Là một trung tâm công nghiệp, cảng biển lớn, Hải Phòng đứng trước thách thức kép: Vừa phải duy trì tăng trưởng kinh tế, vừa phải thực hiện cam kết quốc gia về giảm phát thải ròng bằng "0" (Net Zero).
Để giải quyết thách thức, việc kiểm kê khí nhà kính nhằm đánh giá toàn diện bức tranh phát thải là cơ sở để Hải Phòng triển khai các giải pháp lâu dài.
Nhận định về điều này, ông Phạm Văn Thuấn - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Hải Phòng khẳng định, công tác kiểm kê và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính là yêu cầu cấp thiết, giúp đánh giá chính xác nguồn phát thải, xây dựng giải pháp giảm phát thải hiệu quả, hướng tới phát triển xanh và bền vững.
Theo ông Thuấn, Sở NN&MT Hải Phòng đề nghị các doanh nghiệp tích cực tham gia kiểm kê và giảm phát thải, coi đây không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cơ hội tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh và tiếp cận tài chính xanh.
Thống kê của Sở NN&MT Hải Phòng cho thấy, thành phố hiện có 163 cơ sở, trong đó, lĩnh vực công thương 147 cơ sở, lĩnh vực xây dựng - giao thông vận tải 14 cơ sở, lĩnh vực tài nguyên môi trường 2 cơ sở thuộc danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính.
Thời gian qua, TP Hải Phòng đã tích cực xây dựng triển khai các kế hoạch, đề án về ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính như: Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu của Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch hành động tăng trưởng xanh Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn năm 2050; Đề án kiểm kê khí nhà kính và đề xuất các giải pháp quản lý giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trên địa bàn thành phố...
Để thiết lập một hệ thống quản lý khí nhà kính chặt chẽ, ngày 15/10/2025, UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành Quyết định số 188/2025/QĐ-UBND về Quy chế phối hợp quản lý nhà nước trong kiểm kê và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trên địa bàn thành phố. Quy chế này quy định rõ nguyên tắc phối hợp, trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc phân định rõ trách nhiệm chủ trì, phối hợp, đảm bảo không chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ, đồng thời lồng ghép nhiệm vụ kiểm kê với các hoạt động quản lý chuyên ngành để giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả.
Theo Phó Trưởng phòng quản lý Môi trường (Sở NN&MT Hải Phòng) Vũ Mạnh Tưởng: "Trong thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục hoàn thiện các chương trình, dự án về ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính; xây dựng Đề án chuyển đổi xanh. Đồng thời, tổ chức triển khai có hiệu quả quyết định số 188; thu hút, triển khai thực hiện các dự án hình thành tín chỉ cac-bon để đáp ứng kế hoạch, lộ trình giảm phát thải của thành phố, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050".
Cơ chế phân công trách nhiệm được thiết lập rõ ràng theo lĩnh vực quản lý, đặc biệt trong việc tổng hợp danh mục và kết quả kiểm kê khí nhà kính. Sở NN&MT trường đóng vai trò cơ quan chủ trì, tổng hợp danh mục cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính và kết quả kiểm kê khí nhà kính của các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, sử dụng đất và chất thải; Sở Công thương có trách nhiệm tổng hợp danh mục và kết quả kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng, các quá trình công nghiệp.
Sở Xây dựng quản lý danh mục và kết quả kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực xây dựng, giao thông vận tải. Ban Quản lý Khu kinh tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan thực hiện công tác kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về kiểm kê và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xử lý theo thẩm quyền các vi phạm về kiểm kê và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong các khu công nghiệp, khu kinh tế.
Bên cạnh việc thiết lập lại quy trình quản lý, Hải Phòng cũng chủ động triển khai nhiều giải pháp giảm nhẹ phát thải, đồng thời tập trung vào việc tăng cường khả năng hấp thụ các-bon, nhằm tạo ra nguồn lực dồi dào sẵn sàng tham gia thị trường các-bon.
Thành phố đã triển khai nhiều giải pháp thực tế như: Kiểm kê khí nhà kính và đề xuất giải pháp quản lý; xây dựng và phổ biến mô hình sản xuất sạch hơn trong công nghiệp; xây dựng mô hình ứng dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo trong hộ gia đình, doanh nghiệp; thí điểm sử dụng nhiên liệu sạch cho xe buýt công cộng; xây dựng trạm phát điện mặt trời 50 kWp tại Đặc khu Cát Bà.
Tuy nhiên, rào cản từ phía doanh nghiệp vẫn rất lớn. Một số doanh nghiệp vẫn sử dụng công nghệ lạc hậu, hiệu suất thấp, tiêu hao năng lượng lớn dẫn tới phát thải cao. Việc áp dụng các tiêu chuẩn như ISO 14000, sản xuất sạch hơn chưa phổ biến rộng rãi.
Để giải quyết vấn đề nhận thức và năng lực, Hải Phòng đã đề ra một chương trình tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức cộng đồng quy mô lớn.
Trong đó, UBND TP Hải Phòng giao Sở NN&MT chủ trì, phối hợp với các cơ quan đơn vị liên quan tổ chức phổ biến, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tăng cường hợp tác quốc tế để nâng cao năng lực, nhận thức của cộng đồng, huy động sự tham gia của nhân dân về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn. Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp lồng ghép nội dung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính vào chương trình giáo dục, hoạt động ngoại khóa phù hợp với từng cấp học.
Về chiến lược hấp thụ cac-bon, Sở NN&MT chủ trì xây dựng mục tiêu, lộ trình thực hiện các phương thức tăng cường hấp thụ khí nhà kính từ quản lý rừng bền vững, bảo vệ và nâng cao tỷ lệ che phủ, sinh khối và chất lượng rừng.
Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự minh bạch trong quản lý, Hải Phòng không chỉ nỗ lực hoàn thành nghĩa vụ pháp lý về kiểm kê khí nhà kính mà còn đang đặt nền móng vững chắc để các doanh nghiệp và cộng đồng sẵn sàng tham gia và hưởng lợi từ cơ chế định giá các-bon trong tương lai.
