Theo Công văn số 04069/UBND-NNMT vừa được ban hành, UBND tỉnh giao Công an và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh phối hợp chặt chẽ với lực lượng kiểm lâm, chính quyền cơ sở và các chủ rừng tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao chỉ đạo triển khai các biện pháp chuyên môn, tổng hợp báo cáo, tham mưu xử lý các vấn đề vượt thẩm quyền.
Chỉ đạo này được ban hành trên cơ sở Công văn số 6340/BNNMT-LNKL của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh việc nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật lâm nghiệp và nâng cao ý thức cộng đồng trong công tác bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR).
Nhiều vụ vi phạm, nguy cơ mất rừng vẫn cao
Trong những tháng đầu năm 2025, công tác bảo vệ và PCCCR ở Đắk Lắk tiếp tục được chú trọng, song thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Toàn tỉnh ghi nhận 738 vụ vi phạm, cơ quan chức năng tịch thu hơn 302m³ gỗ các loại. Tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép vẫn xảy ra ở nhiều nơi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài nguyên rừng và mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.
Đáng lo ngại hơn, theo thống kê chưa đầy đủ, toàn tỉnh có khoảng 127.770ha đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường bị lấn chiếm. Trong đó, đất thuộc các công ty lâm nghiệp chiếm khoảng 20.670ha, đất của ban quản lý rừng và vườn quốc gia 6.330ha, đất do UBND xã quản lý 94.500ha, và các dự án bảo vệ rừng khoảng 6.200ha. Tuy nhiên, đến nay các địa phương mới chỉ thu hồi được khoảng 1.460ha, do gặp nhiều khó khăn từ yếu tố lịch sử, xã hội và tâm lý người dân. Theo đó, các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tự nguyện trả lại đất; hạn chế tối đa biện pháp cưỡng chế. Việc lập biên bản, hồ sơ xử phạt phải đảm bảo đúng quy trình pháp luật, công khai, minh bạch.
Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao tăng cường thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất tại các dự án nông lâm nghiệp, xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng sai mục đích. Chi cục Kiểm lâm phải phát hiện sớm và xử lý kịp thời các vụ vi phạm, phối hợp chặt với cơ quan chức năng trong công tác điều tra, xử lý. Công an các cấp chủ động phối hợp chính quyền cơ sở tuyên truyền, vận động nhân dân, đồng thời tranh thủ vai trò của người có uy tín, chức sắc tôn giáo để tạo sự đồng thuận trong cộng đồng.
Với các đơn vị chủ rừng, UBND tỉnh yêu cầu nâng cao trách nhiệm quản lý, tăng cường tuần tra, nhất là tại những vùng giáp ranh, “điểm nóng” về phá rừng. Mọi vụ vi phạm phải được lập hồ sơ, chuyển cơ quan chức năng xử lý đúng quy định, không để kéo dài.
Hướng tới mục tiêu thu hồi 100% đất lấn chiếm trước năm 2026
Trong bức tranh còn nhiều gam tối, xã Ea Súp, Tiểu khu 267 và 268, xã Ea Bung được xem là điểm sáng trong công tác thu hồi đất lâm nghiệp bị lấn chiếm. Khu đất trước đây được giao cho Công ty Cổ phần Địa ốc Thái Bình Phát thuê để cải tạo rừng. Tuy nhiên, do quản lý kém, để xảy ra vi phạm nên dự án bị thu hồi, giao lại cho địa phương quản lý. Sau khi tiếp nhận, chính quyền xã đã rà soát, đo đạc, lập hồ sơ vi phạm và xây dựng kế hoạch giải phóng mặt bằng cụ thể. Quá trình triển khai được kết hợp chặt chẽ với công tác tuyên truyền, vận động, đồng thời hỗ trợ an sinh xã hội, hướng dẫn thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho người dân ổn định đời sống. Nhờ đó, 129 hộ dân đã tự nguyện trả lại hơn 622ha đất, đạt 111% chỉ tiêu đề ra mà không phải thực hiện cưỡng chế. Sau thu hồi, xã tiếp nhận và quản lý chặt quỹ đất, đồng thời rà soát bố trí đất sản xuất, tái định cư cho người dân và đề xuất các dự án dân cư phù hợp.
Để xử lý triệt để tình trạng lấn chiếm đất rừng, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Kế hoạch số 188/KH-UBND với mục tiêu đến quý II/2026 thu hồi 100% diện tích đất lâm nghiệp bị lấn chiếm. Công tác quản lý, bảo vệ rừng không chỉ là nhiệm vụ của ngành nông nghiệp hay lực lượng kiểm lâm, mà là trách nhiệm chung của toàn hệ thống chính trị và mọi người dân. Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành và sự đồng thuận của người dân, Đắk Lắk đặt mục tiêu lập lại trật tự trong quản lý đất lâm nghiệp, bảo vệ vững chắc tài nguyên rừng – “lá phổi xanh” của Tây Nguyên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững, hài hòa với môi trường.
