Đến năm 2026, Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ chính thức đảm nhận tới 80% tổng số chuyến bay quốc tế, trở thành trung tâm trung chuyển hàng không chủ lực của khu vực phía Nam. Đây là nội dung nổi bật trong báo cáo phương án khai thác giai đoạn 1 do Bộ Xây dựng trình Chính phủ, thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Văn bản số 8796/VPCP-CN ngày 17/9/2025.
Theo phương án được phê duyệt, Long Thành và Tân Sơn Nhất sẽ được khai thác theo mô hình “cặp cảng hàng không quốc tế”, vận hành song song và được Nhà nước điều phối linh hoạt. Việc phân chia tỷ lệ khai thác quốc tế - nội địa giữa hai cảng sẽ được rà soát, điều chỉnh sau mỗi 5 năm nhằm đảm bảo hiệu quả vận hành và phù hợp với nhu cầu thị trường hàng không.
Trong giai đoạn đầu, Long Thành được định hướng trở thành cảng hàng không chính cho các đường bay quốc tế có cự ly từ 1.000 km trở lên, đồng thời có thể tiếp nhận một số chuyến bay nội địa theo nhu cầu của các hãng hàng không.
Ngược lại, Tân Sơn Nhất sẽ tập trung khai thác các đường bay quốc tế ngắn dưới 1.000 km, chủ yếu đến các quốc gia lân cận như Thái Lan, Campuchia, Lào, chiếm khoảng 20% tổng số chuyến bay quốc tế. Bên cạnh đó, 90% lượng khách nội địa vẫn sẽ do Tân Sơn Nhất đảm nhiệm, trong khi Long Thành phụ trách khoảng 10% còn lại.
Báo cáo cũng cho biết, việc phân bổ hợp lý giữa hai cảng sẽ giúp tối ưu hạ tầng và năng lực khai thác, giảm tải cho Tân Sơn Nhất - sân bay hiện đang quá tải nghiêm trọng, đồng thời giúp Long Thành phát huy vai trò cửa ngõ trung chuyển quốc tế, cạnh tranh với các trung tâm hàng không trong khu vực như Bangkok hay Singapore.
Để chuẩn bị cho quá trình khai thác, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã thuê Liên danh Incheon Airport (IAC) - đơn vị vận hành sân bay lớn nhất Hàn Quốc làm tư vấn quốc tế, nhằm xây dựng kế hoạch quản lý, khai thác và vận hành đồng bộ.
IAC đã hoàn thiện bộ Khái niệm khai thác (CONOPS) và kế hoạch tổng thể đưa Long Thành vào hoạt động, trong đó nhấn mạnh phương án chuyển toàn bộ các chuyến bay quốc tế thường lệ từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành.
Phương án này được đánh giá là bước đi chiến lược, không chỉ giúp Long Thành nhanh chóng đạt hiệu suất vận hành cao mà còn tạo đà để hình thành một trung tâm trung chuyển hàng không mới của khu vực Đông Nam Á. ACV và Cục Hàng không Việt Nam đã thống nhất trình Bộ Xây dựng lộ trình chi tiết về việc chuyển giao, đảm bảo quá trình vận hành diễn ra an toàn, ổn định và đồng bộ.
Bộ Xây dựng khẳng định, việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho giai đoạn khai thác là yếu tố then chốt để chuyển tiếp trơn tru từ khâu đầu tư sang vận hành, giúp dự án phát huy hiệu quả ngay từ những ngày đầu. Đây là một trong những dự án trọng điểm quốc gia có quy mô phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chủ đầu tư.
Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục cùng Cục Hàng không Việt Nam theo dõi, đánh giá và điều chỉnh tỷ lệ khai thác quốc tế - nội địa giữa hai cảng, bảo đảm khai thác bền vững, phù hợp với chiến lược phát triển hạ tầng hàng không và mục tiêu đưa Long Thành trở thành trung tâm trung chuyển hàng không hiện đại của khu vực.
