Cây ươi (còn gọi là cây lười ươi bay) là loài thân gỗ lớn, mọc tự nhiên trong rừng sâu, mỗi cây trưởng thành cao từ 30 – 40m, chu kỳ trổ hạt thường 3 - 5 năm mới có một mùa. Chính vì sự quý hiếm và giá trị kinh tế cao (trung bình 350.000 – 450.000 đồng/kg hạt ươi khô), mùa ươi không chỉ mang lại thu nhập cho người dân, mà còn là thời điểm nhạy cảm, khi nhiều đối tượng từ nơi khác tìm cách lén lút vào rừng để khai thác trái phép.
Anh Phùng Ngọc Hiển – nhân viên Ban Quản lý rừng phòng hộ Nam Trà My cho biết, các cánh rừng tại tiểu khu 60, 61 thuộc lâm phận Trà Cang cũ (nay thuộc xã Trà Tập) là nơi cây ươi tập trung nhiều nhất. Để quản lý hiệu quả, lực lượng bảo vệ rừng đã thực hiện đánh dấu toàn bộ cây ươi và triển khai đồng bộ các biện pháp kiểm soát
"Nhiều ngày nay xuất hiện các đối tượng lạ mặt, là người từ đồng bằng lên và người xã khác vào để thu lượm ươi và có các dấu hiệu vi phạm quy định như chặt hạ, tỉa nhánh ươi.
Do đó, tại lâm phận của mình, chúng tôi đang triển khai 8 lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, tổ chức tuần tra 4 chuyến/ngày, kiểm soát người lạ vào rừng dựa trên phiếu đăng ký được Ban Quản lý rừng Nam Trà My và UBND xã xác nhận. Khi có phiếu người dân mới được vào rừng" - anh Hiển nói.
Anh Phan Hoài Nhân - Kiểm lâm viên Hạt Kiểm lâm liên xã khu vực 10 thông tin, ngay từ đầu mùa ươi, lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm cũng như lãnh đạo Hạt Kiểm lâm đã quán triệt tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát bảo vệ rừng.
"Chúng tôi đã làm việc với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng và chính quyền địa phương để đưa ra kế hoạch tuần tra, truy quét cũng như đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Tuy nhiên, thời gian sắp tới gặp rất nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, cây ươi phân bố không tập trung và trải dài, gây khó khăn trong công tác tuần tra bảo vệ rừng" - anh Nhân cho biết.
Bên cạnh tuần tra, biện pháp được ưu tiên nhất hiện nay là đẩy mạnh công tác tuyên truyền và sự vào cuộc của cộng đồng. Rút kinh nghiệm từ những mùa trước, năm nay lực lượng bảo vệ rừng chủ động thành lập các nhóm zalo, cung cấp đường dây nóng để người dân kịp thời phản ánh khi phát hiện hành vi xâm hại rừng.
Theo các cán bộ kiểm lâm, việc người dân phối hợp giám sát, tố giác các hành vi chặt phá cây ươi sẽ góp phần giữ rừng an toàn, đồng thời giữ gìn nguồn lợi từ thiên nhiên một cách bền vững.
Mùa ươi không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn là lời nhắc về trách nhiệm gìn giữ những cánh rừng nguyên sinh đang ngày một mong manh. Một cây ươi bị đốn hạ hôm nay có thể mang lại vài trăm nghìn đồng, nhưng một cánh rừng bị mất đi sẽ là thiệt hại không gì đong đếm được – cả về sinh thái lẫn sinh kế lâu dài của cộng đồng địa phương.
Hơn lúc nào hết, việc bảo vệ rừng mùa ươi cần sự đồng lòng của chính quyền, lực lượng chức năng và đặc biệt là người dân. Chỉ khi rừng được gìn giữ, mùa ươi sau mới có thể tiếp tục trở về – như một món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng.
