Bộ Tài chính vừa hoàn tất dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và gửi Bộ Tư pháp thẩm định, trong đó đưa ra nhiều thay đổi quan trọng nhằm vừa mở rộng cơ sở thuế, vừa giảm gánh nặng cho người có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Đây là bước điều chỉnh lớn, được kỳ vọng tạo sự công bằng hơn trong hệ thống thuế, đồng thời đáp ứng những biến động mới của nền kinh tế.
Điểm đáng chú ý trong dự thảo lần này là việc sửa đổi biểu thuế lũy tiến từng phần. Thay vì 7 bậc như hiện hành, Bộ Tài chính đề xuất rút gọn xuống còn 5 bậc, nhằm đơn giản hóa cách tính thuế và giúp người nộp thuế dễ dàng thực hiện nghĩa vụ. Hai phương án được đưa ra để tham khảo, trong đó cùng giữ nguyên mức khởi điểm ở hai bậc đầu: 5% cho 10 triệu đồng đầu tiên và 15% cho 20 triệu đồng tiếp theo.
Sự khác biệt chỉ bắt đầu từ bậc 3. Với phương án 1, khoảng cách giữa các bậc thuế hẹp hơn: từ 30 - 50 triệu đồng chịu thuế suất 20%, từ 50 - 80 triệu đồng là 30% và từ trên 80 triệu đồng trở lên là 35%.
Phương án 2 lại mở rộng hơn, tạo lợi thế cho nhóm thu nhập trung bình khá: thu nhập từ 30 - 60 triệu đồng áp dụng mức 25%, từ 60 - 100 triệu đồng là 30% và trên 100 triệu đồng là 35%. Như vậy, cả hai phương án đều giảm thuế so với hiện nay, song phương án 2 đặc biệt có lợi cho những người có thu nhập trên 30 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ Tài chính, việc sắp xếp lại biểu thuế không chỉ nhằm đơn giản hóa thủ tục mà còn hướng tới điều tiết công bằng hơn đối với nhóm thu nhập cao. Đây cũng là cách tiếp cận phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp hệ thống thuế Việt Nam hội nhập sâu hơn.
Song song với việc giảm bậc thuế, dự thảo lần này cũng mở rộng cơ sở thuế để bao quát thêm nhiều loại thu nhập mới. Các khoản từ đại lý, môi giới, hợp tác kinh doanh với tổ chức; từ thương mại điện tử hay các hoạt động trên nền tảng số sẽ chính thức nằm trong diện chịu thuế.
Bên cạnh đó, nhiều nguồn thu nhập mới cũng được bổ sung như chuyển nhượng tên miền “.vn”, tài sản số, biển số xe ô tô trúng đấu giá. Ngoài ra, phạm vi thuế đối với thừa kế, quà tặng sẽ không chỉ dừng lại ở bất động sản, chứng khoán hay tài sản đăng ký sở hữu như trước, mà còn mở rộng ra các loại tài sản khác theo quy định của Chính phủ để tránh bỏ sót nguồn thu có giá trị lớn.
Đáng chú ý, dự thảo cũng tính đến việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc nhằm phản ánh sát hơn thực tế đời sống. Mức cụ thể sẽ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trong thời gian tới. Ngoài ra, các khoản thu nhập từ trúng thưởng, bản quyền, nhượng quyền thương mại, quà tặng và thừa kế sẽ chỉ phải nộp thuế khi giá trị vượt quá 20 triệu đồng, thay vì 10 triệu đồng như hiện hành.
Với những thay đổi này, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) không chỉ hướng tới việc giảm gánh nặng cho người lao động hưởng lương, mà còn mở rộng diện điều tiết thuế sang những lĩnh vực mới nổi. Đây được coi là sự cân đối cần thiết trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển mạnh, đồng thời thể hiện định hướng cải cách toàn diện hệ thống thuế trong thời gian tới.
