Trước tình hình này, ngày 27/11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành công văn gửi các bộ ngành và các Tập đoàn, Tổng công ty lớn như Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia, Công nghiệp Than - Khoáng sản, Điện lực, Xi măng, Thép Việt Nam, yêu cầu triển khai ngay các biện pháp ứng phó cấp bách nhằm kiểm soát và giảm thiểu tác động của đợt ô nhiễm. Công văn nhấn mạnh, tuyệt đối không được xả thải chưa qua xử lý ra môi trường trong mọi tình huống, đồng thời đề nghị các đơn vị chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất để giảm phát thải.
Bộ Xây dựng cũng được giao trách nhiệm chỉ đạo các Ban Quản lý dự án, chủ đầu tư và nhà thầu thi công các công trình xây dựng, giao thông trọng điểm thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát bụi, như che chắn, rửa xe, phun sương dập bụi. Trong trường hợp chất lượng không khí ở mức “Nguy hại”, các hạng mục thi công phát sinh bụi lớn như phá dỡ, đào đất, san lấp nên tạm dừng. Bộ cũng cần phối hợp với chính quyền địa phương để phân luồng giao thông hợp lý, hạn chế ùn tắc và ô nhiễm cục bộ, đồng thời tăng cường kiểm soát tải trọng và các biện pháp che chắn của phương tiện vận chuyển vật liệu.
Bộ Công an được yêu cầu tăng cường tuần tra, kiểm tra các phương tiện vận chuyển vật liệu xây dựng không che chắn, quá niên hạn sử dụng hoặc xả khói đen, xử lý nghiêm các hành vi đốt chất thải rắn công nghiệp, đốt rác trái phép, đặc biệt tại các làng nghề và khu vực giáp ranh. Trong khi đó, Bộ Y tế cần đẩy mạnh thông tin, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt cho nhóm nhạy cảm như trẻ em, người già và người có bệnh hô hấp, khi chất lượng không khí ở mức cao. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng được yêu cầu phối hợp với các sở giáo dục tại Hà Nội và các tỉnh lân cận thông báo, hướng dẫn các trường hạn chế các hoạt động ngoài trời cho học sinh trong những ngày chất lượng không khí xấu trở lên.
Đối với các Tập đoàn và Tổng công ty, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra ba giải pháp cấp bách cần thực hiện ngay. Thứ nhất, đảm bảo vận hành hiệu quả hệ thống xử lý khí thải tại nhà máy. Việc này bao gồm rà soát quy trình vận hành, kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị định kỳ để không xảy ra sự cố, đồng thời đáp ứng các Quy chuẩn kỹ thuật môi trường hiện hành.
Thứ hai, chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất. Các nhà máy nên giảm công suất hoặc lùi lịch thực hiện các công đoạn phát sinh nhiều bụi, khí thải như thổi lò, khởi động lò, nghiền nguyên liệu vào thời điểm thời tiết thuận lợi. Các nhà máy nhiệt điện, xi măng và luyện thép cần sử dụng nguyên liệu sạch, chất lượng đạt chuẩn để hạn chế nồng độ ô nhiễm phát sinh trong quá trình sản xuất.
Thứ ba, kiểm soát bụi phát tán và giám sát dữ liệu quan trắc khí thải tự động, liên tục. Các biện pháp bao gồm che chắn, phun nước, kiểm soát bụi tại các khu vực chứa nguyên liệu, xỉ thải, tuyến đường vận chuyển nội bộ và xung quanh nhà máy. Hệ thống quan trắc phải kết nối và truyền số liệu liên tục về Sở Nông nghiệp và Môi trường địa phương, đồng thời gửi về Bộ để theo dõi, giám sát và xử lý kịp thời nếu các thông số tiệm cận ngưỡng cho phép.
Với những chỉ đạo quyết liệt từ các bộ ngành và Tập đoàn, Tổng công ty, mục tiêu chung là giảm thiểu tối đa tác động của ô nhiễm không khí, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo hoạt động kinh tế - xã hội tại khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận. Đây là thời điểm các đơn vị sản xuất, cơ quan quản lý và người dân cần phối hợp đồng bộ, thực hiện nghiêm các giải pháp ứng phó, tránh để chất lượng không khí tiếp tục xấu đi, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống người dân.
Trần Huyền