Campuchia – “ông vua” cung ứng cho Việt Nam
Theo số liệu từ Cục Hải quan, tháng 8 vừa qua, Việt Nam nhập khẩu hơn 169 nghìn tấn cao su, trị giá 254 triệu USD, giảm lần lượt 3,6% về khối lượng và 7,1% về giá trị so với tháng trước. Tuy nhiên, tính chung 8 tháng, bức tranh lại mang màu sắc tích cực hơn: lượng nhập khẩu đạt hơn 1,1 triệu tấn, trị giá 1,95 tỷ USD, tăng 4,3% về khối lượng và 13,6% về kim ngạch so với cùng kỳ 2024.
Trong số các nguồn nhập khẩu, Campuchia tiếp tục giữ vị trí áp đảo, trở thành “người bạn hàng” lâu năm của Việt Nam. Tính đến hết tháng 8, Việt Nam nhập từ Campuchia hơn 453 nghìn tấn, trị giá 605 triệu USD. Dù sản lượng giảm 8%, giá trị vẫn tăng 4%, nhờ giá nhập khẩu bình quân đạt 1.333 USD/tấn, tăng tới 13% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy cao su Campuchia ngày càng có giá trị thương mại cao, phản ánh nhu cầu ổn định cũng như chất lượng cải thiện.
Đáng chú ý, Campuchia cũng đang hưởng lợi lớn từ ngành cao su. Năm 2024, quốc gia này thu về 700 triệu USD từ xuất khẩu cao su, trong đó tỉnh Kampong Thom nổi lên như một “thủ phủ”, phần lớn nhờ vào sự hiện diện của các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Cao su Việt Nam. Điều này tạo nên mối liên kết chặt chẽ trong chuỗi cung ứng khu vực: Campuchia là nơi trồng và khai thác, còn Việt Nam là trung tâm chế biến, xuất khẩu.
Ngoài Campuchia, Trung Quốc và Hàn Quốc đang trở thành hai nhà cung cấp lớn cho Việt Nam. Trung Quốc xuất sang hơn 180 nghìn tấn, trị giá 316 triệu USD, với mức tăng trưởng ấn tượng (+45% sản lượng, +30% giá trị). Ngược lại, giá nhập khẩu bình quân lại giảm 10%, xuống còn 1.754 USD/tấn, cho thấy cạnh tranh giá cả đang rất khốc liệt.
Trong khi đó, Hàn Quốc duy trì vai trò ổn định, cung ứng 126 nghìn tấn với giá trị 212 triệu USD. Mức tăng trưởng khiêm tốn (+8% sản lượng, +5% giá trị), nhưng giá bình quân vẫn giảm nhẹ 3%, còn 1.675 USD/tấn. Xu hướng này phản ánh nhu cầu nhập khẩu đa dạng nguồn, không chỉ phụ thuộc vào một quốc gia.
Việt Nam – đối thủ cứng của Thái Lan
Ở tầm khu vực và toàn cầu, Việt Nam và Thái Lan cùng nằm trong nhóm quốc gia xuất khẩu cao su hàng đầu. Thái Lan nhiều năm liền chiếm hơn 30% thị phần thế giới, tập trung vào các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, EU. Trong khi đó, Việt Nam đứng thứ ba toàn cầu, sau Thái Lan và Indonesia, với thế mạnh ở cao su sơ chế và cao su hỗn hợp, chủ yếu xuất sang Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc.
Nếu Thái Lan nổi bật nhờ diện tích trồng lớn và hệ thống chế biến hiện đại, thì Việt Nam lại có lợi thế ở khả năng đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường nhờ các hiệp định thương mại tự do (FTA). Chính điều này giúp Việt Nam trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Thái Lan trên thị trường quốc tế.
Nhìn chung, cao su Campuchia ồ ạt vào Việt Nam vừa giúp củng cố chuỗi cung ứng khu vực, vừa đặt ra yêu cầu mới về chiến lược cạnh tranh. Việt Nam phải vừa tận dụng nguồn nguyên liệu từ láng giềng, vừa duy trì thế mạnh xuất khẩu để không bị phụ thuộc quá mức. Cùng lúc, áp lực từ các nhà cung cấp khác như Trung Quốc, Hàn Quốc cũng buộc doanh nghiệp trong nước phải tối ưu hóa chi phí và gia tăng giá trị chế biến.
Với vai trò là “ông lớn thứ 3 thế giới”, Việt Nam không chỉ là điểm đến nhập khẩu cao su, mà còn là trung tâm xuất khẩu quan trọng, đối trọng trực tiếp với Thái Lan trong cuộc đua giành thị phần toàn cầu.
