Simexco Daklak là một doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản đứng vào hàng đầu của tỉnh Đắk Lắk và Tây Nguyên, với các sản phẩm chính là cà phê và hồ tiêu. Vùng nguyên liệu của doanh nghiệp có khoảng 54.000 ha của hơn 50.000 nông hộ trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk cũ. Để nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu, đơn vị đã đồng hành với nông dân nâng cao chất lượng vườn cây bằng phát triển nông nghiệp xanh.
Bắt đầu từ phát triển chuỗi giá trị
Từ năm 2009, Simexco Daklak triển khai dự án phát triển bền vững chuỗi giá trị, phối hợp với hàng ngàn nông hộ và một số tổ chức quốc tế (như Ngân hàng Thế giới – WB, Dự án Chuyển đổi Nông nghiệp Bền vững tại Việt Nam – VnSAT) áp dụng phương thức canh tác bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính – với mục tiêu cuối cùng là nâng cao giá trị cà phê Robusta Đắk Lắk và tăng thu nhập cho nông dân. Trong hơn một thập kỷ thực hiện chương trình bền vững, Simexco Daklak tập trung vào cải thiện năng suất và chất lượng vườn cây cho nông dân, giúp nông dân giảm chi phí sản xuất, vừa tăng năng suất, vừa nâng chất lượng để tăng lợi nhuận ròng trên mỗi kg nông sản, thay vì chỉ chạy theo sản lượng như trước đây.
Công ty đã đầu tư hiện đại hóa chế biến, đào tạo nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến (tưới tiết kiệm, ủ phân hữu cơ, trồng che phủ…). Bên cạnh đó, Công ty còn có chương trình hỗ trợ phân hữu cơ cho nông dân. Riêng từ đầu năm đến nay, Chương trình đã hỗ trợ 1.400 tấn phân hữu cơ vi sinh cho nông dân. Mỗi hộ được nhận 10 bao phân hữu cơ vi sinh (mỗi bao 25 kg), tương ứng 250 kg. Chương trình hỗ trợ phân hữu cơ vi sinh nằm trong chuỗi hoạt động “Đồng hành cùng nông dân phát triển nông nghiệp xanh” mà Simexco Daklak triển khai trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong năm 2025. Chương trình không chỉ mang lại hỗ trợ vật tư đầu vào mà còn góp phần nâng cao nhận thức về canh tác thân thiện môi trường, bảo vệ đất và nước, hướng đến nông nghiệp Net Zero.
Kể từ khi chuyển hướng sang phát triển bền vững, Simexco Daklak đã gia tăng sản lượng xuất khẩu ổn định (hiện đạt trên 120.000 tấn cà phê nhân/năm), bất chấp biến động thị trường; tạo nền tảng đầu ra ổn định cho sản phẩm của nông hộ.
Xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững
Một trụ cột quan trọng Simexco Daklak triển khai là chương trình hỗ trợ tái canh cây trồng. Từ năm 2015 đến nay, công ty đã cung cấp trên 3,5 triệu cây giống cà phê chất lượng cao cho nông dân để trồng thay thế vườn già cỗi. Riêng trong năm 2025, Simexco Daklak đã cung cấp hơn 550.000 cây cà phê giống cho nông dân tại các vùng nguyên liệu trọng điểm, bao gồm thành phố Buôn Ma Thuột, các huyện Cư Kuin, Krông Ana, Krông Năng, Ea H’leo, Cư M’gar và thị xã Buôn Hồ (cũ).
Nhờ được trẻ hóa vườn cây, nhiều nông hộ đã nâng cao đáng kể năng suất, bởi các giống cà phê mới cho sản lượng cao hơn hẳn so với cây già (vốn suy giảm năng suất theo thời gian). Song song đó, Simexco Daklak còn hỗ trợ nông dân trồng 2,8 triệu cây che bóng và cây trồng xen (như hồ tiêu, sầu riêng, bơ…). Việc xen canh đa dạng cây trồng giúp nông dân có thêm nguồn thu nhập ngoài cà phê, đồng thời cải thiện vi khí hậu vườn cây (che nắng, chắn gió, giữ ẩm đất), giảm rủi ro mất mùa.
Đặc biệt, mô hình vườn cà phê cảnh quan đa tầng đang được triển khai đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Trong mô hình này, nông dân trồng xen các cây tầng cao (cây ăn quả, cây bóng mát) và tầng thấp (cỏ phủ đất) cùng với cà phê. Gia đình ông Đỗ Quý Nguyện (xã Dliê Ya, Đắk Lắk) có 5 ha cà phê và sầu riêng tham gia dự án cảnh quan. Ông cho biết, nhờ bố trí vườn nhiều tầng, cây cà phê xanh tốt quanh năm, năng suất ổn định, và gia đình còn thu hoạch thêm từ các cây trồng xen khác; tổng thu nhập ổn định và cao hơn hẳn so với trước đây chỉ độc canh cà phê.
Trong giai đoạn đầu những năm 2010, nhiều nông dân Đắk Lắk đã trồng xen hồ tiêu với cà phê, khi giá tiêu tăng cao đem lại lợi nhuận đột biến. Sau này khi giá hồ tiêu giảm, xu hướng chuyển sang trồng xen cây ăn trái (như sầu riêng, bơ, mắc ca…) giúp đa dạng hóa nguồn thu; đặc biệt là sầu riêng sau thời gian dài âm thầm kiến thiết cơ bản, những năm gần đây khi tình hình xuất khẩu thuận lợi đã trở thành nguồn thu nhập chính cho nông dân làm giàu.
Có thể thấy, việc phát triển nông nghiệp xanh cho vùng nguyên liệu không chỉ vì lợi ích của doanh nghiệp xuất khẩu mà còn vì lợi ích của nông dân, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn trong tiến trình xây dựng Nông thôn mới. Đặc biệt, việc làm này đóng góp quan trọng vào Chương trình Net Zero của địa phương và của quốc gia. “Cùng với việc cung cấp cây giống, Simexco còn chú trọng xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững qua nhiều chương trình, đặc biệt là thông qua việc hỗ trợ trồng hơn 2,8 triệu cây xen canh và cây che bóng. Hệ sinh thái nông nghiệp bền vững không chỉ nâng cao chất lượng vườn cây mà còn góp phần đáng kể vào khả năng hấp thụ sinh khối carbon – một bước đi chiến lược thể hiện cam kết đồng hành cùng Đắk Lắk trên hành trình hướng đến Net Zero vào năm 2050” – ông Ngô Quốc Vũ, Phó trưởng Phòng Phát triển Nông nghiệp Bền vững Simexco Daklak khẳng định.
