Bi kịch trong phim làm thay đổi ngoài đời
Những ngày đầu đông, mưa phùn rả rích hòa cùng cái lạnh se sắt, chúng tôi tìm đến Công ty TNHH MTV Dịch vụ Nông nghiệp Công nghệ cao Thiên Trường 36, đóng tại xã Đông Tiến (huyện Đông Sơn, Thanh Hóa). Nơi đây, giữa cánh đồng lúa đã dần phủ xanh những nhà màng hiện đại, là câu chuyện về hành trình “chống lại mệnh trời” của một người đàn ông từng bị lay động bởi… những bộ phim Hàn.
Tiếp đón chúng tôi trong căn xưởng rộng, giữa tiếng máy tự động gieo khay mạ đều đặn, ông Nguyễn Xuân Thiên – Giám đốc Công ty – nở nụ cười hiền hậu. Người đàn ông sinh năm 1975 với dáng vẻ rắn rỏi, giọng nói trầm ấm ấy bắt đầu kể về hành trình khởi nghiệp đầy gian truân nhưng cũng ngập tràn khát vọng.
“Nói về làm nông nghiệp thì nhiều lắm, kể cả ngày không hết chuyện. Mỗi luống rau, mỗi bông lúa sạch hôm nay là cả một chặng đường dài đổ mồ hôi, thậm chí cả nước mắt.” – ông Thiên chia sẻ.
Sau một ngụm trà nóng, ông chậm rãi nhớ lại cơ duyên khiến mình gắn bó với nông nghiệp sạch được bắt nguồn từ… những bộ phim Hàn Quốc trên sóng truyền hình hơn hai thập kỷ trước.
“Ngày ấy chưa có mạng xã hội, Internet thì chập chờn. Tối đến, tôi cũng như bao người, chỉ biết ngồi xem phim. Mà mê phim Hàn lắm, toàn mấy phim tình cảm sướt mướt. Nhưng rồi thấy nhiều nhân vật chết trẻ vì ung thư, máu trắng… tôi tự hỏi: tại sao người ta lại mắc bệnh nhiều như vậy?” – ông kể.
Từ những bi kịch trên màn ảnh, cộng thêm việc chứng kiến hàng xóm quanh mình lần lượt ra đi vì ung thư, ông Thiên không khỏi trăn trở. Liệu có phải chính thực phẩm bẩn, những loại rau củ ngâm hóa chất đã gây nên căn bệnh quái ác ấy? Chính những trăn trở đó đã khiến ông quyết định thay đổi. Với ông, chỉ có nông nghiệp sạch mới cứu được sức khỏe con người.
Năm 2012, ông cùng vài người bạn tâm huyết thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Đông Tiến, chuyên cung cấp dịch vụ làm đất, cấy máy và vật tư nông nghiệp cho bà con trong vùng.
Cũng trong thời gian này, ông bắt đầu triển khai nông nghiệp sạch với 500 mét vuông nhà màng trồng rau cải. Ba năm sau, ông mạnh dạn mở rộng quy mô, thành lập Công ty Thiên Trường 36 với vốn điều lệ 5 tỷ đồng và 11 thành viên.
Từ những thiết bị cơ giới hóa nông nghiệp ban đầu, Thiên Trường 36 bắt đầu nghiên cứu sản xuất khay mạ và chậu trồng dưa từ rác thải nhựa tái chế – vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường. Cách làm này nhanh chóng gây chú ý vì tính sáng tạo và thân thiện sinh thái.
“Làm nông nghiệp sạch mà so với nông dân là thất bại”
Nhờ quy trình quản lý chặt chẽ, năm 2016 sản phẩm của công ty được chứng nhận VietGAP, đến năm 2019 được công nhân chuẩn hữu cơ cho 2 ha dưa vàng và rau họ cải. Đến năm 2022, diện tích nhà màng của Thiên Trường 36 mở rộng lên 2,2 ha, sản xuất luân canh 3 vụ dưa, 1 vụ rau mỗi năm, ứng dụng hoàn toàn hệ thống tưới – dinh dưỡng tự động bằng cảm biến thông minh.
Không chỉ dừng ở đó, Thiên Trường 36 còn đầu tư 2.000 m² nhà trồng lan hồ điệp, được điều khiển bằng phần mềm cân bằng nhiệt độ tự động với 1.000 máy lạnh chuyên dụng. Nhờ công nghệ này, lan luôn nở đúng vụ Tết – đem lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm.
Nhớ lại những ngày đầu khởi nghiệp, ông Thiên không ít lần nếm trải thất bại cay đắng: vốn đầu tư lớn, kỹ thuật chưa thành thạo, sản phẩm khó tiêu thụ… Nhưng với tinh thần kiên trì và tầm nhìn dài hạn, ông dần gây dựng được thương hiệu rau – quả sạch uy tín trên thị trường.
Ông Thiên chia sẻ, làm nông nghiệp sạch không thể tư duy như làm nông truyền thống. “Làm nông nghiệp sạch mà cứ so sánh với nông dân là thất bại rồi. Người nông dân trồng rau bán 2.000 đồng một bó vẫn có lãi, còn mình thì khác – phải đầu tư nhà màng, công nghệ, thiết bị, nhân công, lại còn xây dựng thương hiệu và hệ thống tiêu thụ. Vì vậy, mọi thứ phải tính toán bài bản, chuẩn từ quy trình đến đầu ra,” – ông nói.
Theo ông, nông nghiệp sạch là một cấp độ cao hơn, đòi hỏi không chỉ kỹ thuật mà còn cả tư duy thị trường. “Làm sạch là một chuyện, nhưng tìm được khách hàng phù hợp mới là điều quyết định. Sản phẩm của mình không thể bán ở chợ truyền thống như nông sản thường, mà phải hướng đến siêu thị, cửa hàng thực phẩm an toàn, bếp ăn tập thể… Nông nghiệp sạch không thể làm kiểu manh mún, mà phải nghĩ như một doanh nghiệp – có chiến lược dài hơi và tầm nhìn thị trường,” – ông Thiên nhấn mạnh.
Để duy trì mô hình, công ty luôn chú trọng xây dựng đầu ra ổn định. Sản phẩm sạch có giá trị cao hơn, nên Thiên Trường 36 phải chủ động tìm đối tác, mở rộng hệ thống phân phối và hợp tác với các doanh nghiệp, chuỗi siêu thị, trường học, nhà hàng. Từ đó, rau quả của công ty đã có mặt tại nhiều siêu thị trong và ngoài tỉnh, cùng các cửa hàng thực phẩm sạch ở Hà Nội và các đô thị lớn.
Giờ đây, Thiên Trường 36 không chỉ là một doanh nghiệp sản xuất, mà còn là trung tâm đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho nhiều mô hình nông nghiệp trong và ngoài tỉnh. Hàng năm, nhiều đoàn thanh niên, sinh viên nông nghiệp đến tham quan, học hỏi và được ông Thiên trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng khởi nghiệp xanh.
Ông bộc bạch: “Tôi chỉ mong người tiêu dùng hiểu rằng, rau sạch không thể rẻ như rau ngoài chợ. Bởi đằng sau mỗi sản phẩm là công nghệ, là mồ hôi và tâm huyết. Nhưng đổi lại, đó là sức khỏe – thứ tài sản vô giá của mỗi người.”
Từ những thước phim Hàn Quốc khiến ông day dứt về căn bệnh ung thư năm nào, đến hành trình xây dựng “đế chế nông nghiệp sạch” giữa lòng xứ Thanh hôm nay, ông Nguyễn Xuân Thiên đã chứng minh một điều rằng đôi khi, một cảm xúc chân thật cũng có thể trở thành hạt mầm cho những đổi thay lớn lao.
