Phát biểu khai mạc, ông Ngô Xuân Lộc - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Sài Gòn, Phó Tổng Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn, Trưởng Ban Tổ chức cho biết, Chính sách thuế được thiết kế để đảm bảo tính ổn định, nhưng vẫn phải điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ. Những thay đổi này, nếu được nắm bắt kịp thời, sẽ là cơ hội để doanh nghiệp tối ưu chiến lược tài chính thay vì đối diện với rủi ro.
Theo đó, từ ngày 1/7/2025, sẽ có 08 quy định mới về thuế chính thức có hiệu lực, bao gồm: thay đổi lớn về mã số thuế; điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT; sửa đổi giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu; hướng dẫn cụ thể việc khai thuế GTGT đầu vào khi có sai sót; bổ sung các trường hợp hoàn thuế; thay đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào; điều chỉnh thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với một số hàng hóa, dịch vụ; và bổ sung quy định về hàng hóa khuyến mại.
Bên cạnh đó, ThS. Trần Thị Thu Trang - Ủy viên Ban chấp hành, Trưởng Ban Đào tạo Hội Doanh nhân Sài Gòn cho biết, việc nắm vững quy định thuế giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tuân thủ pháp luật, đồng thời tận dụng ưu đãi để tối ưu chi phí. Các rủi ro phổ biến hiện nay liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
Để hạn chế rủi ro, bà đề xuất doanh nghiệp cần xây dựng quy trình quản trị thuế chủ động, định kỳ rà soát chứng từ, hóa đơn, áp dụng phần mềm kế toán hiện đại và tuân thủ quy định thanh toán không dùng tiền mặt với hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên.
“Đối với thuế GTGT, nhiều doanh nghiệp vi phạm do xuất hóa đơn sai thời điểm hoặc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Việc chậm xuất hóa đơn sau khi hoàn thành dịch vụ có thể dẫn đến mức phạt từ 3 - 8 triệu đồng cho mỗi hóa đơn sai quy định. Với thuế thu nhập doanh nghiệp, sai phạm thường gặp là ghi nhận doanh thu, chi phí sai kỳ, vượt định mức hoặc kê khai ưu đãi thuế không đúng. Với thuế TNCN, rủi ro phát sinh khi hồ sơ lao động thiếu hợp đồng, sai lệch giữa bảng lương và hợp đồng, hoặc không đăng ký người phụ thuộc”, bà Thu Trang thông tin.
“Tối ưu thuế đúng luật không phải né thuế hay lách luật, mà là hiểu rõ chính sách, áp dụng hợp lý và lập kế hoạch thuế phù hợp. Đây là chìa khóa giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí hợp pháp, phòng ngừa rủi ro và phát triển bền vững trong bối cảnh kinh tế mới”, bà Thu Trang khẳng định về chiến lược tối ưu thuế.
Bà Nguyễn Thị Kim Vinh - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Tài chính (FCCA), nguyên Thẩm phán Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao, nhấn mạnh, việc tuân thủ pháp luật thuế không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để doanh nghiệp hoạt động minh bạch, bền vững.
Theo bà Vinh, các hành vi vi phạm về thuế hiện được chia thành hai nhóm: vi phạm hành chính và vi phạm hình sự. Nhóm vi phạm hành chính bao gồm các lỗi về thủ tục thuế như chậm kê khai, thiếu hồ sơ, không thông báo thay đổi thông tin đăng ký thuế đúng thời hạn… Các hành vi này bị xử phạt theo Nghị định hiện hành, với thời hiệu xử phạt là 2 năm. Đặc biệt, doanh nghiệp vẫn phải nộp truy thu trong vòng 10 năm nếu phát hiện sai phạm. Các hành vi như kê khai sai mã hàng, trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên có thể bị xử lý hình sự.
“Khi cơ quan thuế ra quyết định truy thu, doanh nghiệp bắt buộc phải nộp trong vòng 24 giờ, nếu không sẽ bị chuyển hồ sơ điều tra về hành vi trốn thuế. Tội danh này có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự, không chỉ đối với cá nhân lãnh đạo mà còn cả pháp nhân thương mại”, bà Vinh cho biết.
Điển hình, một số vụ án kinh tế gần đây cho thấy cơ quan điều tra có thể xem xét trách nhiệm của Hội đồng quản trị, nếu xác định có chủ trương hoặc đồng thuận trong hành vi gian lận thuế.
“Doanh nghiệp cần xây dựng bộ phận kế toán vững mạnh, thường xuyên cập nhật chính sách, đồng thời kiểm tra, giám sát nội bộ chặt chẽ. Đừng chờ đến khi bị thanh tra mới xử lý sai phạm, vì khi đó rủi ro có thể đã chuyển từ hành chính sang hình sự”, bà Vinh khuyến nghị.
Nhìn chung, với tiến trình chuyển đổi số và hiện đại hóa ngành thuế, việc hộ kinh doanh và doanh nghiệp vừa và nhỏ chủ động kê khai, nộp thuế không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là sự cam kết với cộng đồng và nền kinh tế.
“Hội xác định vai trò “cầu nối” giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế, giúp doanh nhân hiểu đúng, thực hiện đúng và cùng nhau minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, bởi Ban chấp hành Hội thấy đây chính là nền tảng cho một môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững”, ông Ngô Xuân Lộc nhấn mạnh.
