Đây là sự kiện chính trị trọng đại, có tính lịch sử của đất nước, khi giang sơn được sắp xếp lại không chỉ để gọn hơn mà còn để phát triển mạnh mẽ hơn. Đây là bước chuyển mình lịch sử của đất nước, là khởi đầu cho một vận hội phát triển mới – vì một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc và bền vững.
Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ dự lễ công bố ở TPHCM, Chủ tịch nước Lương Cường dự lễ công bố ở Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ ở TP.Hải Phòng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự lễ công bố ở TP.Cần Thơ; Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú dự lễ ở TP. Đà Nẵng. Nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước cũng đến các địa phương dự lễ công bố.
Các nghị quyết, quyết định sẽ được công bố tại buổi lễ, gồm: Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập tỉnh, thành phố; Quyết định của Bộ Chính trị về việc thành lập Đảng bộ tỉnh, thành phố; Quyết định của Bộ Chính trị về việc chỉ định Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Thành uỷ nhiệm kỳ 2020 – 2025; Quyết định của Ban Bí thư chỉ định Uỷ ban Kiểm tra, Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra cấp tỉnh.
Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Trưởng các ban của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố; Trưởng Đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, thành phố.
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố; Quyết định của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành lập Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố.
Các nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh đối với xã, phường, đặc khu: Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập các xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố; Quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về việc kết thúc hoạt động các đảng bộ cấp huyện, cấp xã (cũ).
Quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, thành phố về thành lập Đảng bộ các xã, phường, đặc khu; Quyết định chỉ định nhân sự Ban Chấp hành, Ban Thường vụ; Quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng ban của Hội đồng nhân dân; Quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, đặc khu.
Cùng với đó là Quyết định của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.
Các quyết định nêu trên sẽ được trao và Đảng bộ tỉnh, thành phố; Đảng bộ xã, phường, đặc khu ra mắt tại Lễ công bố.
Chưa bao giờ trong gần nửa thế kỷ qua, bản đồ hành chính Việt Nam có sự thay đổi lớn đến vậy. Không chỉ là thay đổi về địa giới, đây là dấu mốc mở ra một giai đoạn phát triển mới với bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và gần dân hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn.
Ngày 12/4/2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW, trong đó thống nhất về phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã, xây dựng mô hình tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có những kết luận quan trọng về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.
Với Nghị quyết được Quốc hội thông qua ngày 12/6/2025, từ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cả nước nay còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh – con số ít nhất kể từ ngày đất nước thống nhất. Đây cũng là lần điều chỉnh địa giới hành chính cấp tỉnh có quy mô lớn nhất trong lịch sử hiện đại, phản ánh quyết tâm cải cách tổ chức bộ máy nhà nước một cách căn bản, mạnh mẽ và chiến lược.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thông qua 34 Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Với các Nghị quyết này, từ tổng số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã của cả nước giảm còn 3.321 đơn vị, gồm 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu).
Không chỉ đơn thuần là thay đổi địa giới, lần sắp xếp này thể hiện tư duy mới về quản trị quốc gia, được Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá là "cuộc cách mạng toàn diện, triệt để". Việc hợp nhất các đơn vị hành chính không chỉ gắn với yếu tố địa lý hay dân số mà còn được cân nhắc kỹ lưỡng trên nhiều khía cạnh: Lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, triết lý phát triển, tâm lý xã hội…
Hơn thế, cuộc cải tổ này gắn với việc xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp thay cho mô hình 3 cấp như hiện hành. Đây là mô hình tổ chức chính quyền mới, được cho là phù hợp với xu thế quốc tế, mang tính hiện đại và hướng đến hiệu quả quản trị cao hơn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh cuộc cách mạng này cũng là một giải pháp, cùng với các giải pháp khác như triển khai "bộ tứ trụ cột" để góp phần thúc đẩy tăng trưởng từ 8% trong năm nay và 2 con số trong những năm tới, thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra. Đây cũng là những giải pháp được bổ sung so với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Thủ tướng nêu rõ, trong cuộc cách mạng tổ chức bộ máy lần này, điều quan trọng nhất là chuyển đổi trạng thái của bộ máy chính trị (cả cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội) từ thụ động tiếp nhận, giải quyết các vấn đề của người dân, doanh nghiệp sang kiến tạo, chủ động phục vụ, giải quyết các công việc, vấn đề của người dân và doanh nghiệp.
Để chuẩn bị cho sự kiện này, lãnh đạo các địa phương đã trực tiếp đến kiểm tra tiến độ, chất lượng công tác chuẩn bị.
Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nêu rõ, đơn vị hành chính (ĐVHC) của Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND được tổ chức ở ĐVHC phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo. Kết thúc hoạt động của ĐVHC cấp huyện từ ngày 1/7.
ĐVHC - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Còn theo Nghị quyết về việc sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh năm 2025, cả nước có 34 ĐVHC cấp tỉnh, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố, trong đó có 19 tỉnh và 4 thành phố hình thành sau sắp xếp. 11 tỉnh, thành phố không thực hiện sắp xếp là: Cao Bằng, Điện Biên, Hà Tĩnh, Lai Châu, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Sơn La, TP Hà Nội, TP Huế.
