Tháng 5/2025 mang đến nhiều tín hiệu tích cực cho ngành tôm Việt Nam khi cả sản lượng và giá trị xuất khẩu đều ghi nhận mức tăng trưởng khả quan. Sự phục hồi mạnh mẽ tại một số thị trường chủ lực như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc và EU giúp doanh nghiệp tôm Việt phần nào lấy lại đà tăng sau giai đoạn trầm lắng. Tuy nhiên, theo nhận định từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), triển vọng cho nửa cuối năm vẫn còn nhiều yếu tố bất định, đặc biệt là các tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ - thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất của Việt Nam hiện nay.
Trong tháng 5, xuất khẩu tôm thẻ chân trắng, mặt hàng chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu ngành, đạt hơn 30.000 tấn, tăng 23% so với tháng 4 và cao hơn 6% so với cùng kỳ năm 2024. Những sản phẩm có sức tiêu thụ mạnh vẫn là tôm luộc không đầu, tôm lột vỏ đông lạnh, tôm sushi, tôm hấp và các dòng tôm tẩm bột chế biến sẵn, đáp ứng nhu cầu của chuỗi nhà hàng, siêu thị và các doanh nghiệp thực phẩm chế biến.
Đáng chú ý, Mỹ là thị trường có mức tăng trưởng vượt trội khi lượng tôm nhập khẩu từ Việt Nam trong tháng 5 lên tới 7.060 tấn - mức cao nhất trong vòng 7 tháng qua, tương đương mức tăng 72% so với tháng trước. Giá bán trung bình tại thị trường này cũng tăng nhẹ, đạt 11,60 USD/kg. Trung Quốc tiếp tục giữ vai trò là thị trường quan trọng với sản lượng nhập đạt 4.500 tấn, dù giá xuất khẩu bình quân giảm xuống còn 6,5 USD/kg. Một số thị trường khác cũng ghi nhận xu hướng tăng như Hàn Quốc (tăng 20%), EU (14%), Nhật Bản (3%), trong khi thị trường Anh giảm nhẹ 5%. Nhìn chung, giá tôm thẻ xuất khẩu bình quân trong tháng 5 đạt 9 USD/kg, nhích nhẹ 1% so với tháng trước. Nhu cầu tăng đã khiến giá tôm nguyên liệu trong nước tăng 5-7%.
Ở phân khúc cao cấp, tôm sú tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng ổn định. Sản lượng xuất khẩu trong tháng 5 đạt hơn 4.350 tấn, tăng 8% so với tháng 4. Mỹ và Nhật Bản là hai thị trường tiêu thụ tôm sú nhiều nhất, trong đó Mỹ nhập khoảng 600 tấn với mức giá cao kỷ lục 17,10 USD/kg; Nhật Bản nhập gần 900 tấn, giá cũng tăng 6% lên 12,40 USD/kg. EU duy trì đà tăng trưởng tháng thứ tư liên tiếp với sản lượng 390 tấn, tuy giá giảm nhẹ còn 10,7 USD/kg.
Tuy nhiên, giá tôm sú có sự phân hóa giữa các thị trường. Hàn Quốc điều chỉnh giảm mạnh, giá nhập chỉ còn 8,30 USD/kg, trong khi Trung Quốc duy trì sản lượng ổn định ở mức 1.300 tấn nhưng giá tiếp tục giảm thêm 3,3%. Trung bình, giá xuất khẩu tôm sú trong tháng 5 đạt khoảng 11,82 USD/kg, tăng nhẹ 4% so với tháng trước.
Dù xuất khẩu khởi sắc, nguồn cung trong nước lại cho thấy dấu hiệu chững lại. Sản lượng tôm nguyên liệu giảm nhẹ 2%, còn khoảng 24.000 tấn. Đáng chú ý, lượng tôm cỡ lớn đang dồi dào khiến giá bị điều chỉnh theo kích cỡ: loại 20-40 con/kg giảm 2%, loại 50 con/kg giữ giá, trong khi loại 80 con/kg giảm tới 9%.
Theo VASEP, tôm sú Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh rõ nét tại các thị trường cao cấp như Nhật Bản, EU và Thụy Sĩ nhờ được nuôi trong điều kiện sinh thái, rừng ngập mặn, truy xuất nguồn gốc minh bạch và đạt các chứng nhận về nuôi trồng bền vững. Tuy nhiên, ngành tôm Việt cũng đang chịu sức ép ngày càng lớn từ Ấn Độ - đối thủ mạnh trong khu vực. Nước này đang mở rộng mô hình nuôi tôm sú hai vụ mỗi năm tại bang Andhra Pradesh nhằm nhắm vào phân khúc tôm cỡ nhỏ ở thị trường châu Á, nơi vốn có sức tiêu thụ ổn định nhưng nhạy cảm về giá.
Trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, để duy trì đà tăng trưởng, doanh nghiệp tôm Việt cần không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn phải chủ động thích ứng với các thay đổi về chính sách thương mại, tiêu chuẩn kỹ thuật và xu hướng tiêu dùng ở từng khu vực. Đây sẽ là yếu tố then chốt giúp ngành giữ vững vị thế và mở rộng thị phần trong giai đoạn tới.
