Nhiều tập đoàn lớn đang tìm đến và thay đổi cách nhìn về thị trường Việt Nam
Tình hình thế giới đang có nhiều “thay đổi có tính thời đại”. Đặc biệt, chính sách thuế mới của Mỹ tác động lớn đối với sự chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu. Việt Nam vẫn được đánh giá là điểm đến hấp dẫn, nhiều tập đoàn lớn đang tìm đến và thay đổi cách nhìn về thị trường Việt Nam…
Theo số liệu, tính lũy kế đến hết tháng 3/2025, Việt Nam có hơn 42.760 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký đạt hơn 510 tỷ USD, xếp trong nhóm 15 quốc gia thu hút FDI lớn nhất toàn cầu. Vốn thực hiện lũy kế ước đạt gần 327,5 tỷ USD, bằng gần 64,2% tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực.
Ngày càng nhiều tập đoàn đa quốc gia, các doanh nghiệp lớn với công nghệ hiện đại đã và đang đầu tư tại Việt Nam như: Samsung, Intel, Foxxcon, Amkor… Riêng năm 2024, FDI đóng góp 16,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, gần 72% tổng kim ngạch xuất khẩu, đóng góp hơn 20 tỷ USD vào ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, thống kê sơ bộ cho thấy, khu vực FDI đã góp phần giải quyết khoảng hơn 5 triệu việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đem lại nguồn thu nhập khả quan cho người lao động.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhận định, trước tình hình quốc tế khó khăn, khó lường, khó dự đoán, khó thích nghi, dù thu hút FDI đạt nhiều thành tựu, nhưng thách thức lớn đặt ra là làm sao chuyển đổi tỷ lệ thu hút FDI sang lĩnh vực công nghệ cao, thay vì tập trung vào công nghệ trung bình, thâm dụng nhân lực giá rẻ.
Chính phủ Việt Nam đang có những thay đổi quyết liệt về thể chế, mang tính cách mạng để môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi hơn, giảm chi phí, thực hiện nhiều chính sách đột phá để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế...
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, chỉ có khoảng 5% trong tổng vốn FDI được đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, một con số được đánh giá là chưa tương xứng với kỳ vọng.
“Chúng ta không thể tiếp tục cạnh tranh bằng lao động giá rẻ hay chi phí năng lượng thấp. Việt Nam cần chuyển sang giai đoạn thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên những ngành có hàm lượng công nghệ cao, sử dụng nhân lực chất lượng và góp phần nâng cấp chuỗi giá trị”, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nhận định.
Cần có giải pháp để bắt nhịp được với dòng vốn FDI trong kỷ nguyên mới
Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cũng cho rằng, hiện vẫn còn tồn tại không ít hạn chế trong thu hút và sử dụng FDI. Cụ thể, quy mô và trình độ công nghệ của các dự án FDI còn hạn chế; nhiều dự án chưa thực sự tạo giá trị gia tăng cao; thiếu liên kết giữa khu vực doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước. Tỷ lệ nội địa hóa thấp, khiến doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu được vào các chuỗi giá trị.
Ông Nguyễn Hồng Sơn cho rằng, trong bối cảnh thương mại toàn cầu trở nên khó đoán định, Việt Nam cần có giải pháp để bắt nhịp được với dòng vốn FDI trong kỷ nguyên mới. Theo đó, có thể chủ động tái cấu trúc cách tiếp cận dòng vốn FDI tập trung vào chất lượng, hàm lượng công nghệ cao hơn để trở thành trung tâm sản xuất và trung chuyển mới tại khu vực...
Bên cạnh đó, Việt Nam cần đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, xóa bỏ các rào cản và nút thắt, phát triển trung tâm tài chính quốc tế, trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia; đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm mạnh chi phí kinh doanh và điều kiện kinh doanh không cần thiết.
Để nâng cao chất lượng dòng vốn FDI và hiện thực hóa mục tiêu kinh tế số chiếm khoảng 30% GDP vào năm 2030, theo GS. TS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho rằng, Việt Nam cần gia tăng đầu tư công cho nghiên cứu – phát triển (R&D), thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, cả trong và ngoài nước, xây dựng trung tâm R&D, chuyển giao công nghệ thông qua các chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính hiệu quả.
“Việt Nam cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng dựa vào công nghệ hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao, qua đó gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia; tiếp tục đơn giản hóa thủ tục cấp phép đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án và tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án, đặc biệt khi phát sinh khó khăn về pháp lý hoặc vận hành thực tế”, Chủ tịch VAFIE khuyến nghị.
Mặc dù rất lạc quan về môi trường đầu tư Việt Nam, tuy nhiên, GS. TSKH Nguyễn Mại cho rằng, Việt Nam vẫn nên thận trọng trước những diễn biến mới của nền kinh tế, thương mại toàn cầu. Đồng thời, cần thận trọng theo dõi những biến động của nền kinh tế, thương mại thế giới để có sự điều chỉnh và ứng phó kịp thời với những tình huống mới, bối cảnh mới.
Trong giai đoạn tới, dòng vốn FDI được xem là một trong những động lực quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng cao. Giai đoạn 2026 - 2030, Việt Nam đặt mục tiêu thu hút mỗi năm khoảng 40 - 50 tỷ USD vốn FDI, trong đó vốn FDI giải ngân đạt từ 30 - 40 tỷ USD mỗi năm.
Để tăng kết nối giữa khu vực ĐTNN và DN trong nước, ý kiến chuyên gia cho rằng, DN định hướng xuất khẩu có khó khăn hơn trong việc liên kết với DN trong nước vì trước khi vào Việt Nam họ đã có chuỗi sản xuất. DN Việt muốn hợp tác phải vào được chuỗi, đáp ứng các tiêu chuẩn vận hành. Đây là vấn đề được đặt ra. Ngoài sự tự thân vươn lên của DN, cần có chương trình hỗ trợ DN đáp ứng các yêu cầu để tham gia chuỗi sản xuất./.
