Lợi thế tự nhiên vượt trội sau sáp nhập
Theo bà Trần Nữ Ngọc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Du lịch tỉnh Thái Nguyên nhận định: “Việc sáp nhập địa giới hành chính giữa Thái Nguyên và Bắc Kạn không chỉ mang ý nghĩa quản lý mà còn mở ra không gian phát triển rộng lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, trải nghiệm văn hóa. Bởi, cả hai địa phương đều sở hữu hệ sinh thái phong phú, rừng nguyên sinh, hồ tự nhiên, suối khoáng nóng, cùng những bản làng dân tộc mang đậm bản sắc”.
Bắc Kạn vốn nổi tiếng với khu du lịch “hồ Ba Bể”, một trong những hồ nước ngọt lớn nhất Việt Nam, được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Trong khi đó, Thái Nguyên là vùng đất trung du với đồi chè trải dài, suối khoáng nóng tại huyện Đại Từ (cũ), khu di tích ATK Định Hóa – nơi ghi dấu lịch sử cách mạng, cùng nhiều làng nghề truyền thống. Hay Hồ Núi Cốc, khu du lịch trọng điểm quốc gia…
“Việc liên kết tài nguyên giữa hai tỉnh cũ tạo nên một quần thể sinh thái - văn hóa liền mạch, từ vùng núi cao nguyên sinh đến trung du trù phú, rất phù hợp để phát triển các loại hình du lịch xanh như: du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa – lịch sử, và nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe”, Phó Chủ tịch Hiệp hội du lịch tỉnh Thái Nguyên bày tỏ.
Du lịch xanh gắn với kinh tế cộng đồng và giá trị bản địa
Nhờ những lợi thế trên, Thái Nguyên được đánh giá là địa phương có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch xanh.
Du lịch xanh không chỉ dừng ở việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên mà còn đòi hỏi sự tham gia trực tiếp của cộng đồng địa phương trong phát triển du lịch. Thái Nguyên – Bắc Kạn có hệ thống các dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao, H'Mông... với đời sống văn hóa đặc sắc, từ kiến trúc nhà ở, trang phục truyền thống, đến ẩm thực và các lễ hội dân gian. Đây chính là "tài nguyên mềm" cần được đầu tư, bảo tồn và phát huy.
Tại nhiều địa phương như Định Hóa (Thái Nguyên) hay Pác Ngòi (Ba Bể – Bắc Kạn trước đây ), mô hình du lịch cộng đồng đang dần được nhân rộng, giúp người dân nâng cao thu nhập, giữ gìn bản sắc dân tộc, đồng thời góp phần tạo nên sức hút riêng cho du lịch khu vực.
Bên cạnh đó, thương hiệu “chè Thái Nguyên” – một trong những đặc sản nổi tiếng cả nước, đang được định hướng trở thành sản phẩm du lịch chủ lực. Việc kết hợp giữa trải nghiệm đồi chè, tham quan quy trình chế biến, thưởng thức trà và giới thiệu văn hóa trà Việt sẽ là điểm nhấn thu hút khách du lịch quốc tế, góp phần quảng bá nông sản địa phương ra thế giới.
Theo bà Trần Nữ Ngọc Anh, chè Thái Nguyên giờ đây không chỉ là nét văn hoá về thưởng thức trà mà Thái Nguyên còn hướng tới sự đa dạng, đặc sắc đến từ các món ăn được chế chiến từ nguyên liệu chè. “Năm 2024, tại khách sạn MayPlaza, sở Văn hoá Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên cùng với Hiệp hội du lịch tỉnh đã tổ chức “Liên hoan ẩm thực trải nghiệm xứ Trà, đậm đà bản sắc”. Chương trình thu hút hơn 130 đầu bếp trên toàn quốc về đây và đã chế biến chọn ra 153 món ăn 100% nguyên liệu từ trà với 34 cái thực đơn phong phú từ khai vị, đến món chính cho đến tráng miệng tạo thành nét biệt của cái vùng đất này.
Liên hoan đón nhận sự đánh giá cao của du khách tham dự, Thái Nguyên là tỉnh đầu tiên trên cả nước tổ chức Liên hoan ẩm thực với toàn bộ món ăn tham gia trình diễn được chế biến từ cây chè và sản phẩm Trà Thái Nguyên, qua đó góp phần xây dựng thương hiệu, tạo nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của Thái Nguyên tới đông đảo du khách trong nước và quốc tế”, Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch tỉnh Thái Nguyên chia sẻ.
Chiến lược phát triển du lịch thời kỳ mới
Sau sáp nhập, định hướng phát triển du lịch của Thái Nguyên không chỉ là mở rộng không gian mà còn là nâng cao chất lượng và tính bền vững. UBND tỉnh Thái Nguyên đang đẩy mạnh xây dựng các quy hoạch vùng du lịch trọng điểm như: Vùng du lịch sinh thái Ba Bể – ATK Định Hóa – hồ Núi Cốc; Trục du lịch trải nghiệm văn hóa dân tộc từ huyện Ngân Sơn (Bắc Kạn) đến Võ Nhai (Thái Nguyên); Khu nghỉ dưỡng suối khoáng và chăm sóc sức khỏe tại Đại Từ và Chợ Đồn…
Tỉnh cũng khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các dự án du lịch thân thiện môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo, hạn chế rác thải nhựa, đồng thời ưu tiên phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù gắn với yếu tố bản địa, như lễ hội Then, lễ hội Lồng Tồng, hay du lịch chè – trà đạo.
Ngoài ra, công nghệ số cũng đang được ứng dụng mạnh mẽ trong quản lý và quảng bá du lịch. Cổng thông tin du lịch thông minh, bản đồ số, ứng dụng hướng dẫn du lịch ảo… đang được triển khai nhằm mang đến trải nghiệm hiện đại, thuận tiện và thân thiện cho du khách.
Với đề xuất về chiến lược phát triển du lịch Thái Nguyên thời kỳ mới trong một cuộc hội thảo, TS Lê Quang Đăng, Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) cho rằng đề xuất định vị lại thị trường du lịch, không chỉ tập trung vào khách nội địa mà còn chú trọng hơn đến thị trường khách quốc tế, đặc biệt là khách có thu nhập cao, có khả năng chi tiêu và lưu trú dài ngày. Đồng thời, cần đẩy mạnh thu hút thị trường khách học sinh, sinh viên, cựu chiến binh, người cao tuổi cho du lịch về nguồn và quan tâm đến khách giới trẻ cho du lịch khám phá thiên nhiên và nông nghiệp.
Tạo dựng thương hiệu du lịch “xanh và bản sắc”
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Văn Ngọc cho biết, tỉnh Thái Nguyên (sau sáp nhập) có vị trí địa lý, giao thông thuận lợi, sở hữu lợi thế về tài nguyên tự nhiên, tài nguyên văn hóa, nhân văn phong phú với trên 1.000 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh được đưa vào danh mục kiểm kê. Bên cạnh đó, Thái Nguyên được mệnh danh vùng đất là “đệ nhất danh trà" với những sản phẩm trà thơm ngon nức tiếng và thương hiệu Trà đã vang danh cả trong và ngoài nước.
“Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành điểm đến xanh tiêu biểu của vùng trung du miền núi phía Bắc, Thái Nguyên tiếp tục đầu tư vào hạ tầng giao thông kết nối, nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao và nâng cao nhận thức cộng đồng về phát triển bền vững. Đồng thời, việc xây dựng bộ nhận diện thương hiệu du lịch Thái Nguyên – Bắc Kạn với thông điệp "Xanh – Bản sắc – Trải nghiệm" là bước đi quan trọng trong chiến lược thu hút du khách”, Bà Trần Nữ Ngọc Anh nêu.
Cũng theo Tổng Thư ký Hiệp hội Du lịch Thái Nguyên, trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng dặc biệt quan trọng việc thực hiện mục tiêu trên. Hiệp hội Du lịch tỉnh sẽ chung tay cùng doanh nghiệp trong việc định hướng cho các hội viên trong việc phát triển các cái giá trị cốt lõicủa du lịch xanh. Cùng với đó là tổ chức đẩy mạnh công tác đào tạo để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và cộng đồng người dân trong việc phát triển du lịch xanh tại địa phương.
Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Thái Nguyên Đỗ Trọng Hiệp đề xuất tái định vị thương hiệu du lịch của tỉnh với biểu tượng "trà và hồ", phát triển sản phẩm du lịch có chiều sâu, khuyến khích sự sáng tạo, và phát triển du lịch bền vững gắn liền với bảo tồn văn hóa. Ông Đỗ Trọng Hiệp tin tưởng rằng với cách làm mới, tư duy mới và niềm tin từ cộng đồng, du lịch Thái Nguyên sẽ vươn xa, chạm đến trái tim bạn bè năm châu bằng những giá trị thật và sự tử tế.
Thực tiễn cho thấy, khi du lịch được xây dựng dựa trên nền tảng tài nguyên bản địa và sự đồng hành của người dân, giá trị tạo ra không chỉ là kinh tế mà còn là văn hóa, môi trường và xã hội. Thái Nguyên, với tầm nhìn mới sau sáp nhập, đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành hình mẫu cho phát triển du lịch xanh gắn với giá trị bản địa – một hướng đi đầy nhân văn và lâu dài.
Tại Thái Nguyên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp đã và đang đầu tư cho việc phát triển du lịch xanh trên địa bàn tỉnh, trong đó có khách sạn May Plaza của Công Ty Cổ Phần Tập Đoàn Khách Sạn Đông Á. Đây là đơn vị tiên phong trong việc phát triển du lịch xanh tại địa phương, khách sạn được Tổng cục Du lịch đánh giá là khách sạn xanh cấp độ xuất sắc. Nơi đây được lãnh đạo tỉnh tin tưởng lựa chọn tổ chức các chương trình quan trọng của tỉnh trong công tác xúc tiến đầu tư vào tỉnh Thái Nguyên trên các lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch.
