Hiện tượng “bão chồng bão” xuất hiện
Tại họp báo thường kỳ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sáng 6/10, ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn cho biết, trong 9 tháng đầu năm 2025, thiên tai tại Việt Nam diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng ngày càng cực đoan so với trung bình nhiều năm.
Thiên tai tập trung với mức độ nguy hiểm cao tại các khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ, cho thấy xu hướng dịch chuyển thời vụ rõ rệt (mưa cực đoan không chỉ xảy ra trong mùa mưa mà cả mùa khô), với cường độ dữ dội, phạm vi ảnh hưởng rộng.
Theo ông Cường, mùa bão năm 2025 ghi nhận nhiều con số cực đoan hiếm gặp về cường độ, tần suất và mức độ ảnh hưởng. Trong 9 tháng đầu năm, Biển Đông xuất hiện 14 cơn (10 bão, 4 áp thấp nhiệt đới), cao hơn trung bình nhiều năm. Trong đó, 6 cơn bão (số 1, 3, 5, 6, 9, 10) ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nước ta, gây ra chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ để khắc phục hậu quả.
Ngay từ tháng 6, bão số 1 (Wutip), cơn bão xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm, dù không đổ bộ nhưng gây mưa lớn kỷ lục 250–550 mm từ Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800 mm, gây lũ lịch sử trên các sông miền Trung.
Chỉ hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió mạnh cấp 10–11, giật cấp 12, mưa 200–400 mm, có nơi trên 500 mm, dẫn đến lũ vượt báo động 3 trên các sông Cả, sông Mã, sông Hoàng Long, sông Thao...
Siêu bão số 9 (Ragasa) xuất hiện cuối tháng 9 trên Biển Đông, lần đầu tiên Việt Nam ghi nhận cấp gió đạt cấp 17, giật trên cấp 17, mức cao nhất trong thang Bô-pho. Dù suy yếu trước khi vào bờ, đây là siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận ở khu vực này, cho thấy nguy cơ lớn từ các hình thái thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Ngay sau đó, bão số 10 (Bualoi) đổ bộ trực tiếp vào Hà Tĩnh – Bắc Quảng Trị, với gió cấp 10–12, giật cấp 14, mưa 300–600 mm diện rộng, gây ngập lụt, sạt lở, lũ quét từ Bắc Bộ đến Trung Bộ. Đây là cơn bão có nhiều đặc điểm dị thường và cực đoan.
Từ đầu năm đến nay, cả nước đã xảy ra 14 đợt mưa lớn diện rộng, trong đó có 2 đợt mưa trái mùa từ đêm 22–24/5 và đêm 10–13/6 tại Bắc Bộ và Trung Trung Bộ.
Đáng lưu ý, chỉ trong vòng một tháng, bão số 5 và bão số 10 đã gây ra hai tổ hợp thiên tai nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, với nhiều loại hình xảy ra đồng thời, khốc liệt.
Dự báo còn ít nhất 4 – 5 cơn bão trên Biển Đông
Theo ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn, từ nay đến cuối năm 2025, xu hướng thời tiết cực đoan tiếp tục diễn ra. Hiện tượng ENSO có khả năng duy trì ở trạng thái trung tính và nghiêng về pha lạnh, nhưng chưa đạt chu kỳ La Nina.
Từ tháng 10 đến 12/2025, dự báo có 4–5 cơn bão/áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, trong đó 2–3 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam, cao hơn trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm là 4,5 cơn trên Biển Đông, 1,9 cơn đổ bộ).
Từ khoảng tháng 10, không khí lạnh có xu hướng gia tăng cường độ và tần suất, hoạt động mạnh trong tháng 11–12. Rét đậm ở Bắc Bộ nhiều khả năng xuất hiện từ nửa cuối tháng 12, tương đương trung bình nhiều năm.
Cùng với đó, từ nay đến hết năm, mưa lớn có thể tiếp tục xảy ra tại Trung Bộ. Cao điểm mùa bão và mưa lớn tập trung từ Hà Tĩnh đến Huế và khu vực phía Đông từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa trong tháng 10 đến nửa đầu tháng 12.
Theo cáo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến ngày 5/10, bão số 10 (Bualoi) kèm mưa lũ và sạt lở khiến 67 người thiệt mạng và mất tích; 172 người bị thương; 389 ngôi nhà bị sập, đổ; 179.881 nhà hư hỏng, tốc mái; 3.477 con gia súc, 590.772 con gia cầm bị chết, cuốn trôi;… ước tính thiệt hại lên tới 16.000 tỷ đồng.
Sáng 6/10, bão số 11 đã đi vào đất liền tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc (gần khu vực biên giới Việt - Trung) và suy yếu thành áp thấp nhiệt đới. Theo dự báo, hoàn lưu bão sẽ gây mưa to và có thể dông lốc đến ngày 7/10; khu vực vùng núi, trung du Bắc Bộ lượng mưa phổ biến 100-200mm, cục bộ có nơi mưa rất lớn tới trên 300mm (đặc biệt nguy cơ mưa cường suất lớn trên 150mm trong 3 giờ); khu vực đồng bằng Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 50-150mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 200mm.
