Chàng trai 10X Phú Thọ kiến tạo kinh tế xanh từ cây trà hoa vàng

Hành trình đem “vàng xanh” phát triển tại quê hương

Không giống nhiều bạn trẻ mải miết tìm cơ hội nơi thành thị, Nguyễn Tùng Dương, sinh năm 2000, từng theo học tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam lại chọn trở về quê nhà Phú Thọ, bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ cây trà hoa vàng. Ít ai ngờ, chính quyết định ấy đã đưa anh trở thành nông dân trẻ tuổi nhất vinh dự nhận danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025”.

Câu chuyện bắt đầu từ trước khi anh Dương bắt tay vào khởi nghiệp, khi ấy bố của anh đã đem giống cây trà hoa vàng về nuôi trồng thử nghiệm tại nhà. Trong quá trình ấy, hai bố con đã có dịp thu hoạch, đem nước rồi pha trà mời anh em, bạn bè, người thân dùng thử.

Sau quá trình sử dụng, nhận thấy giống cây này rất lợi cho sức khỏe và mở ra tiềm năng lớn cho nông nghiệp tại địa phương, anh Dương đã quyết định về quê nhân giống, nuôi trồng và sản xuất giống cây này.

Với hai bàn tay trắng, không kinh nghiệm, không kỹ thuật, anh Dương chỉ có duy nhất một điều làm vốn, đó chính là sự tò mò và quyết tâm học hỏi. Anh học từ chính cha mình, một người nông dân lâu năm, cũng chính là người đã đem giống cây trà hoa vàng về nhân giống và nuôi trồng tại quê nhà.

Anh Dương cho biết: “Trước khi bắt đầu khởi nghiệp, mình chưa có kinh nghiệm gì cả, lúc ấy mới đang là sinh viên nên chỉ có thể học hỏi những kinh nghiệm từ bố để lại. Trong quá trình trồng trọt và chăm sóc cây thì tôi đã nắm bắt nhiều kinh nghiệm từ bố”. Cũng từ việc vừa học vừa làm ấy, cậu sinh viên trẻ quyết định rời bỏ thành thị về quê học hỏi, nghiên cứu nuôi trồng và sản xuất ra loại Trà hoa vàng.

Trong quá trình nuôi trồng, anh Dương cho biết mình gặp không ít khó khăn. Thực tế, để nuôi trồng được cây trà hoa vàng, phải tính toán rất kỹ lưỡng từ độ thoải của đất, độ ẩm, không khí, màu đất tại địa phương có phù hợp hay không rồi đến các loại sâu bệnh có hại cho cây.

“Trong lúc nuôi trồng thì có rất nhiều loại bệnh, hơn nữa thời tiết, địa hình lúc đó chưa phù hợp. Do vậy, mình phải nghiên cứu rất nhiều để biết là nó phù hợp với độ thoải của đất hay là về màu đất, loại đất mà cây phù hợp và cũng phải tìm hiểu xem cây này nó cần không khí như thế nào. Và trong quá trình trồng thì cũng chết rất là nhiều”, anh Dương kể.

Không chịu khuất phục, người nông dân trẻ đã nghiên cứu ra nhiều phương pháp để khắc phục, đưa giống cây phát triển tốt tại địa phương. Anh xây dựng các hệ thống lưới, tạo mô thoát nước, cải tạo đất, điều chỉnh kỹ thuật canh tác sao cho phù hợp nhất với cây trà hoa vàng. Nhờ đó, sau vài năm kiên trì, vùng trồng của anh bắt đầu cho năng suất ổn định, chất lượng cây tốt và khả năng phát triển đồng đều.

“Đối với giống cây trà đặc biệt này chỉ sống trong bóng mát thì mình sẽ lắp những hệ thống lưới, cây cần độ thoải của đất thì mình nắm các cái mô để cho nó thoải ra, nhất là để không bị đọng nước lại. Không những thế, mình còn cải tạo về đất để cho phù hợp với cây hơn”, anh nông dân trẻ chia sẻ.

Sau nhiều năm miệt mài nghiên cứu và trồng trọt, anh Dương đã nhận thấy cây bắt đầu phát triển hiệu quả hơn và cho ra năng xuất tốt hơn.

Bên cạnh các khó khăn về nuôi trồng và sản xuất, anh Dương còn vấp phải những trở ngại về thị trường và tiêu thụ. Anh cho biết cây trà hoa vàng vốn là loại cây rất hiếm vì vậy chúng có giá trị rất cao, khi mới mang sản phẩm ra thị trường, đã không ít người tiêu dùng chọn “quay lưng” với sản phẩm của anh. 

“Qua thời gian tiêu thụ, một số người tiêu dùng cho rằng sản phẩm giá cao quá nên chưa thể tiếp cận được, vì vậy tôi đã phải nghiên cứu lại thị trường để tìm ra những hướng giải pháp cụ thể, quảng bá cho mọi người biết giá trị của sản phẩm tốt hơn”, Anh Dương chia sẻ.

Xây dựng hợp tác xã, sản xuất sạch, đạt OCOP 4 sao

Năm 2020, Hợp tác xã Trà hoa vàng Tam Đảo chính thức được thành lập, do anh Nguyễn Tùng Dương sáng lập và làm Giám đốc điều hành. Từ một mô hình nhỏ mang tính gia đình, HTX nhanh chóng mở rộng diện tích trồng, ứng dụng các tiêu chuẩn sản xuất hiện đại và xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ giống – trồng – chăm sóc – chế biến – đóng gói – tiêu thụ.

Trong quá trình nuôi trồng và sản xuất trà hoa vàng, anh cùng HTX đã hoàn toàn sử dụng phương pháp nuôi trồng hữu cơ, thân thiện với môi trường. Anh Dương cũng đã tự nghiên cứu ra được các loại phân sinh học để nuôi trồng và tiêu diệt sâu bệnh.

Đại diện HTX, anh Dương cho biết: “Tất cả quá trình nuôi trồng cây trà hoa vàng toàn bộ trong quá trình hữu cơ, không sử dụng chất hóa học nào cả. Tôi hoàn toàn dùng những loại chất rất tốt trong môi trường, không gây hại cho môi trường xung quanh cũng như đối với các giống cây”.

Bên cạnh đó, Hội Nông dân cùng chính quyền địa phương đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực cho người dân trong phát triển nông nghiệp. Các lớp tập huấn chuyên sâu được tổ chức với sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành, nhằm truyền đạt kỹ thuật và giải pháp hiệu quả trong nuôi trồng nông nghiệp. Đồng thời, các loại phân sinh học cũng được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi, giúp bà con nâng cao chất lượng sản xuất và bảo vệ môi trường.

Đến nay, mô hình sản xuất trà hoa vàng của anh Dương đạt được nhiều thành tựu nổi bật như quá trình sản xuất khép kín ISO 22000, nuôi trồng đạt chứng nhận hữu cơ. Sản phẩm trà hoa vàng của anh nông dân trẻ cũng vinh dự đạt chứng nhận OCOP 4 sao của tỉnh.

Danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025” và khát vọng phát triển lớn 

Năm 2025, tỉnh Phú Thọ có 3 nông dân được trao tặng danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc” và 1 “Nhà khoa học của Nhà nông”. Trong đó, anh Nguyễn Tùng Dương (sinh năm 2000) là người trẻ tiêu biểu, nổi bật với mô hình trồng Trà hoa vàng là đại diện nhỏ tuổi nhất trong 63 nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025.

Vinh dự nhận danh hiệu, anh Nguyễn Tùng Dương cho rằng đây là cột mốc mang tính bước ngoặt trong hành trình khởi nghiệp với nông nghiệp xanh. Đây cũng là một cột mốc vô cùng quan trọng, vừa là một niềm vinh dự lớn vừa là dấu ấn đặc biệt trong hành trình khởi nghiệp của anh nông dân trẻ.

Đối với anh, danh hiệu chính là sự ghi nhận của Nhà nước và xã hội đối với những nỗ lực không ngừng nghỉ, từ một người trẻ chọn “ngược dòng” để trở về quê, bắt đầu từ cây trà, bắt đầu lại từ đất.

Không dừng lại ở thành công hiện tại, anh Dương đang từng bước hiện thực hóa khát vọng lớn hơn: mở rộng vùng trồng trà hoa vàng, kết nối thêm nhiều hộ dân cùng tham gia phát triển vùng nguyên liệu theo hướng hữu cơ, đồng thời tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa năng suất thông qua nghiên cứu kỹ thuật nông nghiệp.

Anh Dương cho biết: “Trong thời gian tới, mình sẽ tiếp tục nỗ lực mở rộng vùng trồng, đồng thời kêu gọi thêm nhiều hộ dân cùng tham gia, cùng nhau nghiên cứu để nâng cao năng suất, góp phần phát triển vùng nguyên liệu bền vững”.

Tầm nhìn của anh nông dân trẻ không bó hẹp trong phạm vi địa phương hay thị trường nội địa. Mục tiêu dài hạn là xây dựng thương hiệu trà hoa vàng Việt Nam đủ mạnh để có thể vươn ra thị trường quốc tế, nơi người tiêu dùng không chỉ biết đến đây là một sản phẩm đặc sản vùng miền, mà còn là một biểu tượng của nông nghiệp xanh, sạch, bền vững, mang giá trị sức khỏe và bản sắc văn hóa Việt.

“Xa hơn nữa, mình kỳ vọng sản phẩm có thể vươn ra thị trường quốc tế, góp phần mang lại giá trị kinh tế cao và lan tỏa những lợi ích về sức khỏe mà cây trồng này mang lại. Đó chính là định hướng mà mình đang theo đuổi”, anh Dương khẳng định.