Trong bối cảnh kỷ nguyên AI và Big Data đang định hình lại mọi quyết định kinh doanh, câu hỏi về vai trò của dữ liệu và trực giác lãnh đạo chưa bao giờ ngừng nóng. Đặc biệt với các nhà lãnh đạo phải đối mặt với biến động khó lường, như ngành vàng bạc đá quý, nơi giá cả thay đổi theo từng giờ, việc dựa vào yếu tố nào để đưa ra quyết định "sống còn" luôn là một thách thức lớn.
Tại Diễn đàn Chuyển hóa lãnh đạo và tổ chức 2025 (NexT Forum 2025) do công ty NEWING tổ chức ngày 10/10, bà Cao Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Vàng bạc Đá quý Phú Nhuận (PNJ), đã có những chia sẻ đắt giá, tiết lộ triết lý dẫn dắt PNJ vượt qua sóng gió thị trường và vươn lên tầm vốn hóa tỷ đô.
Theo Chủ tịch PNJ, trực giác không chỉ là cảm tính, mà là khả năng được trui rèn qua năm tháng, giúp bà nhận ra điều cốt lõi khi quan sát môi trường hay gặp gỡ đối tác. Trực giác là ngọn đèn soi sáng cho những quyết định mang tính chiến lược, tạo ra sự khác biệt. Bà nhấn mạnh: “Hầu hết những nhà lãnh đạo thành công đều có bản năng mạnh mẽ”.
Điển hình cho sức mạnh của trực giác là quyết định lịch sử vào năm 2012. Bà Dung đã nhìn ra rằng, nếu PNJ chỉ cải tiến từng bước nhỏ, sẽ khó tạo ra đột phá và khó thoát khỏi "bóng dáng của một công ty nhà nước" đã tồn tại lâu đời. Nhận định mang tính trực giác này đã thôi thúc bà đưa ra quyết định tái cấu trúc văn hóa toàn diện – một lựa chọn mang tính "hoặc thay đổi, hoặc tụt lại".
Trong khi trực giác dẫn lối cho những quyết định chiến lược, dữ liệu lại là công cụ không thể thiếu để PNJ tồn tại và phát triển bền vững trong ngành kinh doanh đầy biến động.
Bà Dung chỉ rõ rủi ro lớn nhất của ngành là sự biến động liên tục của giá vàng – yếu tố thay đổi theo từng ngày, thậm chí từng giờ. Với một rủi ro mang tính định lượng cao như vậy, câu trả lời của bà rất dứt khoát: phải sử dụng dữ liệu để phân tích, dự đoán và điều tiết nhằm giữ cân bằng.
Với PNJ, đặc thù ngành vàng bạc đá quý, phải dựa vào hệ thống dữ liệu lớn (Big Data) để dự báo xu hướng thị trường, tối ưu hóa hàng tồn kho và quản trị rủi ro tỷ giá. Dữ liệu cung cấp nền tảng vững chắc, đảm bảo mọi quyết định cuối cùng phải luôn được củng cố bằng việc khảo sát, phân tích và nghiên cứu kỹ lưỡng chứ không thể chỉ dựa vào cảm tính.
Ngoài ra, việc phân tích sức mua và thị trường cũng quan trọng không kém. Theo bà, việc này “phải nên luôn dựa trên phân tích vĩ mô, vi mô, kết hợp với tư vấn chuyên sâu.” Ngành vàng có mức độ bất định cao hơn rất nhiều so với các ngành khác, và dữ liệu chính là "chốt chặn" an toàn nhất.
Đáng chú ý, chiến lược thành công nhất của PNJ chính là sự giao thoa hoàn hảo giữa hai yếu tố này. Quyết định tái cấu trúc văn hóa toàn diện năm 2012 xuất phát từ trực giác của người lãnh đạo, nhưng quá trình triển khai lại được thực hiện một cách bài bản dựa trên dữ liệu.
Để biến trực giác "thay đổi" thành hành động, bà Dung đã chuẩn bị vô cùng kỹ lưỡng. Bà dành hơn một năm để đội ngũ cùng nhau học hỏi, tìm hiểu, tiêu biểu là cùng đọc cuốn sách "Thay đổi hay là chết". Quá trình chuẩn bị bài bản này đã giúp giảm thiểu đáng kể sự phản kháng khi bắt đầu tái cấu trúc với sự tham gia của tư vấn quốc tế./.
Quốc Cường - Võ Nga