Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” tại Đồng Tháp được khởi động từ tháng 6/2024.
Đề án được triển khai rộng rãi tại nhiều địa phương, với mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ có khoảng 75.000ha lúa chuyên canh chất lượng cao và đến năm 2030 sẽ đạt 161.000ha.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Đồng Tháp đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp then chốt. Trọng tâm là việc áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Cụ thể, tập trung giảm lượng lúa giống gieo sạ xuống còn 80 - 100kg/ha, giảm 20% lượng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật và giảm 20% lượng nước tưới so với canh tác truyền thống.
Đặc biệt, 100% diện tích tham gia đề án sẽ áp dụng ít nhất một quy trình canh tác bền vững và được cấp mã số vùng trồng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc và xuất khẩu.
Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, việc tổ chức lại sản xuất đóng vai trò vô cùng quan trọng. Do đó, tỉnh chú trọng xây dựng các chuỗi liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc các tổ chức của nông dân, đảm bảo 100% diện tích sản xuất vùng chuyên canh có liên kết.
Điều này không chỉ giúp nông dân ổn định đầu ra, nâng cao giá trị sản phẩm mà còn tạo nền tảng cho việc áp dụng đồng bộ các quy trình sản xuất tiên tiến.
Đề án 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế mà còn là tầm nhìn về một nền nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường.
Với sự quyết tâm của các cấp chính quyền, sự đồng lòng của người dân và vai trò ngày càng lớn của các hợp tác xã, Đồng Tháp đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn về nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, góp phần nâng tầm giá trị hạt gạo Việt Nam trên trường quốc tế.
Ngay từ những vụ đầu tiên, mô hình cho thấy năng suất và chất lượng lúa hàng hóa được nâng lên rõ rệt, đặc biệt là giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính. Cụ thể, mô hình thí điểm tại Đồng Tháp đã giảm 4,92 tấn CO2/ha.
Đồng thời việc áp dụng các quy trình canh tác bền vững như “1 phải, 5 giảm” (giảm giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nước tưới, thất thoát sau thu hoạch) đã mang lại cho nông dân lợi ích kép.
Chi phí sản xuất giảm 10 - 15%, lợi nhuận tăng từ 2,3 - 7,6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống. Theo đó, nông dân giảm được 40 - 50% lượng giống gieo sạ, số lần phun thuốc bảo vệ thực vật giảm 3 - 4 lần/vụ và giảm khoảng 30 - 40% lượng nước tưới so với quy trình canh tác truyền thống.
