Sau hơn 5 năm đi vào thực tiễn, Luật Quản lý thuế đã chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý, cải cách thủ tục hành chính và nâng cao kỷ luật trong thu ngân sách. Người nộp thuế, từ doanh nghiệp đến hộ kinh doanh và cá nhân, đã được tạo điều kiện thuận lợi hơn để hoàn thành nghĩa vụ của mình.
Tuy nhiên, sự thay đổi nhanh chóng của kinh tế - xã hội, sự bùng nổ thương mại điện tử và kinh tế số, cùng với các mô hình kinh doanh mới liên tục xuất hiện đã khiến những quy định hiện hành dần bộc lộ hạn chế, đòi hỏi một sự điều chỉnh toàn diện.
Ngày 1/8/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 92/2025/UBTVQH15, chính thức bổ sung Luật Quản lý thuế (sửa đổi) vào chương trình lập pháp năm 2025. Ngay sau đó, Bộ Tài chính cùng Cục Thuế đã khẩn trương triển khai việc xây dựng dự thảo, đặt mục tiêu cải cách sâu rộng để bắt kịp yêu cầu mới của đất nước và đồng bộ với những định hướng lớn từ Trung ương.
Trong Thư ngỏ gửi cộng đồng doanh nghiệp, hộ và cá nhân kinh doanh, Cục Thuế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham gia đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo luật. Đây được coi là kênh phản hồi cần thiết, giúp văn bản pháp luật không chỉ thể chế hóa đường lối, nghị quyết của Đảng và Nhà nước, mà còn tiệm cận sát với thực tiễn quản lý và nhu cầu từ người nộp thuế.
Theo định hướng, dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) sẽ bám sát nhiều nghị quyết quan trọng như Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng pháp luật; và Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Từ đó, dự thảo tập trung vào những nhóm nội dung then chốt.
Trước hết, mục tiêu hàng đầu là đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số trong quản lý thuế. Việc ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, liên kết và tích hợp các hệ thống dữ liệu sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nộp thuế, nâng cao hiệu quả quản lý và thúc đẩy số hóa toàn diện quy trình. Song song với đó, dự thảo cũng hướng tới việc xây dựng cơ chế phân loại người nộp thuế theo mức độ tuân thủ và rủi ro, qua đó khuyến khích sự tự nguyện chấp hành pháp luật về thuế.
Một mũi nhọn khác của quá trình sửa đổi là cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, giảm chi phí cho cả doanh nghiệp lẫn người dân. Sự phối hợp giữa cơ quan thuế với các đơn vị quản lý nhà nước, tổ chức và cá nhân có liên quan sẽ được đẩy mạnh nhằm chia sẻ dữ liệu, kết nối thông tin, qua đó nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về thuế.
Đặc biệt, dự thảo còn chú trọng đến việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các cấp quản lý, hướng tới triển khai thủ tục hành chính trực tuyến toàn trình. Mô hình “một cửa sổ” tập trung, duy nhất, không bị ràng buộc bởi địa giới hành chính được kỳ vọng sẽ xóa bỏ những chồng chéo, giảm thời gian xử lý hồ sơ và tạo sự thuận lợi tối đa cho người nộp thuế.
Không dừng lại ở đó, một nội dung lớn của dự thảo là khắc phục những bất cập của luật hiện hành, bảo đảm sự đồng bộ với các văn bản pháp luật khác, đồng thời xây dựng hành lang pháp lý phù hợp để quản lý các mô hình kinh doanh mới dựa trên công nghệ số.
Đáng chú ý, việc quản lý thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sau khi bỏ cơ chế khoán thuế được xem là bước tiến quan trọng, vừa minh bạch vừa khuyến khích các hộ chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, đóng góp tích cực hơn vào nền kinh tế chính thức.
Như vậy, việc sửa đổi Luật Quản lý thuế lần này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà còn là yêu cầu tất yếu trong tiến trình hội nhập, chuyển đổi số và phát triển bền vững. Sự tham gia góp ý của cộng đồng doanh nghiệp và người dân sẽ là yếu tố quyết định để xây dựng một đạo luật vừa hiện đại, vừa khả thi, tạo nền tảng cho một hệ thống quản lý thuế minh bạch, công bằng và hiệu quả hơn trong giai đoạn tới.
