Sự kiện do Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp với Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (Đài Tiếng nói Việt Nam) tổ chức, nằm trong chuỗi sự kiện “Thúc đẩy sản xuất – Tiêu dùng bền vững năm 2025” thuộc Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.
Diễn đàn có sự tham dự của Lãnh đạo Bộ Công Thương, Lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt Nam, Lãnh đạo Ủy ban khoa học, công nghệ và Môi trường của Quốc hội; đại diện Lãnh đạo các đơn vị của Bộ Công Thương (Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước), Lãnh đạo VCCI; Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam; đại diện các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp trong, ngoài nước, người tiêu dùng và đông đảo cơ quan thông tấn báo chí.
Tiêu dùng bền vững - trụ cột chiến lược phát triển
Phát biểu tại sự kiện, ông Đỗ Tiến Sỹ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam nhấn mạnh: Thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên xanh, nơi giá trị kinh tế không thể tách rời khỏi giá trị môi trường và xã hội. Trong bối cảnh đó, tiêu dùng bền vững không còn là lựa chọn mang tính đạo đức mà đã trở thành một trụ cột chiến lược trong phát triển quốc gia.
Theo ông, mỗi hành vi tiêu dùng, dù nhỏ, đều để lại dấu vết về tiêu tốn tài nguyên, phát thải khí nhà kính và ảnh hưởng tới tương lai chung. Do vậy, lựa chọn sản phẩm xanh, ít tác động đến môi trường cần được xem là một quyết định có ý thức và trách nhiệm.
Ông Đỗ Tiến Sỹ cho rằng, Việt Nam đã thể hiện rõ cam kết phát triển bền vững và thúc đẩy chuyển đổi xanh thông qua hàng loạt chính sách cấp quốc gia như Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững đến năm 2030; Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050; hay Nghị quyết 57-NQ/TW về đổi mới toàn diện hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Những nỗ lực này cần được tiếp tục cụ thể hóa bằng hành động của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và từng người dân.
Việc chọn chủ đề “Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh” thể hiện rõ kỳ vọng của Ban Tổ chức trong việc tập hợp các ý kiến đóng góp từ các nhà hoạch định chính sách, nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp để cùng nhau thảo luận những vấn đề cấp thiết, từ đó thúc đẩy việc sản xuất ra các sản phẩm thân thiện với môi trường. Một trọng tâm khác của diễn đàn là định hướng thay đổi hành vi tiêu dùng tại Việt Nam theo hướng bền vững, tiến tới hình thành một xã hội tiêu dùng văn minh, xanh và có trách nhiệm.
Thông điệp “Tiêu dùng xanh – Cùng sống lành” cũng được nhấn mạnh tại diễn đàn và sẽ được lan tỏa rộng rãi thông qua các kênh phát thanh, báo điện tử và nền tảng nội dung số của Đài Tiếng nói Việt Nam. Đây không chỉ là khẩu hiệu mà còn là lời kêu gọi hành động tới mọi tầng lớp trong xã hội để cùng kiến tạo lối sống xanh, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và giảm thiểu áp lực lên tài nguyên thiên nhiên.
Công nghệ xanh - Chìa khóa cho sản xuất và tiêu dùng bền vững
Cũng tại diễn đàn, ông Trịnh Anh Tuấn - Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho rằng, hành vi tiêu dùng là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất bền vững, góp phần kiến tạo kỷ nguyên xanh cho Việt Nam.
Chủ tịch Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia thông tin, những năm qua, Chính phủ đã ban hành khung pháp lý và chính sách thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng bền vững, đa dạng hóa nguồn sản phẩm xanh. Tuy nhiên, mức độ, quy mô, phạm vi thực hành tiêu dùng bền vững còn đối mặt nhiều thách thức, đòi hỏi sự chung tay của các bên liên quan để thu hẹp khoảng cách giữa nhận thức và hành động.
Mặc dù đã chứng kiến những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động của người tiêu dùng, song ở khía cạnh ngược lại, mức độ, quy mô và phạm vi thực hành tiêu dùng bền vững tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức và hạn chế đáng kể. Vì vậy, việc thu hẹp khoảng cách giữa nhận thức và hành vi cũng như mở rộng thị trường cho các sản phẩm bền vững, vẫn là một nhiệm vụ cấp thiết.
Tại diễn đàn, các đại biểu đã tập trung thảo luận chủ đề Công nghệ xanh - Chìa khóa cho sản xuất và tiêu dùng bền vững và xem đây là chìa khóa giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa bước vào kỷ nguyên xanh. Bởi, công nghệ không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh. Dù vậy, để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.
Ngoài ra, tại chủ đề Minh bạch thông tin - Nền tảng bảo vệ người tiêu dùng được lựa chọn nhằm khẳng định quyền được thông tin của người tiêu dùng và từ đó xác định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin trung thực, góp phần xây dựng lòng tin và kiến tạo một thị trường công bằng, lành mạnh.
Sự minh bạch về thông tin sản phẩm không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn là công cụ hữu hiệu để phân biệt sản phẩm bền vững, từ đó định hướng và khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm.
Theo đại diện Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, khi được trang bị đầy đủ thông tin, người tiêu dùng có khả năng đưa ra quyết định mua sắm có trách nhiệm và bền vững hơn. Doanh nghiệp cần xác định rõ trách nhiệm của mình trong việc cung cấp thông tin trung thực về sản phẩm, bao gồm nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất, mức độ thân thiện với môi trường… để xây dựng lòng tin và tạo dựng một thị trường cạnh tranh lành mạnh.
Sự minh bạch trong thông tin không chỉ là yếu tố đảm bảo quyền được biết của người tiêu dùng mà còn là công cụ hữu hiệu để phân biệt sản phẩm thực sự bền vững với những sản phẩm “xanh giả”, từ đó giúp định hướng tiêu dùng đúng đắn. Đây cũng là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp cải tiến sản phẩm và quy trình sản xuất để đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao của thị trường và người tiêu dùng hiện đại.
Phát biểu tổng kết diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, khẳng định: Diễn đàn đã củng cố nhận thức về tầm quan trọng của sự hợp tác đa chiều, lấy người tiêu dùng làm trung tâm trong mọi chính sách và hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Hơn nữa, công nghệ xanh và minh bạch thông tin cần được biến thành những hành động cụ thể, mạnh mẽ hơn với sự đồng hành của toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân, hướng tới một Việt Nam xanh hơn, sạch hơn, bền vững hơn cho các thế hệ tương lai. Đây chính là động lực để các cơ quan quản lý hoàn thiện chính sách, cộng đồng doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển đổi xanh, và người tiêu dùng nâng cao trách nhiệm trong lựa chọn tiêu dùng.
Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025 khép lại trong kỳ vọng sẽ mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác, chính sách hỗ trợ và định hướng chiến lược nhằm thúc đẩy tiêu dùng xanh tại Việt Nam. Trong bối cảnh các thách thức môi trường ngày càng gay gắt, tiêu dùng bền vững không chỉ là giải pháp cần thiết, mà còn là nền tảng để xây dựng một xã hội xanh, hiện đại và có trách nhiệm với tương lai chung của hành tinh.
