Linh hoạt giải pháp – Chủ động điều hành liên ngành
Từ cuối tháng 4/2025, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam bước vào vụ thu hoạch chính như mít, sầu riêng, thanh long… khiến lượng xe chở hàng tăng mạnh tại các cửa khẩu phía Bắc. Ước tính mỗi ngày, các đơn vị hải quan làm thủ tục cho 250–300 xe xuất khẩu và 650–700 xe nhập khẩu, tăng hơn 30% so với đầu tháng. Tuy nhiên, vẫn có khoảng 350 xe phải chờ thông quan tại một số thời điểm cao điểm.
Nguyên nhân chủ yếu do lưu lượng hàng hóa tăng mạnh, kết hợp với việc Trung Quốc siết chặt kiểm tra chất lượng nông sản, đặc biệt là sầu riêng. Trong bối cảnh đó, các lực lượng chức năng tại cửa khẩu đã triển khai đồng bộ loạt giải pháp như: ưu tiên “luồng xanh” cho nông sản chính vụ, mở rộng thời gian làm việc, cải tiến quy trình kiểm tra điện tử, giúp giảm thời gian thông quan, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
“Hiện thời gian thông quan nhanh hơn khoảng 50% so với trước đây, giảm đáng kể chi phí lưu kho, nâng cao hiệu quả xuất khẩu”. Trước đó anh Nguyễn Đức Khánh – tài xế container chở nông sản chia sẻ tại cửa khẩu Tân Thanh.
Phối hợp hiệu quả – Nâng cao năng lực logistics vùng biên
Đối với cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn), lực lượng hải quan đã áp dụng khai báo điện tử, rút ngắn quy trình kiểm tra xuống còn chưa đến 2 phút/xe với những lô hàng đủ điều kiện. Cùng lúc, các xe chở nông sản được bố trí tạm dừng tại Công viên Logistics Viettel, giúp điều tiết phương tiện và hạn chế tình trạng ùn tắc trên Quốc lộ 1A.
Tại Quảng Ninh, nơi có cửa khẩu Móng Cái – đầu mối lớn nhất xuất khẩu nông, lâm, thủy sản toàn tỉnh – các đơn vị trực thuộc Chi cục Hải quan Khu vực VIII đã thực hiện nhiều giải pháp: chia sẻ thông tin thị trường, phổ biến chính sách nhập khẩu mới của Trung Quốc, chủ động phối hợp hiệp hội ngành hàng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế.
Ở Lào Cai, 5 tháng đầu năm 2025, cơ quan hải quan ghi nhận gần 1.900 tấn vải xuất khẩu với kim ngạch khoảng 1,1 triệu USD và trên 1.500 tấn sầu riêng, đạt gần 5,4 triệu USD – tương đương hơn 95% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy đà tăng trưởng xuất khẩu khả quan.
Ưu tiên nông sản chính vụ – Đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách thủ tục
Ban Quản lý các Khu kinh tế cửa khẩu tại Lạng Sơn, Quảng Ninh và Lào Cai đã triển khai đồng bộ các giải pháp hạ tầng – kỹ thuật: mở rộng bến bãi, nâng cấp hệ thống kiểm tra hàng hóa, đẩy mạnh chuyển đổi số và cải cách hành chính.
Trước đó Hoàng Khánh Duy – Phó trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng trả lời báo chí "Chúng tôi đã chủ động trao đổi với phía Trung Quốc để kéo dài thời gian làm việc 2–3 giờ/ngày, đồng thời cập nhật thường xuyên các yêu cầu chất lượng nhằm giúp doanh nghiệp chủ động điều chỉnh sản xuất."
Nhờ sự điều hành chủ động và linh hoạt, lượng xe xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn trong 4 tháng đầu năm đạt trung bình 1.500 lượt/ngày, cao điểm vượt 1.900 lượt. Đây là tín hiệu tích cực, góp phần duy trì chuỗi cung ứng nông sản thông suốt và ổn định.
Ngày 31/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 79/CĐ-TTg, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai các giải pháp tổng thể nhằm tạo điều kiện tối đa cho sản xuất, chế biến và xuất khẩu nông sản chính vụ.
Ngay sau chỉ đạo, Tổng cục Hải quan đã ra văn bản yêu cầu các Chi cục địa phương ưu tiên tối đa thông quan nông sản tươi, sản phẩm dễ hư hỏng, đồng thời phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để giải quyết nhanh thủ tục, minh bạch quy trình, loại bỏ phiền hà không đáng có.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, lực lượng chức năng và doanh nghiệp đã góp phần giảm thiểu tình trạng ùn tắc hàng hóa, đặc biệt là mặt hàng nông sản chính vụ. Đồng thời, “luồng xanh nông sản” đang khẳng định là giải pháp chiến lược không chỉ để giải quyết tình thế trước mắt mà còn góp phần thúc đẩy xuất khẩu bền vững, phát triển kinh tế vùng biên và hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu./.
