Những ngày trung tuần tháng 8, đi dọc các tuyến phố Tràng Tiền, Bà Triệu, Kim Mã hay Nguyễn Trãi, không khó để bắt gặp dãy cờ đỏ rợp trời, xen lẫn âm thanh rộn ràng của loa phát thanh phường thông báo về dịp lễ kỷ niệm Quốc khánh 2/9. Hình ảnh ấy khiến nhiều người dân Thủ đô ví von đây như “một mùa lễ hội đặc biệt” – lễ hội của ký ức, của niềm tự hào dân tộc.
Điều đặc biệt là không khí lễ hội không chỉ gói gọn trong không gian quảng trường hay các điểm di tích, mà còn len lỏi vào những quán cà phê, cửa tiệm nhỏ bé. Chính sự sáng tạo này đã biến Hà Nội thành một “bảo tàng sống” – nơi lịch sử được tái hiện trong từng chi tiết đời thường.
Nổi bật trong số đó là một quán cà phê tại khu đô thị Dương Nội (Hà Đông). Từ cổng vào, khách đã được chào đón bằng hàng chục lá quốc kỳ tung bay, pano in hình Bác Hồ, cùng trích đoạn Tuyên ngôn Độc lập. Bên trong, không gian bài trí công phu: máy đánh chữ cũ, điện thoại quay số, rổ tre đựng cờ; một gian riêng tri ân văn nghệ sĩ; khu vực tái hiện Đài Tiếng nói Việt Nam với gam màu đỏ – vàng chủ đạo. Trên tường, những áp phích cổ động thời kỳ 1945–1950 gợi lại bầu không khí sục sôi của những ngày đầu lập quốc.
Không chỉ dừng ở trưng bày, quán còn cung cấp dịch vụ thuê áo dài, cổ phục với giá 60.000 đồng/bộ, để khách có thể hóa thân vào nhân vật trong ngày lễ lịch sử. Chị Nguyễn Bảo Ngân – chủ quán – cho biết: “Chúng tôi chọn chủ đề Tự hào từ quá khứ – Trách nhiệm với hiện tại. Mong muốn của tôi là lịch sử không chỉ nằm trên trang sách, mà được sống lại giữa đời thường. Đặc biệt, giới trẻ sẽ có thêm một cách để cảm nhận tinh thần Quốc khánh”.
Ngay khi xuất hiện trên mạng xã hội, mô hình này đã nhanh chóng “gây sốt”. Lượng khách tăng gấp rưỡi so với thường ngày, cao điểm vào buổi sáng muộn và chiều. Dù phải xếp hàng để chụp ảnh, nhiều bạn trẻ cho rằng trải nghiệm này hoàn toàn “đáng giá” vì vừa có ảnh đẹp, vừa được hòa mình vào bầu không khí lịch sử.
Gia đình chị Phạm Thị Hiền (34 tuổi, Mỹ Đình) diện áo in cờ đỏ sao vàng để lưu lại kỷ niệm. Chị chia sẻ: “Tôi muốn các con không chỉ có một bộ ảnh đẹp, mà còn ghi nhớ rằng chúng ta đang sống trong một đất nước độc lập, tự do – điều mà cha ông đã phải đánh đổi bằng máu xương”.
Bạn Hoài Hương (23 tuổi, Hà Tĩnh) bày tỏ: “Khi bước vào quán, mình cảm giác như được sống lại thời khắc 2/9/1945. Đây không đơn thuần là check-in, mà là trải nghiệm nhắc nhở mỗi người về tinh thần dân tộc".
Không chỉ giới trẻ, nhiều cô bác lớn tuổi cũng tìm đến để sống lại ký ức. Bác Đông (62 tuổi, Cầu Giấy) xúc động khi nghe lại giọng đọc Tuyên ngôn Độc lập phát trong không gian quán: “Cảm giác như thời khắc ấy đang hiện về, thiêng liêng và tự hào. Tôi như trở lại tuổi thơ, khi lần đầu được nghe bố mẹ kể về ngày 2/9".
Không chỉ Hà Đông, nhiều quán cà phê khác tại khu Ngoại giao đoàn, đường Nguyễn Văn Giáp (Nam Từ Liêm)… cũng nhanh chóng “bắt sóng”. Ngoài cờ hoa rực rỡ, nhiều nơi còn sáng tạo thực đơn riêng: đồ uống phủ kem trắng – đỏ, bánh in hình quốc kỳ, ly cà phê khắc chữ “Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”. Một số quán cung cấp dịch vụ cho thuê áo dài, áo tứ thân, cổ phục… khiến không ít bạn trẻ háo hức tìm đến.
Bạn Lan Anh (20 tuổi, Nghệ An) chia sẻ: “Mình muốn có bộ ảnh đẹp để lưu giữ và chia sẻ, nhưng quan trọng hơn là lan tỏa niềm tự hào nhân dịp Quốc khánh 80 năm. Đây là trải nghiệm vừa vui vừa ý nghĩa”.
Không thể phủ nhận, những “quán cà phê yêu nước” đã tạo nên một xu hướng mới, nhưng sâu xa hơn, đây còn là cách khéo léo đưa lịch sử đến gần công chúng. Thay vì khô khan qua sách vở, lịch sử được tái hiện bằng hình ảnh, âm thanh, không gian sống động. Đó là một cách giáo dục nhẹ nhàng, hiệu quả, đặc biệt với thế hệ trẻ.
Hình ảnh hàng dài bạn trẻ xếp hàng chụp ảnh, những gia đình cùng diện áo dài, hay khoảnh khắc xúc động khi nghe lại Tuyên ngôn Độc lập… là minh chứng rằng lịch sử vẫn đang hiện diện giữa đời sống hôm nay. Những ký ức thiêng liêng được làm mới bằng ngôn ngữ sáng tạo, trở thành chất keo gắn kết các thế hệ.
Và cũng chính bằng những cách làm giản dị ấy, Hà Nội đang chào đón kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: vừa trang nghiêm vừa gần gũi, vừa truyền thống vừa sống động. Đó không chỉ là lời tri ân quá khứ, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi thế hệ hôm nay trong hành trình giữ gìn và phát triển đất nước./.
