Mùa hồ tiêu năm 2025 đang bước vào giai đoạn cao điểm. Khắp các vùng trồng tiêu trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, không khí thu hoạch rộn ràng, khẩn trương. Để kịp tiến độ, nhiều hộ nông dân buộc phải thuê thêm hàng chục lao động thời vụ, mở ra cơ hội tăng thu nhập cho hàng nghìn lao động tự do trong thời điểm nông nhàn.
Tại xã Ea Bhốk (huyện Cư Kuin), vườn tiêu của gia đình ông Mai Xuân Hùng những ngày này luôn vang tiếng nói cười xen lẫn tiếng kéo thang, tiếng tiêu rơi lách tách vào bao. Vào vụ thu hoạch, ngoài nhân lực trong nhà, ông Hùng còn thuê thêm 8 lao động từ các địa phương lân cận như Krông Ana, Lắk, Krông Bông… để bảo đảm tiến độ.
Hiện tại, với diện tích 1ha, mỗi mùa thu hoạch ông Hùng cần khoảng 80 công lao động. "Hiện nay, tôi trả công 280.000 đồng/người/ngày cho những nhân công tham gia thu hoạch tiêu. Ngoài ra, gia đình tôi còn hỗ trợ bữa ăn phụ và chi phí đi lại cho người làm ở xa đến đây” - ông Hùng cho biết.
Cũng như nhiều lao động thời vụ khác, ông Hoàng Văn Vàng (huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông) đều đặn mỗi năm lại khăn gói sang Đắk Lắk hái tiêu thuê. Năm nay, giá tiêu tăng nhưng năng suất giảm khiến việc thu hoạch thêm phần vất vả. Khác với mọi năm, ông Vàng chọn hình thức nhận khoán trọn vườn với mức 4.000 đồng/kg tiêu tươi - tăng 500 đồng so với vụ trước.
Ngày làm việc của ông bắt đầu từ 7 giờ sáng đến 5 giờ chiều, chỉ nghỉ trưa chừng 30 phút. “Mỗi ngày tôi hái được khoảng 100 kg, kiếm gần 400.000 đồng. Với lao động thời vụ như tôi, đây là mức thu nhập khá ổn” - ông Vàng chia sẻ, trong khi tay vẫn thoăn thoắt chọn từng chùm tiêu chín.
Trên khắp các nương rẫy, những người lao động âm thầm “trèo nắng” mưu sinh. Dưới cái nắng như thiêu của mùa khô, bà H'Ply Bkrông (xã Ea Bhốk, huyện Cư Kuin) vẫn kiên nhẫn bám từng trụ tiêu, cẩn trọng hái từng chùm đỏ mọng. Hồ tiêu thường được trồng trên những trụ cây sống như muồng, keo… với độ cao 5 - 7 mét. Thu hoạch một trụ tiêu có thể mất từ 30 – 45 phút tùy theo năng suất, hầu hết thời gian bà phải làm việc trên thang.
“Mùa tiêu mỗi năm thường kéo dài một tháng hoặc hơn một chút. Trong suốt thời gian đó, tôi gần như làm liên tục không có ngày nghỉ nào. Nhưng sau vụ, tôi có thể kiếm được khoảng 20 triệu đồng. Số tiền này khá lớn, đủ để tôi xoay xở chi tiêu cho cuộc sống trong vài tháng” - bà H'Ply chia sẻ.
Không chỉ nhọc nhằn, nghề hái tiêu còn ẩn chứa vô vàn hiểm nguy. Hơn 10 năm gắn bó với công việc này, bà Nguyễn Thị Huỳnh (xã Hòa Thành, huyện Krông Bông) thấm thía từng giây phút căng thẳng trong mỗi mùa vụ. “Công việc này không chỉ mệt vì nắng gắt mà còn tiềm ẩn rủi ro. Gió lớn có thể quật đổ thang, đất mềm khiến chân thang lún sâu, thậm chí có lúc đang hái lại bị rắn, rết, ong hoặc kiến tấn công bất ngờ”.
Bà Huỳnh chia sẻ kinh nghiệm để đảm bảo an toàn trong quá trình hái tiêu: luôn quan sát hướng gió, đặt thang đúng vị trí cân bằng, kiểm tra kỹ từng bậc trước khi trèo. Ngoài ra, với những vườn tiêu nằm trên đất dốc hoặc trơn trượt, việc cố định thang sao cho vững chãi, chắc chắn là yếu tố sống còn không thể lơ là.
Với nhiều người dân vùng nông thôn, hái tiêu đã trở thành “nghề” trong những tháng nông nhàn. Công việc tuy không đòi hỏi tay nghề cao nhưng cần sự kiên trì, cẩn trọng và đôi khi là cả sự can đảm. Dẫu biết nghề này tiềm ẩn nhiều rủi ro, song họ vẫn bám trụ vì thu nhập ổn định và phù hợp với thời điểm không mùa vụ.
Trên những nương tiêu xanh mướt, từng bước chân người hái tiêu in hằn lên đất đỏ, từng giọt mồ hôi thấm đẫm áo bạc màu. Đó là hình ảnh chân thực và đầy cảm xúc về những con người lặng lẽ giữ nhịp sống, góp phần vào những mùa “vàng đen” thêm bội thu và được giá./.
