PV: Theo ông, sự khác biệt lớn nhất trong xây dựng thương hiệu giữa trước đây và thời đại công nghệ hiện nay là gì?
Ông Thanh Vân: Trước đây, việc xây dựng và truyền thông thương hiệu rất tốn kém vì doanh nghiệp phải tham gia các sự kiện offline, chi tiền cho quảng cáo trên truyền hình, đài báo… Nhưng hiện nay, câu chuyện đã khác. Nếu biết cách tận dụng mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến, việc xây dựng thương hiệu trở nên dễ dàng và tiết kiệm hơn nhiều.
Bên cạnh đó, công nghệ cho phép chúng ta khai thác dữ liệu (data) để xác định chính xác nhóm khách hàng tiềm năng. Nhờ vậy, hoạt động truyền thông thương hiệu hiệu quả và tối ưu hơn so với trước kia. Thậm chí, ngồi tại Việt Nam, doanh nghiệp vẫn có thể xây dựng hình ảnh trên các nền tảng toàn cầu như Facebook, LinkedIn hay Instagram. Đây chính là những khác biệt lớn nhất giữa mô hình kinh doanh truyền thống và kinh doanh trong thời đại thương mại điện tử.
PV: Thị trường thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng nhanh nhưng cũng đầy cạnh tranh. Theo ông, thách thức lớn nhất hiện nay là gì?
Ông Thanh Vân: Theo tôi, thách thức lớn nhất nằm ở chính cách chúng ta giới hạn tầm nhìn. Nếu doanh nghiệp chỉ tập trung vào thị trường trong nước – vốn đang ngày càng đông đúc và cạnh tranh quyết liệt – thì rất khó tạo ra sự khác biệt hay đạt được tốc độ tăng trưởng lớn. Vì vậy, doanh nghiệp Việt Nam cần mở rộng tư duy và hướng ra thị trường toàn cầu. Đó là thị trường 8 tỷ dân, một “mỏ vàng” đúng nghĩa mà nhiều quốc gia khác đã khai thác mạnh mẽ, còn chúng ta thì vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng.
Sự phát triển của công nghệ, mạng xã hội và các nền tảng truyền thông số đã làm thay đổi hoàn toàn cách thương hiệu được xây dựng và lan tỏa. Nhờ những công cụ này, một doanh nghiệp Việt Nam dù còn nhỏ vẫn có thể tiếp cận khách hàng ở Mỹ, châu Âu hay bất kỳ đâu chỉ bằng một nội dung số chất lượng. Nếu biết đầu tư và khai thác đúng cách, tôi tin rằng chỉ trong 3–4 năm, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tạo dựng được một thương hiệu có chỗ đứng trên thị trường quốc tế.
Thực tế, chúng tôi đã tiến hành một số dự án thử nghiệm và kết quả rất khả quan: chỉ với các video, podcast và bài viết được tối ưu hóa, chúng tôi đã tiếp cận được 30.000–40.000 người Mỹ. Đây không chỉ là con số mà còn là minh chứng rõ ràng cho khả năng vươn tầm toàn cầu của doanh nghiệp Việt. Điều đó cho thấy dù thị trường trong nước cạnh tranh gay gắt, nếu có tầm nhìn rộng hơn và biết tận dụng sức mạnh của truyền thông số, doanh nghiệp hoàn toàn có thể biến thách thức thành cơ hội bứt phá.
PV: Để đứng vững trên thị trường, theo ông, doanh nghiệp cần áp dụng chiến lược cạnh tranh như thế nào cho thông minh và hiệu quả?
Ông Thanh Vân: Theo tôi, khi nói đến việc áp dụng chiến lược, điều đầu tiên phải nhắc đến chính là người chủ doanh nghiệp. Có câu nói: ai cũng đến nói với chúng tôi là không có tiền, nhưng không ai nói với chúng tôi là thiếu kiến thức cả. Điều đó cho thấy các chủ doanh nghiệp cần đầu tư vào chính mình, nâng cao năng lực và trình độ, mở rộng tầm nhìn và tư duy hướng ra toàn cầu.
Trong thời đại hiện nay, nếu doanh nghiệp có được tư duy toàn cầu và biết tận dụng các công cụ sẵn có như AI, truyền thông mạng xã hội, các phần mềm hỗ trợ làm video, sản xuất podcast hay viết nội dung, thì hoàn toàn có thể tiếp cận thị trường quốc tế mà không nhất thiết phải là doanh nghiệp lớn. Bên cạnh đó, nếu biết cách tận dụng sức mạnh của Trung Quốc đứng trên vai người khổng lồ, sử dụng hàng hóa từ Trung Quốc và đưa sản phẩm ra toàn cầu thì doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thêm lợi thế lớn. Đây cũng là con đường để Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn và từng bước sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
PV: AI đang hỗ trợ mạnh mẽ cho sáng tạo nội dung và marketing. Theo ông, công nghệ này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lực lượng lao động trong lĩnh vực này?
Ông Thanh Vân: Thực ra, rất nhiều người lo lắng rằng AI sẽ “cướp việc” của con người, nhưng theo tôi, đây là một nhận định chưa đầy đủ. Mọi người cần hiểu rằng AI chính là những công cụ vô cùng quan trọng, và nếu biết tận dụng, chúng hoàn toàn có thể tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới, thay vì chỉ là mối đe dọa. AI giúp tối ưu quy trình sáng tạo, nâng cao hiệu quả marketing, hỗ trợ phân tích dữ liệu và dự báo xu hướng – những việc mà con người một mình khó làm được hoặc tốn nhiều thời gian.
Tuy nhiên, đúng là AI sẽ thay thế những người không chịu tiếp cận, không học hỏi và không cập nhật công nghệ. Nếu doanh nghiệp hay cá nhân vẫn vận hành theo cách cũ, không thay đổi tư duy, thì họ sẽ dễ bị bỏ lại phía sau. Vì thế, chìa khóa là kết hợp công nghệ với kiến thức, kỹ năng và tư duy sáng tạo của con người để vừa nâng cao năng suất, vừa tạo ra giá trị mới.
PV: Trong bối cảnh giá bán ngày càng nhạy cảm và nhiều nền tảng đẩy mạnh hàng giá rẻ, doanh nghiệp nên làm gì để đối phó với áp lực cạnh tranh về giá?
Ông Thanh Vân: Nguyên nhân chính khiến nhiều doanh nghiệp vẫn phải cạnh tranh về giá là vì họ chỉ nhìn vào thị trường nội địa. Thực tế, nếu doanh nghiệp mở rộng tầm nhìn ra toàn cầu, cơ hội sẽ rất khác. Theo những phân tích và phương án chúng tôi thực hiện, doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng hàng hóa từ Trung Quốc và bán ra các thị trường lớn như Mỹ với giá cao gấp hai, thậm chí gấp ba lần.
Vấn đề là nhiều người vẫn chỉ tập trung vào cạnh tranh giá rẻ trong nước – một thị trường nhỏ, với GDP khoảng 450 tỷ USD trong khi dòng chảy hàng hóa từ Trung Quốc ra toàn cầu lên tới 1.500–2.000 tỷ USD mỗi năm. Nếu doanh nghiệp Việt biết khai thác cơ hội này, kết hợp với chiến lược truyền thông, marketing và thương hiệu thông minh, họ sẽ không chỉ thoát khỏi áp lực cạnh tranh giá rẻ mà còn có thể phát triển bền vững và mở rộng thị trường. Tất nhiên, để thực hiện được điều này, kiến thức, kỹ năng và tư duy chiến lược là điều bắt buộc. Không có nền tảng vững chắc, việc mở rộng ra thị trường quốc tế sẽ chỉ là lý thuyết.
PV: Ông có thể đưa ra lời khuyên dành cho các doanh nghiệp thương mại điện tử để phát triển bền vững và cạnh tranh hiệu quả trong thời gian tới?
Ông Thanh Vân: Lời khuyên tôi muốn nhấn mạnh là: đừng quá tập trung vào những yếu tố bên ngoài, mà hãy bắt đầu từ bên trong – nâng cao năng lực của chính bản thân và đội ngũ. Ba yếu tố then chốt mà doanh nghiệp cần phát triển liên tục là: kiến thức, kỹ năng và thái độ. Nếu có nền tảng vững chắc ở ba yếu tố này, cộng với việc học hỏi không ngừng và tư duy mở ra toàn cầu, doanh nghiệp sẽ không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần tư duy chiến lược dài hạn, biết tận dụng công nghệ mới, khai thác nguồn lực quốc tế một cách thông minh và biết cách kết hợp công nghệ với con người. Khi đó, dù thị trường có nhiều biến động hay cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp vẫn có thể giữ vững vị thế, tạo ra giá trị bền vững và từng bước xây dựng thương hiệu Việt vươn ra toàn cầu. Tôi tin rằng, nếu kiên trì với triết lý này, trong tương lai, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra những thương hiệu mạnh, cạnh tranh sòng phẳng với các cường quốc và trở thành một điểm sáng trong lĩnh vực thương mại điện tử quốc tế./.
Khánh Ly - Nguyễn Thị Thắm