Vừa qua, Bộ Tài chính đã cho lấy ý kiến về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và Nghị định số 104/2024/NĐ-CP ngày 31/7/2024 của Chính phủ quy định về Quỹ phát triển đất.
Mặc dù đã có những thay đổi phù hợp hơn, tuy nhiên một số nội dung liên quan tới tiền sử dụng đất ghi nhận nhiều ý kiến trái chiều từ các doanh nghiệp.
Theo đó, dự thảo vẫn giữ nguyên quy định các trường trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển từ hình thức thuê đất trả tiền hằng năm sang thuê đất trả tiền một lần, điều chỉnh quy hoạch chi tiết… trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành (1/8/2024), nhưng chưa quyết định giá đất thì phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với mức thu là 5,4%/năm tính trên số tiền phải nộp.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP Hồ Chí Minh, quy định nộp tiền sử dụng đất bổ sung là chưa thật thỏa đáng đối với các doanh nghiệp, nhất là trường hợp doanh nghiệp “thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất” để thực hiện dự án đầu tư.
Nguyên nhân là do các chủ đầu tư dự án bất động sản, nhà ở thương mại không có lỗi trong việc cơ quan nhà nước chưa ban hành quyết định giá đất, phương án giá đất chưa được trình UBND cấp có thẩm quyền.
Bàn về quy định nộp bổ sung tiền sử dụng đất, đại diện Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, điểm nghẽn trong việc tính tiền sử dụng đất đang khiến nhiều doanh nghiệp có dự án lại không thể triển khai. Có những dự án đã hoàn thiện nhưng không thể bán hàng vì phải chờ hoàn tất nghĩa vụ tài chính bởi các doanh nghiệp lo ngại rủi ro khi tiền sử dụng đất tăng cao.
Ngoài ra, với những dự án được áp dụng tạm tính tiền sử dụng đất trước đây, doanh nghiệp tiếp tục phải đứng trước thách thức rất lớn với khoản phải nộp bổ sung nhiều hơn dự tính ban đầu, dẫn đến nguy cơ thua lỗ.
Những bất cập liên quan đến tiền sử dụng đất không chỉ làm lãng phí tài nguyên đất đai, gây thiệt hại về kinh tế cho cả doanh nghiệp lẫn khách hàng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến cả thị trường bất động sản và nền kinh tế nói chung.
Các chuyên gia pháp lý kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi một số nội dung trong Dự thảo để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp. Cụ thể, nên sửa đổi điểm d Khoản 2 Điều 257 theo hướng không tính khoản tiền bổ sung đối với thời gian chưa xác định giá đất, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp.
Đồng thời, để phù hợp với quy định mới, Nhà nước chỉ nên áp dụng nội dung trên cho khoảng thời gian chậm xác định giá đất từ ngày 01/8/2024 (Luật đất đai 2024 có hiệu lực) cho đến ngày có quyết định phê duyệt giá đất, trừ đi khoảng thời gian 180 ngày là thời hạn để xác định giá đất theo quy định tại Khoản 4 Điều 155 Luật Đất đai 2024.
