Tập thể Công ty TNHH Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp O MON. (Ảnh: CMO)
Tại tỉnh Cà Mau, mô hình trồng lúa giống OS20 do Công ty TNHH Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp Ô Môn (TP Cần Thơ) triển khai đã bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực, mở ra kỳ vọng mới cho sản xuất nông nghiệp bền vững tại địa phương.
Tăng năng suất, giảm rủi ro nhờ giống mới
Vụ lúa hè thu năm 2025, Công ty Ô Môn phối hợp cùng nông dân xã Hưng Hội triển khai mô hình trồng giống lúa OS20 trên diện tích 140 ha, với sự tham gia của hơn 100 hộ dân. Đây là giống lúa mới có khả năng thích nghi tốt với điều kiện thổ nhưỡng địa phương, sinh trưởng đồng đều, ít sâu bệnh và đặc biệt phù hợp với sản xuất quy mô lớn.
Ngay từ đầu vụ, lúa OS20 đã chứng minh ưu thế so với nhiều giống truyền thống. Ông Lê Văn Hoằn – nông dân ấp Phú Tòng, chia sẻ: “Tôi làm hơn 46 công ruộng với giống OS20. Dù thời tiết bất lợi, ruộng vẫn đạt gần một tấn mỗi công. Lúa được công ty bao tiêu nên tôi rất yên tâm”. Cùng tâm trạng, bà Nguyễn Thị Quăn – ngụ cùng ấp, cho biết: “Tôi chỉ làm hai công ruộng nhưng vụ này thấy trúng mùa, lúa ít sâu bệnh, bông dài đẹp, được giá. Không còn phải lo đầu ra như trước”.
Điểm nổi bật của mô hình là cam kết bao tiêu toàn bộ sản lượng sau thu hoạch từ phía doanh nghiệp. Chính điều này đã tạo niềm tin cho nông dân, đồng thời giải quyết bài toán nan giải là "được mùa mất giá", vốn là nỗi lo thường trực của người sản xuất nhỏ lẻ.
Không chỉ dừng lại ở xã Hưng Hội, mô hình OS20 tiếp tục được mở rộng sang xã Trần Văn Thời với quy mô 50 ha tại Hợp tác xã Trường Giang. Theo kỹ sư Bùi Xuân Kỷ – đại diện công ty, toàn bộ sản lượng tại đây được thu mua với mức giá ngang bằng giống OM18 – một trong những giống lúa phổ biến tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Doanh nghiệp cũng cam kết mở rộng diện tích lên 150 ha tại vùng lúa – tôm của tỉnh trong vụ tiếp theo.
Hợp tác xã: Cầu nối chiến lược - Gắn sản xuất với OCOP
Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thành công bước đầu của mô hình là vai trò trung gian của hợp tác xã. Thông qua tổ chức này, nông dân không chỉ được cung ứng giống, hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ vốn ứng trước mà còn được đảm bảo đầu ra ổn định. Đây là cơ sở để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản.
Ông Trần Thanh Cường – Trưởng nhóm nông dân tham gia mô hình nhận định: “Giống lúa OS20 năng suất cao, lại được hỗ trợ giống, ứng vốn và bao tiêu sản phẩm. Bà con rất tin tưởng. Vụ tới chắc chắn sẽ mở rộng diện tích”.
Trong định hướng phát triển sản phẩm OCOP (Mỗi xã một sản phẩm), việc chọn lọc giống lúa chất lượng cao để liên kết sản xuất – tiêu thụ là bước đi chiến lược. Với đặc tính ít sâu bệnh, bông dài, hạt chắc, OS20 không chỉ đáp ứng yêu cầu về năng suất mà còn có khả năng trở thành sản phẩm OCOP tiêu biểu của tỉnh Cà Mau và vùng ĐBSCL.
Bà Nguyễn Thị Kiều Khuyên – Phó Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh Cà Mau đánh giá: “Mô hình liên kết sản xuất – tiêu thụ lúa OS20 đang mở ra hướng đi mới, góp phần nâng cao giá trị thương phẩm và thu nhập cho người dân. Thời gian tới, chúng tôi sẽ ưu tiên nhân rộng các mô hình có tính liên kết bền vững như thế này”.
Mô hình liên kết sản xuất – tiêu thụ giống lúa OS20 là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc kết nối chặt chẽ giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp. Không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm rủi ro thị trường, mô hình còn góp phần thay đổi tư duy canh tác truyền thống, hướng tới sản xuất hàng hóa có giá trị cao.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu hội nhập ngày càng cao, việc lựa chọn giống lúa thích ứng như OS20, kết hợp với mô hình liên kết bao tiêu, sẽ là giải pháp căn cơ để nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam. Tuy nhiên, để mô hình phát triển bền vững và nhân rộng hiệu quả, rất cần sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương, chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, cùng sự minh bạch trong liên kết giữa các bên.
