Xây dựng Lào Cai thành trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế
Tỉnh Lào Cai được thành lập trên cơ sở hợp nhất 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái từ ngày 1/7/2025 với diện tích trên 13.200 km2, 99 xã, phường; dân số trên 1,7 triệu người. Đảng bộ tỉnh có 103 Đảng bộ trực thuộc, 1.661 chi, đảng bộ cơ sở và trên 119 nghìn đảng viên.
Năm năm qua, thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, song Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc 2 tỉnh Lào Cai, Yên Bái đã và đang phát huy tối đa nội lực; đồng thời chủ động, linh hoạt huy động và tranh thủ mọi nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, tăng cường mở rộng đối ngoại, xây dựng quê hương, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực
Lào Cai sau hợp nhất đã mở ra không gian rộng lớn, nhiều tiềm lực phát triển mới, vừa là cơ hội, vừa là động lực để Lào Cai xác định mục tiêu phát triển cao hơn, toàn diện hơn.
Một trong định hướng rất quan trọng trong kỷ nguyên mới của dân tộc được Đảng bộ tỉnh xác định và trình Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 là xây dựng Lào Cai trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế, phát triển theo hướng xanh, hài hoà, bản sắc, hạnh phúc. Khai thác hiệu quả động lực tăng trưởng mới, xây dựng Lào Cai trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế
Là tỉnh biên giới có vị trí chiến lược đặc biệt về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, lịch sử đã lựa chọn tỉnh Lào Cai có vị trí địa chiến lược khi nằm trên hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, tiếp giáp trực tiếp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).
Cùng với đó, Lào Cai cũng là tỉnh có nhiều tài nguyên khoáng sản, đất đai thuận lợi phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản; đây cũng là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng - hội tụ đầy đủ nhiều tiềm năng du lịch đặc sắc.
Đây không chỉ là lợi thế về địa kinh tế, mà còn là động lực quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh được Bộ Chính trị xác định trong nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/02/2022, trong đó xác định “Xây dựng Lào Cai trở thành một trong những cực tăng trưởng, hạt nhân quan trọng trong phát triển kinh tế Vùng.
Đồng thời, đưa Lào Cai trở thành Trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc”, đến năm 2030 trở thành cực tăng trưởng, Trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế, cần xây dựng Lào Cai trở thành nơi hội tụ làm động lực phát triển và lan tỏa về kinh tế - thương mại của cả vùng, cả nước và quốc tế; là cửa ngõ quan trọng, đầu mối kết nối giao thông và kinh tế của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ, giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc, với kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại; phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai là đầu mối trung tâm trung chuyển hàng hóa, trung tâm logistics lớn trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, hợp tác kinh tế tiểu vùng Mê Công mở rộng (GMS).
Cùng với đó là phát triển Lào Cai trở thành trung tâm dịch vụ về tài chính, du lịch, thương mại, tổ chức sự kiện mang tầm quốc tế; triển khai xây dựng, vận hành cửa khẩu thông minh, xây dựng thí điểm khu hợp tác kinh tế qua biên giới tại cửa khẩu Lào Cai; tập trung khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới, trọng tâm là các đột phá về khoa học công nghệ, chuyển đổi số.
Yêu cầu đặt ra để hiện thực hóa mục tiêu trên đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng nhiều yếu tố quan trọng, trong đó trước hết là hạ tầng giao thông với mạng lưới giao thông đồng bộ, bảo đảm kết nối dọc - ngang với các loại hình đa dạng gồm đường bộ, đường sắt, đường thuỷ, đường hàng không; cơ sở hạ tầng logistics, các cửa khẩu, hạ tầng thương mại… hiện đại.
Qua đó, đáp ứng được yêu cầu khối lượng vận tải, thời gian vận tải, bảo quản chủng loại hàng hóa, tính kinh tế, từ đó duy trì lợi thế cạnh tranh của hoạt động vận tải qua các cửa khẩu ở Lào Cai so với các cửa khẩu và giải pháp vận chuyển khác.
Lào Cai đã và đang triển khai thực hiện nhiều công trình, dự án trọng điểm như: đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh; nâng cấp, mở rộng tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai (đoạn từ phường Âu Lâu đến phường Lào Cai) từ 2 làn lên 4 làn xe, có dải phân cách giữa; cầu đường bộ qua sông Hồng thuộc khu vực biên giới Bát Xát (Việt Nam) - Bá Sái (Trung Quốc); Cảng hàng không Sa Pa, đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên…
Tập trung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu trở thành trung tâm giao thương kinh tế của khu vực ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc, hạt nhân là Khu hợp tác kinh tế qua biên giới trên địa bàn các phường Lào Cai và xã Bát Xát với chức năng đa ngành, trung tâm thương mại, tài chính, logistics, du lịch.
Hoàn thành cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Kim Thành - Bắc Sơn và Bản Vược - Bá Sái; xây dựng lộ trình từng bước nâng cấp các cửa khẩu phụ trở thành cửa khẩu quốc gia.
Nghiên cứu xây dựng khu thương mại tự do thế hệ mới. Đầu tư xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng thương mại biên giới, các khu thương mại, trung tâm logistics trong Khu kinh tế cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất - nhập khẩu, thương mại biên mậu và dịch vụ kho vận.
Trong giai đoạn tới, Lào Cai xác định chú trọng thu hút đầu tư xây dựng các trung tâm logistics theo trục động lực dọc sông Hồng, phát triển đô thị, dịch vụ theo tuyến đường sắt tốc độ cao (TOD).
Gắn chặt phát triển kinh tế vùng biên với nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, đối ngoại, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển, giữ vững an ninh chính trị, trật tự xã hội và “thế trận lòng dân”.
Tập trung đầu tư nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, an ninh, an toàn. Phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông, internet, hệ thống truyền dẫn dữ liệu qua vệ tinh, hoàn thành 100% số thôn có mạng cáp quang băng thông rộng, mạng thông tin di động đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, quản lý, điều hành của hệ thống chính trị và phát triển kinh tế - xã hội.
Phát huy vai trò cầu nối, liên kết thúc đẩy du lịch trong nước và quốc tế, du lịch qua biên giới, du lịch theo “con đường di sản Tây Bắc”.
Phát triển Khu du lịch quốc gia Sa Pa mang tầm quốc tế, xây dựng các khu du lịch hồ Thác Bà, Bắc Hà, Y Tý, danh thắng ruộng bậc thang Mù Cang Chải mang tầm quốc gia; các khu du lịch thuộc khu vực Nghĩa Lộ, Suối Giàng, Tú Lệ thành trọng điểm của vùng; khu vực Trạm Tấu, Hạnh Phúc thành trọng điểm của tỉnh; xây dựng các khu du lịch cộng đồng Nghĩa Đô, Tả Phìn... đạt tiêu chuẩn ASEAN.
Cùng với nhiệm vụ phát triển kinh tế, khai thác vị trí địa chính trị, Lào Cai chú trọng và tập trung vào giá trị bền vững “xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”. Đây là sự kết hợp hoàn hảo giữa tầm nhìn bền vững, sự cân bằng trong định hướng phát triển, niềm tự hào văn hóa dân tộc và mục tiêu nhân văn cao cả.
Định hướng phản ánh tinh thần đổi mới tư duy lãnh đạo tăng trưởng vì con người, vì cuộc sống tốt đẹp, không chạy theo con số tăng trưởng, mà hướng tới phát triển bền vững, gắn với chất lượng sống và giá trị nhân văn.
Phát triển theo hướng “xanh”, hài hòa, bản sắc
Với tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 60%, thuộc nhóm cao nhất cả nước, tỉnh có hệ sinh thái rừng phong phú, đa dạng sinh học quý hiếm, đồng thời sở hữu những hồ, sông, suối lớn cùng nguồn tài nguyên nước dồi dào để phát triển năng lượng xanh; phát triển các khu, cụm công nghiệp với công nghệ hiện đại, xanh.
Lào Cai lựa chọn quan điểm phát triển “xanh” cũng phù hợp với việc Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050; đây còn là sự bắt nhịp với xu thế toàn cầu, khi các nền kinh tế lớn coi kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo là động lực chủ đạo của thế kỷ XXI.
Phát triển xanh không chỉ nhằm bảo vệ môi trường, giữ rừng, giữ nguồn nước, mà còn để xây dựng một nền kinh tế cân bằng giữa tăng trưởng - bền vững - công bằng xã hội.
Yếu tố “hài hòa” mang thông điệp khẳng định quan điểm cân bằng trong phát triển. Đó là sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội, giữa vùng thấp với vùng cao, giữa đồng bào dân tộc thiểu số với đa số, giữa đô thị hiện đại và nông thôn, miền núi, giữa hội nhập quốc tế và giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.
Lào Cai định hướng công nghiệp là trụ cột, thương mại - dịch vụ là mũi nhọn nhưng không tách rời nền tảng quan trọng nông nghiệp, nông thôn, với phương châm xây dựng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”. Đặc biệt, sự hài hòa còn phải được thể hiện trong quan hệ giữa nhà nước - người dân - doanh nghiệp.
Phát triển hài hòa còn thể hiện trong việc phân bổ nguồn lực, chính sách đồng đều cho các vùng, các nhóm dân cư, các đối tượng thụ hưởng, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, để không ai bị bỏ lại phía sau. Nhờ đó, phát triển không rơi vào cực đoan, thiên lệch, mà trở thành quá trình cân bằng, đồng bộ, lan tỏa lợi ích, tạo dựng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng thuận xã hội.
Lào Cai chủ trương phát triển gắn với bản sắc, nghĩa là không chạy theo sự đồng dạng, mà khẳng định giá trị riêng, con đường riêng, dấu ấn riêng của tỉnh; bản sắc trong mỗi cộng đồng dân cư, bản sắc trong mỗi ngành, lĩnh vực và bản sắc cả trong tương quan đối chiếu giữa Lào Cai với các địa phương khác.
Bản sắc của Lào Cai chính là sự kết tinh độc đáo giữa thiên nhiên hùng vĩ, lịch sử cách mạng hào hùng, bức tranh văn hóa đa sắc màu của các dân tộc anh em, vị trí địa chính trị và nguồn tài nguyên phong phú. Trên hết, là bản sắc con người Lào Cai: “Đoàn kết - Yêu nước - Kỷ cương - Văn minh - Hiếu khách”.
Chính những yếu tố ấy làm nên giá trị khác biệt, biến thành động lực tinh thần, thành lợi thế cạnh tranh bền vững để tỉnh Lào Cai phát triển nhanh mà không đánh mất gốc rễ, hội nhập sâu mà không bị hòa tan.
Lựa chọn “hạnh phúc” làm đích đến chính là cam kết chính trị mạnh mẽ nhất của Đảng bộ tỉnh giai đoạn 2025-2030, Lào Cai đang phấn đấu phát triển kinh tế để phục vụ con người, đổi mới quản trị để người dân được hưởng lợi, xây dựng văn hóa để con người hoàn thiện, giữ gìn môi trường để con người được sống an lành. Và cũng chính hạnh phúc là động lực để nhân dân chung sức, đồng lòng cùng Đảng bộ và chính quyền trong hành trình kiến tạo và xây dựng tỉnh Lào Cai ngày càng phát triển trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
