Doanh nghiệp cần thêm vốn để tiếp sức
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Khu vực 11, tính đến cuối tháng 2/2025, tổng dư nợ tín dụng tại Tây Nguyên đạt hơn 590.000 tỷ đồng, tăng nhẹ 0,54% so với cuối năm 2024, chiếm 3,75% dư nợ toàn nền kinh tế. Đáng chú ý, 62% dư nợ toàn vùng tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Riêng lĩnh vực cà phê, dư nợ cho vay chiếm tới 73% toàn quốc; hồ tiêu chiếm 47%; cao su chiếm 12%. Tuy nhiên, tín dụng tại Tây Nguyên vẫn tăng trưởng chậm hơn mức bình quân cả nước. Không ít doanh nghiệp vẫn "khát vốn", khi khả năng tiếp cận nguồn vay còn hạn chế, chưa tương xứng với nhu cầu phát triển.
Ông Lê Đức Huy - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk, đánh giá cao vai trò của ngân hàng trong việc tiếp sức tín dụng cho doanh nghiệp xuất khẩu cà phê tại Tây Nguyên. Các giải pháp dòng tiền kịp thời không chỉ hỗ trợ nông dân trong mùa cao điểm mà còn giúp doanh nghiệp chủ động dự trữ hàng hóa, phòng vệ rủi ro về giá và tỷ giá.
Theo đó, ông Huy cho rằng cần mở rộng hạn mức vay, giảm lãi suất cho các hộ sản xuất liên kết với doanh nghiệp để nâng cao chất lượng nông sản. Đồng thời, ngành ngân hàng nên phát triển tín dụng xanh với lãi suất ưu đãi, cũng như xây dựng các gói tài trợ đặc biệt cho công nghệ chế biến sâu nhằm tăng giá trị nông sản, tạo việc làm và đóng góp lớn hơn cho ngân sách địa phương.
Ông Thái Như Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (Gia Lai), nhận định: ngành cà phê là trụ cột kinh tế của Tây Nguyên, đóng góp khoảng 30% GDP khu vực và là sinh kế của hàng triệu nông dân. Doanh nghiệp cà phê không chỉ thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu mà còn góp phần phát triển sản xuất bền vững. Tuy nhiên, hơn 90% sản lượng xuất khẩu vẫn ở dạng thô do thiếu vốn đầu tư vào chế biến sâu là lĩnh vực đòi hỏi nguồn lực lớn. Bên cạnh đó, tính mùa vụ khiến nhu cầu tài chính của doanh nghiệp biến động, đặc biệt vào mùa thu hoạch, khi giá cà phê tăng cao, áp lực vốn thu mua càng nặng nề.
Trước những thách thức về vốn, doanh nghiệp cà phê kỳ vọng hệ thống ngân hàng sẽ có giải pháp hỗ trợ nguồn vốn trung và dài hạn nhằm nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế tín dụng đặc thù, phù hợp với tính mùa vụ và chu kỳ sản xuất. Điều đó có thể giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn kịp thời cho thu mua, chế biến và xuất khẩu. Từ đó gia tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Ông Lê Đức Huy cho biết doanh nghiệp cần một cơ chế tín dụng cởi mở hơn về tài sản thế chấp và hạn mức vay; đồng thời không giới hạn “room” tín dụng để tránh tình trạng có hạn mức mà không thể giải ngân do bị siết tổng mức. Điều này đặc biệt quan trọng với những doanh nghiệp uy tín, minh bạch, có đóng góp lớn cho ngành và địa phương. “Lâu nay, doanh nghiệp chỉ được cấp vốn khi có hợp đồng đầu ra, khiến chúng tôi rơi vào thế bị động, phải bán hàng trước khi mua nguyên liệu và dễ bị ép giá” - ông Huy bày tỏ.
Các ngành thế mạnh sẽ được ưu tiên tín dụng
Ông Nguyễn Kim Cương, Quyền Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Khu vực 11 nhận định, Tây Nguyên sở hữu lợi thế lớn trong phát triển nông nghiệp, nhất là cây công nghiệp dài ngày như cà phê, cao su, hồ tiêu. Ngoài ra, vùng đất này còn giàu tiềm năng về du lịch sinh thái, năng lượng tái tạo và tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là bauxite.
Thời gian tới, hệ thống ngân hàng tại Tây Nguyên sẽ đẩy mạnh triển khai chính sách tiền tệ, tín dụng nhằm đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp, đặc biệt trong các ngành hàng chủ lực của địa phương. Các tổ chức tín dụng được chỉ đạo tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa thủ tục, từ đó giảm lãi suất, phí dịch vụ và tạo thuận lợi trong tiếp cận vốn cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Tuy vậy, để được vay vốn thuận lợi, doanh nghiệp cần minh bạch về tài chính, kiểm soát chi phí hiệu quả và xây dựng phương án sản xuất khả thi.
Ông Đoàn Thái Sơn - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh, ngành ngân hàng tại Tây Nguyên cần siết chặt kiểm soát tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, đồng thời ưu tiên dòng vốn cho các dự án trọng điểm, tín dụng xanh và các ngành kinh tế thế mạnh của vùng. Ông cũng yêu cầu hệ thống ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững khu vực.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh, để các chính sách tín dụng phát huy hiệu quả, ngành ngân hàng không thể đơn độc mà cần sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ban, ngành, hiệp hội doanh nghiệp và tổ chức nghề nghiệp tại địa phương. Chỉ khi các giải pháp được triển khai đồng bộ, người dân và doanh nghiệp mới có thể ổn định sản xuất, mở rộng kinh doanh, từ đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội năm 2025 và những năm tiếp theo.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, Trương Công Thái, nhấn mạnh, Tây Nguyên là khu vực chiến lược trọng yếu, không chỉ về kinh tế mà còn về quốc phòng - an ninh, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển bền vững của quốc gia. Vì vậy, ngân hàng cần triển khai các giải pháp thiết thực để tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, đặc biệt là tập trung nguồn vốn vào các lĩnh vực, dự án trọng điểm của khu vực.
Việc đẩy mạnh kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp sẽ giúp nâng cao hiệu quả tín dụng, giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận vốn, đồng thời tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp phát triển. Ngoài ra, cần chú trọng hỗ trợ để kinh tế tư nhân phát huy vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng và phát triển nền kinh tế địa phương.
