê (tỉnh Hà Tĩnh) đã cải tạo 1,3 ha ao tôm cũ để nuôi cá chim vây vàng theo tiêu chuẩn VietGAP. Cá được nuôi theo hai giai đoạn: giai đoạn 1 ương với mật độ 10 con/m², khi đạt khoảng 100g/con thì chuyển sang giai đoạn 2 nuôi thương phẩm với mật độ 3 con/m². Sau 5 tháng, cá đạt trọng lượng 0,5 - 0,6 kg/con, đủ tiêu chuẩn xuất bán.
Ao được trang bị đầy đủ hệ thống quạt nước, đảm bảo oxy hòa tan luôn đạt trên 5 mg/l, đồng thời gom chất thải, giữ môi trường sạch. Quá trình nuôi áp dụng quy trình an toàn sinh học, ưu tiên chế phẩm sinh học, hạn chế tối đa thuốc và kháng sinh.
Anh Huy cho biết: Để đạt hiệu quả, cần xử lý đáy ao bằng vôi, đảm bảo nguồn nước sạch, duy trì nhiệt độ 26 - 32°C, độ mặn 10 - 20‰, pH 7,5 - 8,5 và oxy hòa tan 5 - 7 mg/lít. Cá giống phải đồng đều, không mắc bệnh và có nguồn gốc rõ ràng.
Ông Nguyễn Văn Mai, tại xã Thiên Cầm cũng đã chuyển từ nuôi tôm sang nuôi cá chim vây vàng sau khi được Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ. Việc chuyển hướng sang nuôi cá chim vây vàng đã đem lại thu nhập cao cho gia đình ông. Từ thành công của vụ đầu tiên giúp ông tự tin mở rộng quy mô: năm nay thả thêm 4.000 con giống trên diện tích 3.000 m², dự kiến thu 2 - 3 tấn cá thương phẩm.
Ông Mai chia sẻ: Nuôi cá chim vây vàng dễ chăm sóc, chi phí thấp hơn, ít rủi ro dịch bệnh hơn so với nuôi tôm. Ngoài ra, có thể nuôi ghép thêm tôm và cua để tăng hiệu quả hiệu quả trên cùng một đơn vị diện tích.
Hiện tại, cá chim vây vàng được nuôi bằng nhiều hình thức: ao đất, lồng bè, hoặc nuôi ghép với tôm. Trong bối cảnh dịch bệnh trên tôm nước lợ diễn biến phức tạp, việc tận dụng ao nuôi tôm bỏ hoang để nuôi cá biển, nhất là cá chim vây vàng, là hướng đi thiết thực, giúp đa dạng hóa đối tượng vật nuôi và nâng cao thu nhập.
Sau 5 tháng thả nuôi, cá chim vây vàng đã đạt trọng lượng tiêu chuẩn và có thể xuất bán.
Theo Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh, diện tích hồ nuôi mặn lợ của tỉnh khá lớn. Thực tế những năm qua cho thấy, trên diện tích nuôi thủy sản kém hiệu quả, người dân hoàn toàn có thể cải tạo và áp dụng kỹ thuật nuôi cá chim vây vàng để đạt hiệu quả kinh tế cao.
Từ những thành công mô hình chuyển đổi đối tượng vật nuôi ở những vùng nuôi tôm kém hiệu quả sang nuôi cá chim vây vàng, nhiều hộ dân Hà Tĩnh đã tìm được hướng đi mới để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, ngành chuyên môn cũng khuyến cáo, khi xây dựng mô hình, người dân cần áp dụng khoa học kỹ thuật, tính toán kỹ lưỡng các yếu tố môi trường, con giống và đầu ra sản phẩm, tránh đầu tư tràn lan, đảm bảo phát triển bền vững.
