Tư nhân hóa động lực phát triển - Nghị quyết 68 và vai trò của DNVVN
Phát biểu tại Talkshow "Đón sóng Nghị quyết 68" ngày 16/7, ông Mạc Quốc Anh – Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển Doanh nghiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội DNVVN Hà Nội – nhấn mạnh vai trò sống còn của khối DNVVN trong cấu trúc kinh tế Việt Nam: chiếm gần 97% tổng số doanh nghiệp, đóng góp hơn 45% GDP, hơn 31% tổng thu ngân nhà nước và tạo ra hơn 60% việc làm xã hội.
“Đây là lực lượng then chốt, không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn góp phần ổn định xã hội thông qua việc làm và đổi mới sáng tạo”, ông Quốc Anh khẳng định.
Tuy nhiên, theo ông Quốc Anh, khối doanh nghiệp này đang đối mặt với 4 “điểm nghẽn” lớn: Thiếu vốn, yếu kém trong quản trị, đứt gãy chuỗi cung ứng và thách thức trong tuân thủ tiêu chuẩn ESG (môi trường - xã hội - quản trị). Đặc biệt, từ năm 2026, cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU có hiệu lực, yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu – trong đó có DNVVN – phải tuân thủ nghiêm ngặt quy chuẩn phát thải carbon, nếu không muốn bị loại khỏi thị trường quốc tế.
Một trong những hướng tiếp cận vốn linh hoạt, phù hợp với đặc điểm của DNVVN, chính là mô hình tín dụng chuỗi cung ứng, được đề cập rõ ràng trong Nghị quyết 68 như một giải pháp ưu tiên. Khác với hình thức cho vay truyền thống dựa trên tài sản thế chấp – vốn là rào cản lớn đối với DNVVN – tín dụng chuỗi cung ứng cho phép doanh nghiệp được tiếp cận vốn dựa trên hợp đồng mua bán và dòng tiền trong chuỗi, nhờ đó giảm phụ thuộc vào tài sản đảm bảo.
Tuy nhiên, như ông Mạc Quốc Anh chỉ ra, hiện vẫn còn nhiều rào cản để tín dụng chuỗi thực sự phát huy tác dụng: khoảng 65% hợp đồng mua bán giữa các doanh nghiệp vẫn thực hiện thủ công, thiếu minh bạch; các doanh nghiệp lớn chưa cam kết đầy đủ về dòng tiền; và phần lớn doanh nghiệp nhỏ chưa có hợp đồng dài hạn, khiến dòng tiền đứt đoạn, gia tăng rủi ro tín dụng.
“Gần 80% doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa được đào tạo hoặc hiểu rõ quy trình tuân thủ ESG, trong khi các thị trường như EU, Mỹ, Nhật Bản yêu cầu khắt khe về phát triển xanh. Từ năm 2026, EU sẽ áp dụng Cơ chế Điều chỉnh Biên giới carbon (CBAM). Nếu không giảm phát thải, doanh nghiệp vừa và nhỏ có nguy cơ mất thị trường”, ông Quốc Anh lưu ý.
ACB tiên phong “giải mã” tín dụng chuỗi: Không chỉ là vốn, mà là hệ sinh thái đồng hành
Chia sẻ tại sự kiện, ông Ngô Tấn Long – Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Á Châu (ACB) – cho biết, ACB đã và đang xem tín dụng chuỗi cung ứng là trụ cột chiến lược trong định hướng phát triển khách hàng DNVVN, phù hợp hoàn toàn với tinh thần của Nghị quyết 68.
“Chúng tôi hiểu rằng DNVVN không thiếu năng lực hay thị trường, mà thiếu một hệ sinh thái tín dụng phù hợp. Với ACB, tín dụng chuỗi là cách để 'mở khóa' những dòng tiền tiềm năng nhưng đang bị đóng băng vì thiếu tài sản thế chấp”, ông Long chia sẻ.
Hiện nay, ACB đang triển khai tài trợ khép kín cho toàn chuỗi từ nhà cung cấp nguyên vật liệu đến phân phối sản phẩm cuối cùng, tập trung vào các ngành hàng tiêu dùng nhanh và thương mại phân phối – những lĩnh vực quy tụ nhiều DNVVN. Với gói tín dụng 20.000 tỷ đồng, ngân hàng cung cấp nhiều hình thức vay linh hoạt như: Vay theo dòng tiền, hạn mức lên tới 10 tỷ đồng; Vay không cần tài sản đảm bảo; Vay dài hạn tới 15 năm; Tài khoản thấu chi và thanh toán không tiền mặt.
Bên cạnh đó, cần xây dựng bộ tiêu chuẩn tín dụng chuỗi, thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa ngân hàng, hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp lớn, nhằm thiết lập cơ chế bảo lãnh. Hiệp hội cũng tư vấn cho các doanh nghiệp phải trích lập các quỹ dự phòng rủi ro từ 3 - 5% khi có doanh thu, lợi nhuận để ngân hàng yên tâm khi giải ngân.
Ngân hàng hiện hành gói tín dụng 20.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi; đồng thời, cung cấp các hình thức vay linh hoạt như cho vay theo dòng tiền với hạn múc lên tới 10 tỷ đồng, thấu chi, vay không cần tài sản đảm bảo và vay dài hạn lên đến nhiều năm. Ngoài ra, ACB còn thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn hiệu quả, linh hoạt hơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngoài ra, ACB còn đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ, thúc đẩy sử dụng hợp đồng điện tử, chữ ký số và phân tích dòng tiền tự động. Điều này không chỉ giúp tăng tốc độ phê duyệt tín dụng mà còn giảm rủi ro, tạo niềm tin cho các nhà cung cấp, doanh nghiệp đầu chuỗi, và toàn bộ hệ sinh thái.
Một trong những đặc điểm tạo nên điểm nhấn của ACB là khả năng “hiểu thị trường như người trong cuộc”. Với hơn 30 năm đồng hành cùng tiểu thương, hộ kinh doanh và doanh nghiệp gia đình – ACB đã xây dựng một nền tảng văn hóa phục vụ bền vững, ăn sâu vào mọi cấp độ tổ chức.
“ACB xác định DNVVN là khách hàng trọng tâm trong chiến lược phát triển dài hạn. Từ đó, chúng tôi thiết kế các sản phẩm ‘đo ni đóng giày’, không chỉ về lãi suất, thời hạn vay mà còn về cách tiếp cận và đồng hành xuyên suốt”, ông Long nhấn mạnh.
Không chỉ tài trợ, ACB còn phối hợp cùng các hiệp hội ngành nghề tư vấn cho doanh nghiệp lập kế hoạch kinh doanh khả thi, xây dựng quỹ dự phòng, và nâng cao năng lực quản trị để sẵn sàng bước vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.
