Trong bối cảnh kinh tế số đang ngày càng bao phủ mọi lĩnh vực của đời sống, an ninh mạng đã trở thành tuyến phòng thủ chiến lược của mỗi quốc gia. Việt Nam - nơi số hóa đang tăng tốc từng ngày cũng đứng trước sức ép buộc phải nâng cao năng lực tự chủ để bảo vệ chủ quyền trong không gian mạng. Dự thảo Luật An ninh mạng 2025, với nhiều thay đổi quan trọng, được xem là bước đệm giúp ngành an ninh mạng nội địa bứt phá mạnh mẽ trong những năm tới.
Không gian mạng Việt Nam đang đối mặt với nhiều hiểm họa hơn bao giờ hết. Riêng trong năm 2024, hơn 600.000 cuộc tấn công mạng đã được ghi nhận, trong đó ransomware nổi lên như “đế chế khủng bố” mới với tốc độ lan rộng và mức độ tàn phá lớn. Bức tranh đó cho thấy yêu cầu về một hành lang pháp lý mạnh, đồng bộ và hiện đại là điều không thể trì hoãn.
Tại tọa đàm “Luật An ninh mạng 2025: Thúc đẩy năng lực tự chủ công nghệ” do Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia tổ chức ngày 17/11, đại diện Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) nhấn mạnh: việc phụ thuộc vào giải pháp ngoại nhập khiến Việt Nam bị động trong phát hiện, đối phó tấn công và thậm chí cả trong đảm bảo chủ quyền không gian mạng. Do đó, tăng cường tự chủ công nghệ phải là ưu tiên chiến lược.
Không chỉ dừng ở mục tiêu bảo vệ an toàn dữ liệu, Dự thảo Luật còn mở ra định hướng để Việt Nam tự xây dựng năng lực phòng thủ, chủ động ngăn chặn các mối đe dọa mới ngay từ sớm. Điều này giúp giảm phụ thuộc quốc tế và nâng cao khả năng ứng phó độc lập khi rủi ro phát sinh.
Luật An ninh mạng 2025 dự kiến tạo ra lực đẩy lớn cho ngành công nghiệp an ninh mạng nội địa, đặc biệt khi lần đầu tiên, mức chi tối thiểu dành cho bảo vệ an ninh mạng tại các cơ quan nhà nước được quy định rõ: không dưới 10% tổng kinh phí của các dự án công nghệ thông tin. Quy định này vừa tạo thị trường ổn định, vừa thúc đẩy chuyển đổi số an toàn trong khu vực công.
Từ góc độ doanh nghiệp, nhiều chuyên gia nhận định sự thay đổi này chính là “điểm neo” để định hình thị trường. Ông Nguyễn Minh Đức, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Dịch vụ An ninh mạng, cho rằng việc ưu tiên sản phẩm, dịch vụ do Việt Nam phát triển không chỉ giúp doanh nghiệp nội được tiếp sức mà còn đặt nền móng để công nghiệp an ninh mạng trở thành lĩnh vực chiến lược. Đây cũng là cách khuyến khích doanh nghiệp nội đầu tư sâu vào nghiên cứu, phát triển thay vì phụ thuộc công nghệ nước ngoài.
Các chuyên gia công nghệ cũng nhấn mạnh rằng việc xây dựng lớp phòng thủ nội địa là yêu cầu bắt buộc, đặc biệt với các ngành có dữ liệu nhạy cảm như ngân hàng, tài chính hay đơn vị hạ tầng quan trọng. Dù chưa thể mạnh về mọi mặt so với giải pháp nước ngoài, nhưng sản phẩm “make in Vietnam” có ưu thế về khả năng tùy biến, chủ động và phù hợp ngữ cảnh Việt Nam. Một kiến trúc phòng thủ hiệu quả, theo đề xuất của các chuyên gia, phải bắt đầu từ việc Bộ Công an đứng ra xây dựng Khung Kiến trúc An ninh mạng quốc gia để làm chuẩn chung.
Với cú hích từ chính sách, sự đồng hành của nhà nước và sự chủ động của doanh nghiệp, ngành công nghiệp an ninh mạng Việt Nam đang đứng trước cơ hội bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi công nghệ “made in Vietnam” không chỉ bảo vệ người Việt mà còn có thể vươn ra cạnh tranh ở khu vực và thế giới.
Trần Huyền