Trong bối cảnh thị trường ngày càng đề cao tiêu chuẩn xanh và an toàn, mối quan hệ hợp tác giữa các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp đang nổi lên như một yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững. Đây không chỉ là cầu nối để biến kiến thức khoa học thành sản phẩm thực tiễn, mà còn là con đường để doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng với những yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn xanh.
Trước xu hướng tăng trưởng xanh của nền kinh tế, các trường đại học không chỉ đơn thuần là nơi truyền đạt kiến thức lý thuyết, mà còn cần trở thành “bệ phóng” cho các giải pháp kỹ thuật thân thiện với môi trường. Phát biểu tại tọa đàm, ThS. Văn Chí Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQG TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh rằng để thích ứng với yêu cầu chuyển đổi xanh, công tác nghiên cứu và đào tạo cần có những bước tiến đột phá.
Nhà trường xác định nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình sản xuất bền vững. Điều này bao gồm nâng cấp cơ sở vật chất, củng cố đội ngũ chuyên môn cao và sẵn sàng tiếp nhận các nhiệm vụ khoa học nhằm giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình sản xuất theo tiêu chuẩn xanh nghiêm ngặt. Tuy nhiên, thực tế vẫn tồn tại khoảng cách giữa nghiên cứu khoa học và nhu cầu thị trường, khi mà tốc độ và mục tiêu của hai bên chưa thật sự đồng điệu.
PGS. TS Ngô Đại Nghiệp, Trưởng phòng Quan hệ đối ngoại của trường, chia sẻ rằng kinh nghiệm nhiều năm hợp tác với doanh nghiệp đã giúp ông nhận thấy rằng mâu thuẫn chủ yếu nằm ở sự khác biệt về tư duy và tiến độ. “Các nhà khoa học thường theo đuổi nghiên cứu chuyên sâu, cần thời gian để hoàn thiện công trình, trong khi doanh nghiệp chịu áp lực kinh doanh, đòi hỏi kết quả nhanh chóng để đưa sản phẩm ra thị trường. Khoảng cách này khiến đôi bên chưa thực sự đi chung một quỹ đạo,” ông Nghiệp lý giải.
Từ góc nhìn doanh nghiệp, bà Từ Lê Thanh Vy, Phó Tổng Giám đốc Intermix, nhấn mạnh rằng nhu cầu về sản phẩm xanh, an toàn và thân thiện với môi trường ngày càng trở nên cấp thiết trong xã hội hiện đại. Điều này yêu cầu các công ty không ngừng đổi mới, từ nguyên liệu đến bao bì, nhằm tạo trải nghiệm “xanh” cho người tiêu dùng. Dù chi phí cao, Intermix vẫn hướng đến sử dụng bao bì tái chế hoặc giấy, điển hình như thương hiệu Mikko Hương Xưa, để đáp ứng xu hướng tiêu dùng bền vững.
Theo bà Thanh Vy, việc hợp tác với các trường đại học để tiếp nhận nghiên cứu về nguyên liệu và bao bì thân thiện môi trường là bước đi quan trọng. Đây là minh chứng cho thấy doanh nghiệp sẵn sàng mở cửa để ứng dụng tri thức từ giảng đường, biến nghiên cứu khoa học thành sản phẩm thiết thực trên thị trường.
Song song với đổi mới kỹ thuật, đạo đức trong nghiên cứu và sản xuất được TS. Huỳnh Kỳ Trân, Chủ tịch HĐTV Công ty Lan Hảo, xác định là nền tảng cốt lõi của phát triển bền vững. TS. Trân nhấn mạnh rằng trong mọi ngành nghề, từ thời 0.0 hay 1.0, đạo đức luôn là kim chỉ nam định hình hành vi và giữ gìn uy tín. Thiếu đạo đức, doanh nghiệp buộc phải dựa vào quy định để điều chỉnh hành vi, trong khi đạo đức thật sự mới là nền tảng để sản phẩm và ngành nghề phát triển lành mạnh.
Đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm và công nghệ sinh học, các doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng các hoạt chất sinh học. Những sản phẩm hiệu quả nhưng bị quảng cáo quá mức hoặc sử dụng liều lượng sai cách có thể gây hại, đồng thời đi ngược lại chuẩn mực đạo đức. TS. Trân cảnh báo rằng nếu doanh nghiệp nâng giá chỉ để phục vụ quảng cáo và bao bì hào nhoáng, gánh nặng sẽ dồn lên những khách hàng yếu thế. Chính vì vậy, trách nhiệm, uy tín và lợi ích cộng đồng phải được đặt lên trên lợi ích trước mắt.
Thực tế, sự kết nối chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp, khi được triển khai đồng bộ, sẽ tạo ra các sản phẩm xanh không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật mà còn gắn liền với trách nhiệm xã hội. Đây là chìa khóa để Việt Nam thúc đẩy các giải pháp bền vững, đồng thời khẳng định vai trò chủ động của các cơ sở giáo dục trong việc định hướng tương lai sản xuất thân thiện với môi trường.
Trần Huyền