Thông tin được Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM chia sẻ tại buổi họp báo tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM về giải pháp xử lý pin thải từ 400.000 xe điện, sau khi TP.HCM triển khai đề án chuyển đổi xe xăng từ năm 2026, chiều ngày 24/7.
Kế hoạch này nhằm xử lý lượng pin thải dự kiến phát sinh từ đề án chuyển đổi xe hai bánh sang xe điện, đồng thời giảm thiểu rủi ro môi trường và phát triển chuỗi giá trị công nghiệp xanh.
Theo đề án, TP.HCM đặt mục tiêu hoàn tất chuyển đổi 80% trong số 400.000 tài xế công nghệ sang xe điện trong giai đoạn 2026-2027, tương đương khoảng 320.000 người. Đến năm 2028, TP.HCM tiếp tục hỗ trợ chính sách miễn giảm thuế VAT, phí đăng ký trước bạ và ưu đãi vay vốn để hoàn thành 20% còn lại.
Để thúc đẩy việc đầu tư vào lĩnh vực này, các cơ chế hỗ trợ từ nhà nước đã được đề xuất. Ông Hải nói rõ: "Nếu nhà máy đạt được những tiêu chuẩn nhất định sẽ có những hỗ trợ, khuyến khích từ nhà nước. Ví dụ như cho vay, dùng tiền bảo vệ môi trường để tài trợ cho nhà máy”.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Lê Thanh Hải - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM, đã trình bày chi tiết về định hướng và giải pháp cho vấn đề xử lý pin xe điện.
"Riêng về đề án chuyển đổi 400.000 tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện, trong đề án đó chúng tôi cũng đã khuyến khích, đặt mục tiêu xây dựng các trung tâm tái chế pin với công suất khoảng 3.000 tấn/năm và có khả năng thu hồi từ 90 đến 95% kim loại quý từ pin", ông Hải cho biết.
Với tầm nhìn dài hạn cho ngành công nghiệp này, ông Hải nhấn mạnh: “Chúng tôi mong muốn rằng sắp tới, trong 10 năm tới, chúng ta sẽ có những trung tâm tái chế pin cũng như nhà máy tái chế pin đạt tiêu chuẩn, giảm thiểu rủi ro cho môi trường và phát triển giá trị công nghiệp xanh”.
Kết hợp với bối cảnh hiện tại, năng lực tái chế và công nghệ đã sẵn có, ông Hải nhận định việc tái chế pin là khá thi và có tiềm năng kinh tế cao. Bởi trong pin xe điện có chứa nhiều kim loại quý hiếm giá trị như lithium, coban, mangan,.... Điều này, làm tăng nhu cầu đối với xe điện và pin cũng như thúc đẩy sự quan tâm của doanh nghiệp và nhà nước vào công nghệ tái chế.
Điển hình, ông Hải cho biết Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe diện ở Hà Tĩnh với tổng mức đầu hơn 6.000 tỷ đồng và cũng đã ký kết với doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực tái chế pin xe điện - Li-Cycle.
Bên cạnh tái chế, các giải pháp kéo dài tuổi thọ và tạo ra “vòng đời thứ hai” cho pin cũng đang được nghiên cứu và ứng dụng. Ông Hải cho biết: “Pin xe điện sau khi giảm khả năng sử dụng trong xe điện sẽ được đưa qua sử dụng bởi những công năng khác. Ví dụ như làm bộ phận dự trữ cho pin nhà máy pin năng lượng mặt trời, làm bộ phận dự trữ cho các nhà máy điện ở những khu vực nông thôn, cũng như tái chế để sản xuất tấm pin thu hồi năng lượng từ pin mặt trời. Công nghệ đó cũng đang tiếp tục phát triển và những hiệu quả từ các giải pháp công nghệ đó đã được chứng minh rất hiệu quả và khả thi”.
Về rủi ro, hiện nay, Sở KH&CN đang được giao nhiệm vụ phối hợp với Sở Công thương xây dựng kế hoạch chi tiết. Về an toàn cháy nổ, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin trái chiều về tỷ lệ cháy nổ của xe điện và xe xăng, cái nào hơn cái nào cần phải kiểm chứng.
