Khắp nơi trong khuôn viên ngôi nhà của cựu chiến binh Võ Văn Hoan (73 tuổi, trú xã Nghi Thịnh, huyện Nghi Lộc, Nghệ An) có hàng trăm kỷ vật thời chiến như mảnh bom, xác máy bay, súng, đạn, chiếc đài, ống nhòm, máy đánh chữ, đèn măng xông, bình bi đông, đồ quân dụng đến cái mũ tai bèo, bộ đàm của quân giải phóng, lá thư thời chiến… Được ông Hoan trưng bày cẩn thận trong tủ kính, treo trên tường, hàng rào, sắp xếp ngăn nắp trên bàn.
Mỗi lần có người vào tham quan, chiêm ngưỡng, ông Hoan đều giới thiệu từng kỷ vậy một cách chi tiết, say sưa như đang gợi lại ký ức của một thời khói lửa hào hùng của đất nước.
Ông Hoan là con thứ 7 trong gia đình có 8 người con. Trong đó có 3 liệt sĩ đã ngã xuống trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Bản thân ông Hoan cũng từng là một người lính, thấu hiểu sự hy sinh, mất mát, đau thương của nhân dân.
Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Bách khoa Hà Nội (1977), ông trở về góp sức xây dựng quê hương. Đầu năm 1978, Võ Văn Hoan trở thành cán bộ của Ty Ngoại thương Nghệ Tĩnh và làm việc tại đây cho đến khi nghỉ hưu.
“Tôi luôn nhen nhóm ý tưởng lưu giữ cho mình một “bảo tàng” về những kỷ vật thời chiến nên suốt hơn 30 năm qua đã dành nhiều thời gian để sưu tầm kỷ vật chiến tranh. Nghe tin người dân ở đâu phát hiện kỷ vật chiến tranh là tôi lại vác ba lô đi đến tận nơi để sưu tầm. Ai tặng thì tôi nhận, ai cho thì tôi xin hoặc mua lại với giá rẻ.
Dần dần, kỷ vật cũng ít dần, có khi phải mua với giá đắt tôi cũng cố dành dụm từng đồng, vay mượn để mua về cho bằng được. Tôi muốn những kỷ vật này được lưu giữ cẩn thận để con cháu mai sau hiểu hơn sự hy sinh, mất mát của thế hệ cha ông đi trước”, ông Hoan tâm sự.
Hàng trăm chứng tích chiến tranh được ông đưa về nhà, nâng niu, cất giữ từng ngày. Từ tấm áo của người mẹ quá cố gắn huân, huy chương cao quý do Nhà nước trao tặng cho các liệt sĩ được ông bảo quản cẩn thận trong tủ kính; chiếc bi đông đa dụng do Liên Xô sản xuất mà bộ đội ta sử dụng trong lúc hành quân chiến đấu; mảnh bom bi của quân đội Mỹ thả xuống đất nước Việt Nam đã sát hại không ít đồng bào vô tội... đến viên gạch được ông lấy từ thành cổ Quảng Trị trong mùa hè đỏ lửa năm 1972 thấm đẫm mồ hôi, xương máu của bao lớp người đã ngã xuống.
Ông đã khắc lên viên gạch 4 gạch những dòng thơ: "Gạch thiêng thành cổ. Máu đỏ thắm hồng. Gạch cũng góp công. Giữ gìn Tổ quốc”… tất cả đều ẩn chứa hình hài của quê hương, đất nước. Chỉ cần một lần nhìn thoáng qua, ai cũng có thể dễ dàng hình dung những năm tháng hào hùng của dân tộc.
Qua “bảo tàng” thời chiến, người cựu chiến binh Võ Văn Hoan mong muốn con cháu sau này vẫn có thể nhớ về những năm kháng chiến vệ quốc vĩ đại, nhớ về những người con đã anh dũng ngã xuống để bảo vệ Tổ quốc, để có được độc lập như ngày hôm nay./.
