Khi thực hiện thi công dự án xây dựng thì chủ đầu tư dự án hay nhà thầu thi công phải có trách nhiệm mua bảo hiểm xây dựng bắt buộc.
Theo đó, bảo hiểm xây dựng có rất nhiều loại bao gồm bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng; bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng; bảo hiểm đối với vật tư, vật liệu, phương tiện, thiết bị thi công, người lao động; bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba và bảo hiểm bảo hành công trình xây dựng.
Cả chủ đầu tư dự án xây dựng và nhà thầu thi công đều phải mua bảo hiểm xây dựng. Cụ thể như sau:
- Chủ đầu tư mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng, môi trường, công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp;
- Nhà thầu thi công xây dựng mua bảo hiểm cho người lao động thi công trên công trường và bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba.
Thời gian qua, trong công tác đấu thầu đã xảy ra tình trạng rất nhiều gói thầu đưa các tiêu chí thuần túy về năng lực tài chính thành tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật, như vốn chủ sở hữu, doanh thu, vốn điều lệ, lợi nhuận thuần, tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc, tỷ lệ giữ lại phí bảo hiểm gốc trong 3 năm… Việc quy định các tiêu chí như trên tại HSMT đã được nhiều chuyên gia bảo hiểm, đấu thầu khẳng định là hạn chế sự tham gia của nhà thầu, dự kiến được bổ sung vào phụ lục hành vi hạn chế trong đấu thầu tại Thông tư sửa đổi Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT.
Theo một chuyên gia đấu thầu, khoản 18 Điều 131 Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã nêu các thứ tự ưu tiên để xử lý trong trường hợp sau khi đánh giá, có nhiều nhà thầu cùng chào giá tốt nhất, ngang nhau. Trong trường hợp áp dụng Khoản 18 Điều 131 mà vẫn không lựa chọn được nhà thầu trúng thầu, khoản 29 Điều 131 Nghị định 24/2024/NĐ-CP hướng dẫn, khi phát sinh tình huống ngoài quy định tại các Khoản 1 đến Khoản 28 Điều 131, chủ đầu tư xem xét, quyết định xử lý tình huống trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.
Cũng theo chuyên gia đấu thầu, HSMT phải được xây dựng trên nguyên tắc được nêu rõ tại khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu, đó là HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Căn cứ Điều 9 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi 2020) quy định về bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng như sau:
Bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng
1. Bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng gồm:
a) Bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng;
b) Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng;
c) Bảo hiểm đối với vật tư, vật liệu, phương tiện, thiết bị thi công, người lao động;
d) Bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba;
đ) Bảo hiểm bảo hành công trình xây dựng.
2. Trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng được quy định như sau:
a) Chủ đầu tư mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng, môi trường, công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp;
b) Nhà thầu tư vấn mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng đối với công việc khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng của công trình xây dựng từ cấp II trở lên;
c) Nhà thầu thi công xây dựng mua bảo hiểm cho người lao động thi công trên công trường và bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba
