Mới đây, Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định 1568 Phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử (TMĐT) quốc gia giai đoạn 2026-2030.
Kế hoạch được xây dựng trên quan điểm TMĐT là lĩnh vực tiên phong, giữ vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thúc đẩy năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của nền kinh tế số.
TMĐT sẽ được đặt trong mối liên kết chặt chẽ với các chiến lược lớn như Chương trình chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số, cũng như các đề án chuyên ngành của Bộ Công Thương.
Trọng tâm là tối ưu hóa toàn bộ chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu dùng thông qua các giải pháp công nghệ, hướng tới cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường.
Không gian phát triển TMĐT theo hướng đồng bộ và hiệu quả trên toàn quốc, kết hợp thúc đẩy liên kết vùng và hội nhập quốc tế.
Nhà nước đóng vai trò kiến tạo thông qua việc xây dựng thể chế, chính sách và hạ tầng số, trong khi doanh nghiệp và người tiêu dùng là lực lượng chủ lực thúc đẩy quá trình phát triển TMĐT bền vững.
Về mục tiêu, Bộ Công Thương đặt mục tiêu 70% dân số trưởng thành tham gia mua sắm trực tuyến; doanh số bán lẻ thương mại điện tử tăng trưởng 20 - 30%/năm, chiếm 20% tổng mức bán lẻ hàng hóa quốc gia; giảm tỷ lệ website vi phạm quyền lợi người tiêu dùng xuống còn 5 - 10%.
Về nâng cao năng lực doanh nghiệp, phấn đấu 70% doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử, 100% giao dịch có hóa đơn điện tử, 80% giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt, và 60% doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử.
Kế hoạch cũng thể hiện quyết tâm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, khi đặt mục tiêu 50% giao dịch TMĐT B2C diễn ra ngoài Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, 60% xã có thương nhân tham gia bán hàng trực tuyến, và đẩy mạnh khai thác lợi thế đặc thù từng vùng trong sản xuất, logistics và nguồn nhân lực phục vụ TMĐT.
Cam kết giảm tỷ lệ bao bì nhựa xuống còn tối đa 45%, nâng tỷ lệ tái chế lên 50%, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng năng lượng sạch trong logistics TMĐT, với ít nhất 40% doanh nghiệp tham gia, và 50% doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn đóng gói xanh.
Về phát triển nhân lực, kế hoạch đặt mục tiêu 60% cơ sở đào tạo đại học và nghề nghiệp giảng dạy các ngành liên quan TMĐT; đồng thời tổ chức đào tạo kỹ năng cho ít nhất 1 triệu lượt người, bao gồm doanh nghiệp, cá nhân và cán bộ nhà nước.
Để hiện thực hóa các mục tiêu tham vọng nêu trên, kế hoạch tổng thể xác định rõ các định hướng lớn như hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng số và logistics, xây dựng các nền tảng công nghệ lõi phục vụ quản lý nhà nước và thị trường, đẩy mạnh liên kết vùng, nâng cao năng lực ứng dụng trong cộng đồng doanh nghiệp và người dân, cùng với mở rộng hợp tác quốc tế để tiếp cận công nghệ tiên tiến và thị trường toàn cầu.
Bộ Công Thương sẽ giữ vai trò chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch này một cách đồng bộ và hiệu quả.
Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử sớm vượt mốc 25 tỉ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 9% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Tốc độ tăng trưởng này đưa Việt Nam vào top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.
Theo Metric, năm 2024, người Việt chi trung bình 873,6 tỉ đồng để mua hàng online trên 5 sàn thương mại điện tử bán lẻ đa ngành lớn nhất.